Արյան շրջանառության համակարգի սուր և քրոնիկական անբավարարությունն է, երբ օրգանները և հյուսվածքները չեն ստանում արյան այն անհրաժեշտ քանակությունը, որը հարկավոր է նրանց նորմալ գործունեության համար՝ ինչպես հանգստի, այնպես էլ ծանրաբեռնվածության ժամանակ։ Ըստ ախտածնության, պայմանականորեն տարբերում են սրտային և անոթային անբավարարություններ։ Ընդունված Են արյան շրջանառության սուր անբավարարության հետևյալ կլինիկական համախտանիշները...

Շողացող առիթմիան բնորոշվում է նախասրտերի սրտամկանի գրգռականության խանգարումով։ Նախասրտերի լրիվ կծկումների փոխարեն տեղի են ունենում մկանային թելիկների մակերեսային և շատ հաճախակի ֆիբրիլյար կծկումներ (fibrillatio atriorum), որի hետևանքով նախասրտերի մակերեսով սաhում են բազմաթիվ մանր ալիքներ, ինչպես ջրի մակերեսին։ Այդ գրգիռների միայն աննշան մասն է հասնում փորոքներին։ Փորոքների կծկման հաճախականությունը կախված է նախասիրտ-փորոքային հանգույցի այն հատկությունից, թե նա ինչպես է գրգիռը փոխանցում։ Փորոքների կծկումը չի համակցվում նախասրտերի կծկման հետ...

Պարոքսիզմալ տախիկարդիային բնորոշ է կծկումների հաճախացման hանկարծակի առաջացումը։ Պարոքսիզմալ հաճախասրտությունն ինչպես hանկարծակի ծագում, այնպես էլ hանկարծակի վերանում է։ Նոպայի տևողությունը տարբեր է՝ մի քանի ոոպեից մինչև մի քանի ժամ և, երբեմն, օր։

Էլեկտրասրտագրի պատկերը կախված է ախտաբանական օջախի տեղակայումից, որը մեծ հաճախականության գրգիռներ է առաջացնում...

Սինուսային բրադիկարդիան բնորոշվում է սրտի կծկումների թվի նվազումով։ Առաջանում է թափառող նյարդի տոնուսի բարձրացման և սինուսային հանգույցի ավտոմատիկ ֆունկցիայի թուլացման դեպքում։
Սինուսային բրադիկարդիան դիտվում է վարակային հիվանդությունների ապաքինման շրջանում (ըստ Կոլտիպինի՝ ինֆեկցիոն պրոցեսների երկրորդ փուլում), ինչպես նաև այնպիսի հիվանդությունների դեպքում, ինչպիսիք են ուղեղի ուռուցքը, վնասվածքը, մենինգիտը։ Հանդիպում է նաև միքսեդեմայի ժամանակ, երբ սիմպաթիկ նյարդակենտրոնների տոնուսը լինում է ընկճված՝ վահանագեղձի թերֆունկցիայի հետևանքով...

Առաջանում են սրտի հետևյալ հիմնական ֆունկցիաների՝ ավտոմատիզմի, գրգռականության, հաղորդչականության խանգարումների հետևանքով և լինում են ինչպես սրտի օրգանական, այնպես էլ ֆունկցիոնալ փոփոխությունների ժամանակ։

Սինուսային տախիկարդիան առաջանում է սինուսային հանգույցում ծագած իմպուլսների հաճախացումից, որն արագացնում է սրտամկանի կծկողականության տեմպը։ Սինուսային հաճախասրտությունը զարգանում է սիմպաթիկ նյարդերի տոնուսի բարձրացման և, մասնավորապես, սրտամկանում գտնվող թափառող նյարդի հանգույցների տոնուսի իջեցման հետևանքով...

Սինուսային առիթմիան մանկական և պատանեկան տարիքում որպես ֆիզիոլոգիական երևույթ հաճախ է հանդիպում։
Սինուսային առիթմիայի դեպքում սինուսային հանգույցի գրգիռները անհամաչափ ռիթմով են ծագում։ Այս դեպքում շնչական գործողության հետևանքով թափառող նյարդի տոնուսը փոփոխվում է։ Ներշնչման փուլում սրտի գործունեության հաճախականությունն ավելանում է, իսկ արտաշնչման փուլում՝ պակասում։ Այդ պատճառով էլ սինուսային առիթմիան կոչվում է նաև շնչական։ Առիթմիայի այս ձևի առաջացման գործում կարևոր դեր ունի թափառող նյարդի սրտային կենտրոնների տոնուսի վիճակը. որքան բարձր է տոնուսը, այնքան ավելի արտահայտված է սինուսային առիթմիան...

Հիվանդության հարուցիչը վիրուսն է, որն ունի թքագեղձի էպիթելն ախտահարելու հակում։ Այս հիվանդության ժամանակ օրգաններում և հյուսվածքներում առաջանում են ապակենտրոն կորիզով յուրօրինակ հսկա բջիջներ։ Վարակման ճանապարհները վերջնականապես պարզված չեն։ Ենթադրվում է, որ ցիտոմեգալիան անթրոպոզոոնոզ հիվանդություն է, որի հարուցչակիրները հիմնականում կրծողներն են...

Պարազիտային հիվանդություն է, որի հարուցիչն է toxoplasma gondii- ն։ Տոքսոպլազմաները միաբջիջ օրգանիզմներ են, որոնք հիմնականում տեղակայվում են ռետիկուլոէնդոթելային հյուսվածքի բջիջների պրոտոպլազմայում։

Վարակման աղբյուր կարող են լինել բոլոր ընտանի կենդանիները՝ շները, կատուները, ձիերը, խոզերը, ոչխարները, ինչպես նաև բոլոր եղջյուրավոր անասունները, ճագարները, թռչունները։ Ինֆեկցիայի շտեմարան կարող են լինել աղվեսները, ջրաքիսները, մկները, առնետները, ագռավները և այլն...

Զարգանում է ստամոքս-աղիքային տրակտի սուր հիվանդությունների ժամանակ։ Էթիոլոգիայում մեծ դեր ունեն աղիքային ինֆեկցիաները՝ սալմոնելյոզ, դիզենտերիա, ստաֆիլոկոկային էնտերոկոլիտ, կոլի ինֆեկցիա։

Աղիքային տոքսիկոզի էթիոլոգիայում դեր ունեն նաև ստամոքս-աղիքային տրակտի ոչ միկրոբային բնույթի խանգարումները (տոքսիկ դիսպեսիաներ), երբ աղիքներում սննդամթերքի քայքայման թունավոր արգասիքները, հաղթահարելով լյարդային և աղիքային պատնեշները, անցնում են արյան մեջ և տոքսիկոզի պատկեր առաջացնում...

Երեխայի ծնվելու պահին կամ ծնվելուց անմիջապես հետո հայտնաբերվող հիվանդություների խումբ է, որոնց համար բնորոշ է սուլոցով և աղմկոտ շնչառությունը։ Նման խանգարված շնչառության պատճառները մի քանիսն են։ Սակայն գործնականում բնածին ստրիդորին են վերագրում կոկորդի աճառային հյուսվածքի կառուցվածքային թերզարգացումը և չափից ավելի փափուկ լինելը (շնչափողի արտաքին օղի զարգացման անկանոնություն)...