Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Մինչև 2030թ. աշխարհում 6-ից 1-ը կլինի 60 և ավելի տարեկան․ Հայաստանը ծերացած բնակչություն ունեցող երկրների շարքում

Բնակչության ծերացումը ժողովրդագրական հիմնական խնդիրներից է ամբողջ աշխարհում, որը պահանջում է առողջապահական և սոցիալական պաշտպանության համակարգերի աշխատանքի վերագնահատում՝ ավելացած ծանրաբեռնվածության պայմաններում:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների համաձայն, 2015-2050թթ. 60 տարեկանից բարձր աշխարհի բնակչության համամասնությունը գրեթե կկրկնապատկվի 12%-ից մինչև 22%, իսկ արդեն 2020թ.-ին 60 տարեկանից բարձր մարդկանց թիվը գերազանցել է 5 տարեկանից փոքր երեխաների թվին։
Ըստ մասնագետների՝ բնակչության ծերացման գործընթացները արագացել են: Մինչև 2030թ. աշխարհում 6-ից 1-ը կլինի 60 և ավելի տարեկան, ընդհանուր առմամբ կազմելով 1,4 միլիարդ մարդ։ Կանխատեսվում է նաև, որ 80 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի մարդկանց թիվը 2020-2050թթ. կեռապատկվի՝ հասնելով 426 միլիոնի:
Թեև երկրի բնակչության բաշխման տարիքային այս տեղաշարժը, որը հայտնի է որպես բնակչության ծերացում, մեկնարկել է բարձր եկամուտ ունեցող երկրներում (օրինակ՝ Ճապոնիայում բնակչության 30%-ն արդեն 60 տարեկանից բարձր է), ներկայում այն տարածված է նաև ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում, որոնց թվին է դասվում նաև Հայաստանը: Փորձագետների գնահատմամբ՝ մինչև 2050թ. 60 տարեկանից բարձր բնակչության 2/3-ը կապրի ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում:
«Հերացի-վերլուծական» կենտրոնի դիտարկմամբ՝ տարիքի ավելացումը փոխկապակցված է հիվանդությունների թվի աճի և բնույթի և բարդությունների փոփոխության հետ: Մասնավորապես՝ լսողության և տեսողության վատթարացումը կամ կորուստը, տեղաշարժվելու հետ կապված խնդիրները, մեջքի և պարանոցի ցավերը, թոքերի քրոնիկ օբստրուկտիվ հիվանդությունը, շաքարային դիաբետը, ահա այն ոչ ամբողջական ցանկը, որը կորելացվում է մարդու տարիքի հետ:
Վիճակագրական կոմիտեի տվյալները վկայում են, Հայաստանում 65 և բարձր տարիքի անձանց տեսակարար կշիռը 2022թ. կազմել է 10.5%, որը համարվում է բարձր ցուցանիշ և վկայում է բնակչության ծերացման մասին: Տարեցների խնամառության գործակիցը, որը ցույց է տալիս 63 ու բարձր տարիքի բնակչության հարաբերակցությունն է 16-62 տարեկան 100 բնակչի հաշվով 16,8%-ից 2010թ.-ին հասել է 24,5-ի 2021թ.-ին, ինչը նշանակում է աշխատունակ տարիքի մարդկանց տեսակարար կշիռը զգալի նվազել է: Համապատասխանաբար նույն ժամանակահատվածում շուրջ 2,9 տարով ավելացել է բնակչության միջին տարիքը հասնելով 37,2-ի:
Միևնույն ժամանակ, անհրաժեշտ է ընդգծել, որ ավելի երկար կյանքն իր հետ բերում է նաև հնարավորություններ ինչպես տարեց մարդկանց ու նրանց ընտանիքների, այնպես էլ հասարակությունների համար: Լրացուցիչ տարիները հնարավորություն են տալիս զբաղվելու նոր գործունեությամբ, ինչպիսիք են փորձի փոխանցումը, որոշակի աշխատանքներում ներգրավվածությունը: Տարեցները նաև շատ առումներով աջակցում են իրենց ընտանիքներին և համայնքներին: Այնուամենայնիվ, այս հնարավորությունների և ներդրումների չափը մեծապես կախված է մեկ գործոնից՝ առողջությունից:
Մասնագետները հիշեցնում են, որ կյանքի ընթացքում առողջ վարքագծի պահպանումը, այդ թվում հավասարակշռված սննդակարգը, կանոնավոր ֆիզիկական ակտիվությունը և ծխախոտի օգտագործումից հրաժարվելը նպաստում են հիվանդությունների ռիսկի նվազեցմանը, ֆիզիկական և մտավոր կարողությունների բարելավմանը և խնամքից կախվածության հետաձգելուն:
Մեր երկրում արված հետազոտությունները վկայում են, որ ցավոք որոշ դեպքերում տարեցներին դիտարկում են, որպես թույլ և կախվածության մեջ գտնվող մարդկանց, որոնք բեռ են հանդիսանում հասարակության համար:
Հետևաբար հանրային առողջության ծրագրեր մշակելիս պետք է ներդնել այնպիսի մոտեցումներ, որոնք կբացառեն խտրականությունը, դրական անդրադառնալով առողջ ծերացման հնարավորությունների վրա:


Կարդացեք նաև

Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...



Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...



2001 թվականից սկսած մայիսի 22-ը նշվում է, որպես կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր: Այս օրը հռչակվել է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեյի կոմից 1995 թվականին`1994թ. տեղի ունեցած Կենսաբանական բազմազանության Կոնվեցիայի...



Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ...



Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար...



Տասնամյակներ շարունակ Արևմտյան Եվրոպայի ազգային առողջապահական համակարգերը լայնորեն գովազդվել են որպես լավագույնն աշխարհում...



Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ներկայում սթրեսն ավելի տարածված է, քան նախկինում և հանդիսանում է «21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը»։ Ըստ վիճակագրական տվյալների...



Միջազգային առաջատար գիտնականների, հասարակական գործիչների և ԶԼՄ-ների ուշադրության կենտրոնում կրկին հայտնվել էր կլիմայի փոփոխությունը, որը 21-րդ դարում աշխարհի առջև ծառացած ամենամեծ գլոբալ...



Եթե բացենք 1961 թվականին հրատարակված Հայկական ՍՍՀ ատլասի 21-րդ էջը, կտեսնենք, որ հուլիս ամիսին Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվում էր +24°C - +26°C-ի միջակայքում: Համաձայն Վիճակագրական կոմիտեի...



Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Ադանոմ Գեբրեյեսուսը, հաշվի առնելով Միջազգային առողջապահական կանոնների (2005) հարցերով Արտակարգ իրավիճակների հանձնաժողովի...



Քովիդ հիվանդներին սպասարկող բուժկենտրոններին թթվածին մատակարարող կայանները վերջին օրերին գերծանրաբեռնված են աշխատում...



Բջջային հեռախոսի բոլոր մարդկանց կյանք ներխուժելու փաստը անհերքելի է։ Հետևաբար բժիշկներն ու հիվանդները նույնպես զերծ չեն մնում այս «հրաշալի» գործիքի՝ «հրեշավոր» հետևանքներից...



Առողջապահության նախարարի տեղակալ Արտակ Ջումայանը հանդիպել է մանկական հիվանդանոցային բժշկական օգնություն ու սպասարկում իրականացնող բժշկական կենտրոնների ղեկավարների հետ...



Պլաստիկը մոմի վերածելու բրիտանական սթարթափը սկսել է տարածվել Ասիայում, որտեղ հատկապես սուր է պլաստիկե թափոններից ազատվելու խնդիրը, գրում է Bloomberg-ը...






ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Դդում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Սեռական գրգռում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն