Հոգեբանական անպտղություն. հարցազրույց հոգեբան Էլեոնորա Սաղաթելյանի հետ. morevmankan.am

Ըստ հետազոտությունների, հոգեբանական անպտղությունը հանդիպում է ամուսնացած զույգերի 4-40%-ի մոտ:  Այն կարող է ախտորոշվել անկախ տարիքից և բացահայտվել միայն այն ժամանակ, երբ զույգը ցանկանում է երեխա ունենալ:

Ի՞նչ պատճառները կարող են բերել հոգեբանական անխտղության:
 
Հոգեբանական անպտղության գլխավոր և հիմնական պատճառներից են սթրեսը և տրավմատիկ իրադարձությունները թե՛ կանանց և թե՛ տղամարդկանց մոտ:

Կանանց մոտ.

• վախ հղիության ծանր ընթացքից և ցավոտ ծննդաբերությունից,
• գիրանալու և այլևս գրավիչ չլինելու վախ,
• ընտանիքի կանանց կողմից հնչեցված դաժան պատմությունները հղիության և ծննդաբերության վերաբերյալ,
• մանկական տրավմաներ, բռնություն,նախկինում ունեցած վիժման կամ կորստի փորձ,
• տղամարդու հանդեպ ունեցած բացասական վերաբերմունք,
• ընտանիքի անդամների հետ խնդիրներ,
• մայրիկի հետ չհաղթահարված կոնֆլիկտ,
• երբ աղջիկը փոքր տարիքում հոգ է տարել իրենից փոքր քույրերին և եղբայրներին,
• նյութական խնդիրներ:

Սթրեսի, դեպրեսիայի հետևանքով ճնշվում է իմունային համակարգը, հոգեբանական գործոնները ներազդում են նյարդային համակարգի վրա, որն էլ իր հերթին ճնշում է ներզատական, մկանային, անոթային համակարգերի, օրգան համակարգերի ֆիզիոլոգիական գործընթացները և, խաթարելով նրանց գործունեությունը, առաջացնում է վերարտադրողական դիսֆունկցիա:

Տղամարդկանց մոտ.

Տղամարդկանց մոտ նույնպես կարող են հորմոնալ և հոգեբանական ազդեցություններ դիտվել, որոնք նույնպես կարող է նպաստել հոգեբանական անպտղությանը:

• ապագայում պատասխանատվություն վերցնելու և ծնող դառնալու ներքին վախ,
• ընտանեկան հարաբերություններում անկայունություն, անվստահություն,
• մանկական տարիքում ապրած հոգեկան տրավմաների ազդեցություն,
• երեխայի ծնվելուց հետո կնոջ կողմից սիրո և ուշադրության պակասի հանդեպ վախ:

Կարո՞ղ է ազդեցություն ունենալ շրջապատը:

Անպտղությամբ տառապող զույգի կյանքում մեծ է նաև հասարակության դերը: Ավանդական հայկական ընտանիքներում երեխայի կարևորությունը շատ մեծ է, հետևաբար, ամուսնությունից հետո անմիջապես սկսվում են հղիության ուշացման հետ կապված և այլ հարցումները՝ ընտանիքի անդամների, ընկերների, մոտ և հեռու բարեկամների կողմից: Այդ ճնշումն այնքան մեծ է, որ ապագա ծնողների մոտ առաջանում է անպիտանելիության և թերարժեքության զգացում, ինչը նույնպես կարող է վերարտադրողան դիսֆունկցիայի պատճառ դառնալ:

Հոգեբանական անպտղությունը տարբերվո՞ւմ է սովորական անպտղությունից:

Հոգեբանական անպտղությունը չունի ֆիզիոլոգիական հիմնավորումներ և դասվում է հոգեսոմատիկ խանգարումների դասին: Սակայն, ինչպես և ֆիզիոլոգիական անպտղությունը, այն պահանջում է համապատասխան բուժում:

Որքա՞ն է բուժման հավանականությունը:

Բուժման հավանականությունը բարձր է միայն այն դեպքում, երբ բուժվողն ամբողջությամբ հավատում և վստահում է բուժման մեթոդին՝ հոգեթերապիային:
Հոգեբանական անպտղության հոգեսոմատիկ արտահայտությունները վերացնելու համար անհրաժեշտ է անցնել հոգեթերապիա, որը կարող է տևել մի քանի ամսից մինչև մեկ տարի՝ կախված անձի անհատականությունից, թե որքան արագ նա կկարողանա մտերմանալ պերինատալ հոգեբանի հետ, և ազատ ու անկաշկանդ խոսել առկա վախերի, նախկինում ունեցած հոգեկան տրավմաների մասին:

Երբ անպտղությունը գերլարված աշխատանքի, հղիության վրա կենտրոնացած լինելու, շրջապատի սպասումները իրականացնելու ցանկության հետևանք է, ապա օգնում են նաև.

• մեդիտացիան,
• շնչառական վարժությունները,
• յոգան,
• մերսումը,
• ջրային ցանկացած միջոցառումները,
• առողջ ապրելակերպը:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ