Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Հրատապ թեմա Աշխարհում

ԵՊԲՀ. Միջազգային առողջապահական կանոնները՝ համաճարակների դեմ պայքարի հիմնարար սկզբունք

ԵՊԲՀ. Միջազգային առողջապահական կանոնները՝ համաճարակների դեմ պայքարի հիմնարար սկզբունք

1951թ.-ին ԱՀԿ անդամ պետությունները հրապարակել են Միջազգային սանիտարական նորմերի վերաբերյալ առաջին կանոնակարգը։ Դրանք հիմնականում ներառում էին ծանուցման և կարանտինի դրույթներ վեց հիվանդությունների բռնկումների դեպքում՝ խոլերա, ժանտախտ, բծավոր տիֆ, բնական ծաղիկ, տիֆ և դեղին տենդ: Այս կանոնները վերանայվել են 1969թ.-ին և ընդունվել որպես Միջազգային առողջապահական կանոններ, որի նպատակն էր՝ «ապահովել առավելագույն պաշտպանություն հիվանդությունների միջազգային տարածումից՝ համաշխարհային տրանսպորտային հաղորդակցությանը նվազագույն միջամտությամբ»: 1973թ.-ին վերոնշյալ կանոններում կատարվել են լրացուցիչ փոփոխություններ, որոնք ներառում էին ընդամենը չորս հատուկ վտանգավոր հիվանդություն (խոլերա, ժանտախտ, բնական ծաղիկ և դեղին տենդ): Այնուհետև, 1980թ.-ին բնական ծաղկի վերացումից հետո, կանոնները ներառում էին միայն երեք հիվանդություն ՝ խոլերա, ժանտախտ և դեղին տենդ:

Միջազգային ճանապարհորդությունների և առևտրի աճի, ինչպես նաև հիվանդությունների և այլ սպառնալիքների առաջացման, աճի և միջազգային տարածման պատճառով Առողջապահության համաշխարհային ասամբլեան 1995թ.-ին կոչ արեց էական վերանայումներ կատարել Միջազգային առողջապահական կանոններում:

Այս վերանայումը ընդլայնեց կանոնակարգի շրջանակը որևէ հատուկ հիվանդության կամ փոխանցման եղանակի սահմաններից դուրս՝ ընդգրկելով «բոլոր այն հիվանդությունները կամ բժշկական վիճակները՝ անկախ ծագումից կամ աղբյուրից, որոնք մարդկանց զգալի վնաս են պատճառում կամ կարող են պատճառել»:

Այլ լրացումները ներառում էին մասնակից պետությունների պարտավորությունները ՝ զարգացնելու հանրային առողջության նվազագույն բազային ներուժը և ԱՀԿ-ին տեղեկացնելու այն իրադարձությունների մասին, որոնք կարող են ներկայացնել միջազգային նշանակություն ունեցող հանրային առողջության արտակարգ իրավիճակ, ինչպես նաև ընթացակարգեր, որոնց միջոցով գլխավոր տնօրենը կարող է որոշել հանրային առողջության արտակարգ իրավիճակը և ժամանակավոր առաջարկություններ ներկայացնել:

Վերանայված կանոնները ընդունվել են 2005թվականին և ուժի մեջ են մտել 2007թ.-ի հունիսին` ընդգրկելով 196 երկիր, այդ թվում և Հայաստանը:

2007թ.-ին ուժի մեջ մտնելուց հետո ևս երեք անգամ հրավիրվել է վերանայման հանձնաժողով՝ H1N1 համաճարակի ընթացքում (2011թ.), Արևմտյան Աֆրիկայում Էբոլայի բռնկման ժամանակ (2016թ.) և Covid-19-ի ընթացքում (2021թ.)՝ միջազգային առողջապահական կանոնակարգի գործունեության վերաբերյալ տեխնիկական խորհրդատվություն տրամադրելու համար: Եվ 2022թ.-ի մայիսին Առողջապահության ասամբլեան որոշեց փոփոխությունների աշխատանքային խմբի հետ համատեղ փոփոխություններ կատարել կանոնակարգում և անդամ պետություններին հնարավորություն ընձեռնվեց ներկայացնելու փոփոխությունների իրենց տարբերակները:

ԱՀԿ այս ծրագիրը նպատակ ունի ստեղծել մի աշխարհ, որտեղ համաճարակները արդյունավետորեն կվերահսկվեն՝ պաշտպանելու ներկա և ապագա սերունդներին համաճարակներից և դրանց կործանարար հետևանքներից, ինչպես նաև նպաստելու բոլոր ժողովուրդների առողջության ամենաբարձր հասանելի մակարդակի ապահովմանը՝ հավասարության, մարդու իրավունքների և համերաշխության հիման վրա՝ համընդհանուր առողջապահության հասնելու համար՝ միաժամանակ ճանաչելով երկրների ինքնիշխան իրավունքները, ճանաչելով երկրների միջև զարգացման մակարդակների տարբերությունները, հարգելով նրանց ազգային արժեքները և ճանաչելով առկա համապատասխան միջազգային փաստաթղթերը: Այն նպատակ ունի ավելի մեծ արդարության և արդյունավետության հասնել` համավարակի կանխարգելման, դրան պատրաստ լինելու և դրա` առավել լայն ազգային եւ միջազգային համագործակցության միջոցով արձագանքելու նպատակով:

Այս վերանայումը նպատակ ունի կանոնակարգի միջոցով համապարփակ և արդյունավետ կերպով վերացնել առողջապահական ոլորտում առկա համակարգային բացերն ու մարտահրավերները ազգային, տարածաշրջանային և միջազգային մակարդակներում՝ էապես նվազեցնելով համաճարակային ռիսկը, բարձրացնելով համաճարակային պատրաստվածությունն ու արձագանքման կարողությունները, աստիճանաբար ապահովելով համընդհանուր առողջապահական ծածկույթ և ապահովելով համակարգված, համագործակցային և ապացույցների վրա հիմնված համաճարակային պատասխան միջոցառումներ և առողջապահական համակարգերի կայուն վերականգնում համայնքային, ազգային, տարածաշրջանային և գլոբալ մակարդակներում:

Համաճարակների կանխարգելման ոլորտում առողջապահական համակարգերի կարողությունների հզորացումը, արձագանքման և վերականգնման ապահովումը, պատրաստվածության և կենսունակության ամրապնդումը և պահպանումը, ինչպես նաև որակավորված և տեղեկացված առողջապահական անձնակազմի առկայությունը համաճարակների դեմ պայքարի հիմնարար սկզբունքները պետք է դառնան:

Հայաստանի Հանրապետությունը որպես ԱՀԿ անդամ և Միջազգային առողջապահական կանոնների մասնակից երկիր, ունի պարտավորություններ` պայմանավորված մեր հանրապետությունում կանոնների ներդրմամբ:

Սկզբնաղբյուր. Երևանի պետական բժշկական համալսարան
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԵՊԲՀ. Պոլիոմիելիտի համաճարակաբանական հսկողության և իմունականխարգելման նոր մոտեցումները՝ հետհամավարակային շրջանում
ԵՊԲՀ. Պոլիոմիելիտի համաճարակաբանական հսկողության և իմունականխարգելման նոր մոտեցումները՝ հետհամավարակային շրջանում

Պոլիոմիելիտը բարձր հպավարակելիությամբ, առավելապես ֆեկալ-օրալ մեխանիզմով փոխանցվող էնտերովիրուսային վարակ է: Այն ախտահարում է հիմնականում մինչև...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԱՊԲՀ. Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ սեռավարակների նոր դեպքերն աճել են ամբողջ աշխարհում
ԱՊԲՀ. Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ սեռավարակների նոր դեպքերն աճել են ամբողջ աշխարհում

Սիֆիլիսը մեծ մտահոգություն է առաջացնում, քանի որ 15-49 տարեկան մեծահասակների շրջանում նոր դեպքերի թիվն ավելացել է ավելի քան...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Առողջությանը վնասող արդյունաբերության խորը «գրպանները»
ԵՊԲՀ. Առողջությանը վնասող արդյունաբերության խորը «գրպանները»

2024 թվականի հունիսի 12-ին ԱՀԿ եվրոպական տարածաշրջանային բյուրոն հրապարակել էր նոր զեկույց ոչ վարակիչ հիվանդությունների վրա առևտրային որոշիչների ազդեցության վերաբերյալ...

ԵՊԲՀ. Թերսնուցման և ճարպակալման կրկնակի բեռը. Անդրադարձ՝ անառողջ սննդի օգտագործման հետևանքներին
ԵՊԲՀ. Թերսնուցման և ճարպակալման կրկնակի բեռը. Անդրադարձ՝ անառողջ սննդի օգտագործման հետևանքներին

Հայտնի միջազգային “The Lancet” պարբերականում վերջերս հրապարակված նյութի համաձայն` աշխարհում այժմ 1 միլիարդից ավելի մարդ ապրում է «ճարպակալում» ախտորոշմամբ...

ԼՈՒՐԵՐ: Ճարպակալում, նիհարում ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Կապույտ հազի դեպքերի թվի անսովոր աճը՝ Հայաստանում և աշխարհում
ԵՊԲՀ. Կապույտ հազի դեպքերի թվի անսովոր աճը՝ Հայաստանում և աշխարհում

Ըստ հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի կողմից հրապարակված տվյալների՝ 2023թ.-ի դեկտեմբերին Եվրոպական Միության անդամ մի շարք...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. JN.1 վիրուսի տարածվածությունն արագորեն աճում է ամբողջ աշխարհում
ԵՊԲՀ. JN.1 վիրուսի տարածվածությունն արագորեն աճում է ամբողջ աշխարհում

Ըստ Հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի կողմից աշխարհում տիրող կորոնավիրուսային համավարակի վերաբերյալ հունվարի 12-ին հրապարակած վերջին վիճակագրական տվյալների...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Չարորակ նորագոյացությունների գրեթե կեսը հայտնաբերվում են հիվանդության III-IV փուլերում
ԵՊԲՀ. Չարորակ նորագոյացությունների գրեթե կեսը հայտնաբերվում են հիվանդության III-IV փուլերում

Համաձայն բժշկագիտության ժամանակակից տվյալների՝ քաղցկեղների 30-50%-ը կարելի է կանխարգելել, եթե վերացվեն ռիսկի գործոնները և իրականացվեն ապացույցների վրա հիմնված մի շարք կանխարգելման ռազմավարություններ...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Աշխարհում կարմրուկի առումով համաճարակային իրավիճակն անբարենպաստ է
ՀՀ ԱՆ. Աշխարհում կարմրուկի առումով համաճարակային իրավիճակն անբարենպաստ է

Առողջական ծայրահեղ ծանր վիճակով 1 տարեկան 8 ամսական երեխա է հոսպիտալացվել, ում մոտ ախտորոշվել է կարմրուկ: Փոքրիկն ունեցել է ուղեկցող մի շարք հիվանդություններ...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Արհեստական լույսը և աղմուկը` անտեսված վտանգներ առողջության համար
ԵՊԲՀ. Արհեստական լույսը և աղմուկը` անտեսված վտանգներ առողջության համար

Համաձայն բրիտանական հայտնի “The Guardian” պարբերականում հրապարակված նյութի՝ Լորդերի պալատը կոչ է անում ստեղծել հատուկ խորհրդատվական խմբեր՝ աղտոտող նյութերի դեմ պայքարելու համար...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում

Թեև աշխարհում 2000 թվականից մալարիայի հիվանդացությունը զգալիորեն նվազել է, այն շարունակում է մնալ բազմաթիվ երկրների հանրային առողջապահության գերակա խնդիրներից մեկը...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Ուրբանիզացիան՝ մարդու ապրելակերպի, սոցիալական վարքագծի և առողջության զգալի փոփոխություններին նպաստող գործոն
ԵՊԲՀ. Ուրբանիզացիան՝ մարդու ապրելակերպի, սոցիալական վարքագծի և առողջության զգալի փոփոխություններին նպաստող գործոն

Ժողովրդագրության ուսումնասիրման հիմնական թիրախներից է բնակչության դինամիկան, որի մի մասն է կազմում ուրբանիզացիան՝ ազգաբնակչության կենտրոնացումը քաղաքներում:  Վերջինս նպաստում է...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել
ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել

Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք

Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
22 մայիսի` Կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր
22 մայիսի`  Կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր

2001 թվականից սկսած մայիսի 22-ը նշվում է, որպես կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր: Այս օրը հռչակվել է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեյի կոմից 1995 թվականին`1994թ. տեղի ունեցած Կենսաբանական բազմազանության Կոնվեցիայի...

Հիշարժան տարեթվեր

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ