Հայկական տարանունները - գարնանածաղիկ, գինարբուկ, թավրնջուկ, լախ-լախ, կովածաղիկ, կովացնծուկ, սոսուն

Դեղաբույսի նկարագրությունը: Գնարբուկազգիների ընտանիքին պատկանող, 15-30 սմ բարձրության բազմամյա խոտաբույս է: Տերևները պարզ են, ձվաձև, կնճռոտ...

Թունավորումը զարգանում է օձի թույնի ներգործության հետևանքով։ Օձի խայթման ժամանակ թույնն արտահոսական ծորաններով և ատամնամղանցքով արտանետվում է մարդու օրգանիզմ։ Պետք է հիշել, որ օձերը մարդու վրա չեն հարձակվում։ Նրանք խայթում են միայն ինքնապաշտպանության նպատակով, երբ մարդը պատահական տրորում է նրանց կամ ձեռքով բռնում...

Սնկերի թունականությունը կախված է նրանց մեջ պարունակվող տարբեր նյութերից՝ ֆալոիդինից և ամանիտինից, որոնք լյարդաերիկամային թունավոր ազդեցություն ունեն, մուսկարինից, որն օժտված է նյարդաթունավոր ազդեցությամբ, գելվելաթթվից, որն արյունաթունական ազդեցություն ունի...

Մարդկանց և, հատկապես երեխաների համար վտանգ են ներկայացնում կարիճները, սարդերը (կարակուրտ), կրետները, իշամեղուները, մեղուները։

Կարիճների խայթումից հետո խայթման տեղում առաջանում է սուր տանջալից ցավ, այտուցվածություն և գերարյունություն, երբեմն նաև շճային պարունակությամբ մակերեսային բշտեր։ Թունավորման առաջացումը պայմանավորված է թույնի պարունակության մեջ մտնող ցածրամոլեկուլյար սպիտակուցներով, որոնք օժտված են նյարդաթունային ազդեցությամբ, ինչպես նաև կենսաբանորեն ակտիվ նյութերով (հիստամին, սերոտոնին և այլն)...

Զարգանում է D վիտամինի գերդեղաչափավորումից և նրա նկատմամբ եղած անհատական զգայնությունից։ Բարձրացած զգայնություն հաճախ հայտնաբերվում է ալերգիկ դիաթեզի, դեղորայքային ալերգիայի ֆոնի վրա։ Թունավորումը հաճախ զարգանում է էրգոկալցիֆերոնի սպիրտային լուծույթի օգտագործումից։ Թունավորմանը նպաստում են վաղ արհեստական կամ խառը սնուցումը, կալցիումական պատրաստուկների, կալցիումով հարուստ սննդամթերքի, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթահարման միաժամանակյա նշանակումները...

Թունավորումը տեղի է ունենում անորակ սննդամթերքից կամ սխալ պատրաստված պահածոներից։ Բոտուլիզմի հարուցիչը խիստ անաէրոբ է, առաջացնում է սպորներ և արտադրում է ուժեղ արտաթույն (էկզոտոքսին)։ Թունավորումը զարգանում է մանրէային թույնի ներծծման հետևանքով։ Եթե սննդամթերքը միայն սպորներ է պարունակում, ապա հիվանդության աշտանիշները հայտնվում են այն դեպքում, երբ նրանք վերածվում են ցուպիկների, որոնք թույներ են արտադրում։ Տոքսինները ջերմակայուն չեն և տաքացնելիս արագ քայքայվում են։ Սպորները եռացման պայմաններում կենսունակ են մինչև 5 ժամ։ Տարբերում են բոտուլիզմի ցուպիկների իմունաբանական 6 տիպ։...

Դեղամիջոցների նկատմամբ առաջացող ալերգիկ ռեակցիաների հիմքում ընկած են իմունիտետի յուրատեսակ հումորալ և բջջային մեխանիզմներ, որոնք ձևավորվում են նախկինում օրգանիզմ ներթափանցած հակածնից։ Այդ մեխանիզմների առաջացման գործոններ (ալերգեններ) կարող են ծառայել դեղորայքը կամ քիմիական կառուցվածքով նրանց նման նյութերը, որոնք օրգանիզմի սպիտակուցների հետ կարող են առաջացնել կոմպլեքս միացություններ...

Տոքսիկոսեպտիկ բնույթի սուր տարափոխիկ հիվանդություն է, որն ուղեկցվում է բնորոշ թարախային նշիկաբոոբով, հարակից ավշահանգույցների բորբոքումով, մաշկի մանր կետավոր ցանավորմամբ...

Սուր տարափոխիկ հիվանդություն է, որը բնորոշվում է տոնիկ բնույթի ցնցումներով և թույների ազդեցության հետևանքով զարգացող տարբեր բնույթի ընդհանուր խանգարումներով...

(Որովայնային տիֆ, պարատիֆ «Ա» և «Բ»)

Սալմոնելոզային խմբի սուր տարափոխիկ հիվանդություններ են, բնորոշվում են ընդհանուր թունավորումով և հիմնականում բարակ աղիքների (զստաղիքի) ախտահարման երևույթներով...