Հրատապ թեմա Աշխարհում
Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք

Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ պայքարը հանրային առողջության առանցքային գործառույթներից է, և այդ համատեքստում կարևոր է մարդկանց իրազեկվածությունը՝ այս կամ այն գործոնների տարածվածության և դրանցով պայմանավորված հիվանդությունների մասին:
«Հերացի» վերլուծականը սկսում է առավել տարածված ռիսկի գործոնների վերաբերյալ հրապարակումների շարք` բնակչության տեղեկացվածությունը բարձրացնելու և ռիսկային գործոնների դեմ պայքարի անհրաժեշտությունն ընդգծելու համար: Շարքը սկսում ենք ամենատարածված գործոններից մեկի՝ ալկոհոլի չարաշահմանն անդրադարձով:
Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների՝ աշխարհում 237 մլն տղամարդ և 46 մլն կին տառապում են ալկոհոլի հետ կապված խանգարումներից: Ընդ որում, այս խանգարումներն ավելի շատ տարածված են բնակչության առավել բարձր եկամուտ ունեցող երկրներում:
Ալկոհոլի չարաշահումը կարող է պատճառ հանդիսանալ վնասվածքների և ավելի քան 200 տարբեր սոմատիկ և հոգեկան հիվանդությունների: Մասնավորապես՝ արյան շրջանառության համակարգի հիվանդությունների, լյարդի որոշ հիվանդությունների, ենթաստամոքսային գեղձի բորբոքման, մի շարք չարորակ նորագոյացությունների, շաքարային դիաբետի, նյարդային համակարգի հիվանդությունների, հոգեկան խնդիրների (դեպրեսիա, տագնապայնություն) և այլն:
Բազմաթիվ հիվանդությունների, այդ թվում նաև չարորակ նորագոյացությունների դեպքում հիվանդության առաջացման ռիսկը մեծանում է ալկոհոլի նույնիսկ փոքր քանակի օգտագործման պարագայում: Իսկ ալկոհոլի օգտագործման պատճառով առաջացած հիվանդություններից մահացության բացարձակ ռիսկի աճը ուղիղ համեմատական է կյանքի ընթացքում ալկոհոլի օգտագործման քանակին:
Էական խնդիր է նաև հղիների կողմից ալկոհոլի օգտագործումը, որը կարող է հանգեցնել պտղի ալկոհոլային համախտանիշի զարգացմանը և վաղաժամ ծննդաբերության, ինչպես նաև երեխայի մոտ տարբեր հիվանդությունների և խանգարումների զարգացմանը, սոցիալական վարքագծի և սովորելու ունակության նվազեցմանը:
Ըստ միջազգային վիճակագրական տվյալների՝ ոգելից խմիչքների չարաշահման պատճառով տարեկան աշխարհում մահանում է ավելի քան 3 մլն մարդ (մահվան բոլոր դեպքերի 5.3%-ը), իսկ ալկոհոլի չարաշահման պատճառով մահացությունն ավելի բարձր Է, քան տուբերկուլոզից, ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ից և շաքարային դիաբետից:
Ալկոհոլի օգտագործմամբ պայմանավորված, ճանապարհատրանսպորտային պատահարների արդյունքում մահվան դեպքերը կազմում են 26%, ընդ որում ալկոհոլի չարաշահումը հանգեցնում է մահվան և հաշմանդամության կյանքի համեմատաբար վաղ շրջանում:
Ալկոհոլի սպառման ցուցանիշը Հայաստանում, համեմատած հարևան որոշ երկրների, բարձր չէ՝ 3.77 լիտր մեկ շնչի հաշվով: Ռուսաստանում այն կազմում է 7.29, Վրաստանում՝ 7.45 լիտր: Ավելի ցածր է Ադերբեջանում՝ 1.38, Թուրքիայում՝ 1.18 և Իրանում՝ 0.02 լիտր: Միևնույն ժամանակ, ըստ 2016թ-ին անցկացված STEPS հետազոտության արդյունքների, ՀՀ-ում ոգելից խմիչքներ օգտագործող տղամարդկանց և կանանց տեսակարար կշիռը կազմել է համապատասխանաբար 46% և 22%:
Հատկապես մտահոգիչ է ալկոհոլային ըմպելիքների օգտագործումը երիտասարդության շրջանում: Ըստ «Հայաստանի դպրոցահասակ երեխաների առողջության վարքագծի հետազոտության» արդյունքների՝ «30 օրվա ընթացքում 1-2 օր ալկոհոլ օգտագործել են 15 տարեկան տղաների 22%-ը և 17 տարեկանների` 26%-ը: Երևույթը տարածված է նաև աղջիկների շրջանում՝ 15 տարեկաննների 18%-ը և 17 տարեկանների 20%-ը նույնպես օգտագործել են ալկոհոլ 30 օրվա ընթացքում:
Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը օգտավետ է նաև տնտեսական վնասի նվազեցման տեսանկյունից: Այսպես՝ 15 տարվա կտրվածքով, ալկոհոլի պայքարի դեմ ուղղված միջոցներն ապահովում են 1 դրամ ծախսած գումարի դիմաց 4.1 դրամ շահութաբերություն, կարող են փրկել 5000 մարդու կյանք և տնտեսել 23 միլիարդ դրամ՝ աշխատանքի արտադրողականության բարձրացման արդյունքում:
Ալկոհոլի չարաշահմամբ պայմանավորված՝ առողջապահական, սոցիալ-տնտեսական խնդիրները կարող են լուծվել համալիր արդյունավետ քաղաքականության մշակման և իրականացման միջոցով, որոնք են՝ ալկոհոլային խմիչքների ակցիզային հարկի դրույքաչափի բարձրացումը, ալկոհոլային արտադրանքի գովազդի արգելքը կամ գովազդման համալիր սահմանափակումները, ալկոհոլային արտադրանքի մանրածախ առևտրի հասանելիության սահմանափակումը և այլն:


Կարդացեք նաև

Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...



Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...



2001 թվականից սկսած մայիսի 22-ը նշվում է, որպես կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր: Այս օրը հռչակվել է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեյի կոմից 1995 թվականին`1994թ. տեղի ունեցած Կենսաբանական բազմազանության Կոնվեցիայի...



Բնակչության ծերացումը ժողովրդագրական հիմնական խնդիրներից է ամբողջ աշխարհում, որը պահանջում է առողջապահական և սոցիալական պաշտպանության համակարգերի աշխատանքի վերագնահատում...



Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար...



Տասնամյակներ շարունակ Արևմտյան Եվրոպայի ազգային առողջապահական համակարգերը լայնորեն գովազդվել են որպես լավագույնն աշխարհում...



Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ներկայում սթրեսն ավելի տարածված է, քան նախկինում և հանդիսանում է «21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը»։ Ըստ վիճակագրական տվյալների...



Միջազգային առաջատար գիտնականների, հասարակական գործիչների և ԶԼՄ-ների ուշադրության կենտրոնում կրկին հայտնվել էր կլիմայի փոփոխությունը, որը 21-րդ դարում աշխարհի առջև ծառացած ամենամեծ գլոբալ...



Եթե բացենք 1961 թվականին հրատարակված Հայկական ՍՍՀ ատլասի 21-րդ էջը, կտեսնենք, որ հուլիս ամիսին Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվում էր +24°C - +26°C-ի միջակայքում: Համաձայն Վիճակագրական կոմիտեի...



Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Ադանոմ Գեբրեյեսուսը, հաշվի առնելով Միջազգային առողջապահական կանոնների (2005) հարցերով Արտակարգ իրավիճակների հանձնաժողովի...



Քովիդ հիվանդներին սպասարկող բուժկենտրոններին թթվածին մատակարարող կայանները վերջին օրերին գերծանրաբեռնված են աշխատում...



Բջջային հեռախոսի բոլոր մարդկանց կյանք ներխուժելու փաստը անհերքելի է։ Հետևաբար բժիշկներն ու հիվանդները նույնպես զերծ չեն մնում այս «հրաշալի» գործիքի՝ «հրեշավոր» հետևանքներից...



Առողջապահության նախարարի տեղակալ Արտակ Ջումայանը հանդիպել է մանկական հիվանդանոցային բժշկական օգնություն ու սպասարկում իրականացնող բժշկական կենտրոնների ղեկավարների հետ...



Պլաստիկը մոմի վերածելու բրիտանական սթարթափը սկսել է տարածվել Ասիայում, որտեղ հատկապես սուր է պլաստիկե թափոններից ազատվելու խնդիրը, գրում է Bloomberg-ը...






ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Դդում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Սեռական գրգռում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն