Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Հրատապ թեմա Աշխարհում

Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք

Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք

Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ պայքարը հանրային առողջության առանցքային գործառույթներից է, և այդ համատեքստում կարևոր է մարդկանց իրազեկվածությունը՝ այս կամ այն գործոնների տարածվածության և դրանցով պայմանավորված հիվանդությունների մասին:

«Հերացի» վերլուծականը սկսում է առավել տարածված ռիսկի գործոնների վերաբերյալ հրապարակումների շարք` բնակչության տեղեկացվածությունը բարձրացնելու և ռիսկային գործոնների դեմ պայքարի անհրաժեշտությունն ընդգծելու համար: Շարքը սկսում ենք ամենատարածված գործոններից մեկի՝ ալկոհոլի չարաշահմանն անդրադարձով:

Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների՝ աշխարհում 237 մլն տղամարդ և 46 մլն կին տառապում են ալկոհոլի հետ կապված խանգարումներից: Ընդ որում, այս խանգարումներն ավելի շատ տարածված են բնակչության առավել բարձր եկամուտ ունեցող երկրներում:

Ալկոհոլի չարաշահումը կարող է պատճառ հանդիսանալ վնասվածքների և ավելի քան 200 տարբեր սոմատիկ և հոգեկան հիվանդությունների: Մասնավորապես՝ արյան շրջանառության համակարգի հիվանդությունների, լյարդի որոշ հիվանդությունների, ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքման, մի շարք չարորակ նորագոյացությունների, շաքարային դիաբետի, նյարդային համակարգի հիվանդությունների, հոգեկան խնդիրների (դեպրեսիա, տագնապայնություն) և այլն:

Բազմաթիվ հիվանդությունների, այդ թվում նաև չարորակ նորագոյացությունների դեպքում հիվանդության առաջացման ռիսկը մեծանում է ալկոհոլի նույնիսկ փոքր քանակի օգտագործման պարագայում: Իսկ ալկոհոլի օգտագործման պատճառով առաջացած հիվանդություններից մահացության բացարձակ ռիսկի աճը ուղիղ համեմատական է կյանքի ընթացքում ալկոհոլի օգտագործման քանակին:

Էական խնդիր է նաև հղիների կողմից ալկոհոլի օգտագործումը, որը կարող է հանգեցնել պտղի ալկոհոլային համախտանիշի զարգացմանը և վաղաժամ ծննդաբերության, ինչպես նաև երեխայի մոտ տարբեր հիվանդությունների և խանգարումների զարգացմանը, սոցիալական վարքագծի և սովորելու ունակության նվազեցմանը:

Ըստ միջազգային վիճակագրական տվյալների՝ ոգելից խմիչքների չարաշահման պատճառով տարեկան աշխարհում մահանում է ավելի քան 3 մլն մարդ (մահվան բոլոր դեպքերի 5.3%-ը), իսկ ալկոհոլի չարաշահման պատճառով մահացությունն ավելի բարձր Է, քան տուբերկուլոզից, ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ից և շաքարային դիաբետից:

Ալկոհոլի օգտագործմամբ պայմանավորված, ճանապարհատրանսպորտային պատահարների արդյունքում մահվան դեպքերը կազմում են 26%, ընդ որում ալկոհոլի չարաշահումը հանգեցնում է մահվան և հաշմանդամության կյանքի համեմատաբար վաղ շրջանում:

Ալկոհոլի սպառման ցուցանիշը Հայաստանում, համեմատած հարևան որոշ երկրների, բարձր չէ՝ 3.77 լիտր մեկ շնչի հաշվով: Ռուսաստանում այն կազմում է 7.29, Վրաստանում՝  7.45 լիտր: Ավելի ցածր է Ադերբեջանում՝ 1.38, Թուրքիայում՝ 1.18 և Իրանում՝ 0.02 լիտր: Միևնույն ժամանակ, ըստ 2016թ-ին անցկացված STEPS հետազոտության  արդյունքների, ՀՀ-ում ոգելից խմիչքներ օգտագործող տղամարդկանց և կանանց տեսակարար կշիռը կազմել է համապատասխանաբար 46% և 22%:

Հատկապես մտահոգիչ է ալկոհոլային ըմպելիքների օգտագործումը երիտասարդության շրջանում: Ըստ  «Հայաստանի դպրոցահասակ երեխաների առողջության վարքագծի հետազոտության» արդյունքների՝ «30 օրվա ընթացքում 1-2 օր ալկոհոլ օգտագործել են 15 տարեկան տղաների 22%-ը և 17 տարեկանների` 26%-ը: Երևույթը տարածված է նաև աղջիկների շրջանում՝ 15 տարեկաննների 18%-ը և 17 տարեկանների 20%-ը նույնպես օգտագործել են ալկոհոլ 30 օրվա ընթացքում:

Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը օգտավետ է նաև տնտեսական վնասի նվազեցման տեսանկյունից: Այսպես՝ 15 տարվա կտրվածքով, ալկոհոլի պայքարի դեմ ուղղված միջոցներն ապահովում են 1 դրամ ծախսած գումարի դիմաց 4.1 դրամ շահութաբերություն, կարող են փրկել 5000 մարդու կյանք և տնտեսել 23 միլիարդ դրամ՝ աշխատանքի արտադրողականության բարձրացման արդյունքում:  

Ալկոհոլի չարաշահմամբ պայմանավորված՝ առողջապահական, սոցիալ-տնտեսական խնդիրները կարող են լուծվել համալիր արդյունավետ քաղաքականության մշակման և իրականացման միջոցով, որոնք են՝ ալկոհոլային խմիչքների ակցիզային հարկի դրույքաչափի բարձրացումը, ալկոհոլային արտադրանքի գովազդի արգելքը կամ գովազդման համալիր սահմանափակումները, ալկոհոլային արտադրանքի մանրածախ առևտրի հասանելիության սահմանափակումը և այլն:

Սկզբնաղբյուր. Երևանի պետական բժշկական համալսարան
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել
ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել

Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք

Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
22 մայիսի` Կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր
22 մայիսի`  Կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր

2001 թվականից սկսած մայիսի 22-ը նշվում է, որպես կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր: Այս օրը հռչակվել է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեյի կոմից 1995 թվականին`1994թ. տեղի ունեցած Կենսաբանական բազմազանության Կոնվեցիայի...

Հիշարժան տարեթվեր
ԵՊԲՀ. Մինչև 2030թ. աշխարհում 6-ից 1-ը կլինի 60 և ավելի տարեկան․ Հայաստանը ծերացած բնակչություն ունեցող երկրների շարքում
ԵՊԲՀ. Մինչև 2030թ. աշխարհում 6-ից 1-ը կլինի 60 և ավելի տարեկան․ Հայաստանը ծերացած բնակչություն ունեցող երկրների շարքում

Բնակչության ծերացումը ժողովրդագրական հիմնական խնդիրներից է ամբողջ աշխարհում, որը պահանջում է առողջապահական և սոցիալական պաշտպանության համակարգերի աշխատանքի վերագնահատում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ
ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ

Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Եվրոպական երկրների առողջապահական համակարգերը՝ ճգնաժամի նախաշեմին
ԵՊԲՀ. Եվրոպական երկրների առողջապահական համակարգերը՝ ճգնաժամի նախաշեմին

Տասնամյակներ շարունակ Արևմտյան Եվրոպայի ազգային առողջապահական համակարգերը լայնորեն գովազդվել են որպես լավագույնն աշխարհում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Սթրեսն աշխատավայրում. 21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը
ԵՊԲՀ. Սթրեսն աշխատավայրում. 21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ներկայում սթրեսն ավելի տարածված է, քան նախկինում և հանդիսանում է «21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը»։ Ըստ վիճակագրական տվյալների...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում ԼՈՒՐԵՐ: Սթրես
Կլիմայի փոփոխությունը` գլոբալ առողջապահական սպառնալիք
Կլիմայի փոփոխությունը` գլոբալ առողջապահական սպառնալիք

Միջազգային առաջատար գիտնականների, հասարակական գործիչների և ԶԼՄ-ների ուշադրության կենտրոնում կրկին հայտնվել էր կլիմայի փոփոխությունը, որը 21-րդ դարում աշխարհի առջև ծառացած ամենամեծ գլոբալ...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Կլիմայի փոփոխությունը՝ հանրային առողջության էական սպառնալիք
ԵՊԲՀ. Կլիմայի փոփոխությունը՝ հանրային առողջության էական սպառնալիք

Եթե բացենք 1961 թվականին հրատարակված Հայկական ՍՍՀ ատլասի 21-րդ էջը, կտեսնենք, որ հուլիս ամիսին Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվում էր +24°C - +26°C-ի միջակայքում: Համաձայն Վիճակագրական կոմիտեի...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Կապիկի ծաղիկ հիվանդության իրավիճակի վերաբերյալ
ՀՀ ԱՆ. Կապիկի ծաղիկ հիվանդության իրավիճակի վերաբերյալ

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Ադանոմ Գեբրեյեսուսը, հաշվի առնելով Միջազգային առողջապահական կանոնների (2005) հարցերով Արտակարգ իրավիճակների հանձնաժողովի...

ԼՈՒՐԵՐ: Ինֆեկցիաներ ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Ատոմային էլեկտրակայանը և Ֆիզիկայի ինստիտուտը թթվածին կարտադրեն` քովիդ հիվանդանոցների կարիքները բավարարելու համար
ՀՀ ԱՆ. Ատոմային էլեկտրակայանը և Ֆիզիկայի ինստիտուտը թթվածին կարտադրեն` քովիդ հիվանդանոցների կարիքները բավարարելու համար

Քովիդ հիվանդներին սպասարկող բուժկենտրոններին թթվածին մատակարարող կայանները վերջին օրերին գերծանրաբեռնված են աշխատում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
Երբ հիվանդի ճակատագիրը կախված է բժշկի հեռախոսից․․․ urolog.am
Երբ հիվանդի ճակատագիրը կախված է բժշկի հեռախոսից․․․ urolog.am

Բջջային հեռախոսի բոլոր մարդկանց կյանք ներխուժելու փաստը անհերքելի է։ Հետևաբար բժիշկներն ու հիվանդները նույնպես զերծ չեն մնում այս «հրաշալի» գործիքի՝ «հրեշավոր» հետևանքներից...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Քննարկվել են մանկաբուժության առանցքային հարցեր
ՀՀ ԱՆ. Քննարկվել են մանկաբուժության առանցքային հարցեր

Առողջապահության նախարարի տեղակալ Արտակ Ջումայանը հանդիպել է մանկական հիվանդանոցային բժշկական օգնություն ու սպասարկում իրականացնող բժշկական կենտրոնների ղեկավարների հետ...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
Բրիտանիայում սկսել են արտադրել մոլորակի համար անվնաս պլաստիկ. news.am
Բրիտանիայում սկսել են արտադրել մոլորակի համար անվնաս պլաստիկ. news.am

Պլաստիկը մոմի վերածելու բրիտանական սթարթափը սկսել է տարածվել Ասիայում, որտեղ հատկապես սուր է պլաստիկե թափոններից ազատվելու խնդիրը, գրում է Bloomberg-ը...

ԼՈՒՐԵՐ: Թվեր և փաստեր ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ