Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Հրատապ թեմա Աշխարհում

ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ

ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ

Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար:

Ճապոնիան առաջամարտիկ է հանդիսանում ծերացող հասարակություն ունենալու, փոփոխվող ժողովրդագրությանը հարմարվելու հարցում, որին նպաստում է վերջին տարիներին արձանագրված ծնելիության ցածր մակարդակը և ներգաղթը սահմանափակելու քաղաքականությունը:  Բայց այսպիսի կարգավիճակ ունենալու հեռանկարը գործնականում սպառնում է ամբողջ աշխարհին:

Հնդկաստանում, որը շուտով կդառնա ամենաբնակեցված երկիրը, գերազանցելով Չինաստանին, առաջիկա երկու տասնամյակների ընթացքում բնակչությունը կավելանա 200 միլիոնով: Ըստ միջազգային փորձագետների՝ այս հանգամանքը Հնդկաստանի համար կստեղծի մի շարք խնդիրներ, քանի որ երկրի զարգացած հարավային շրջանում կանխատեսվում է, որ մինչև 2025թ.-ը բնակչության 5-ից 1-ը կլինի 60-ից բարձր տարիքի, որն էլ մեծ ծանրաբեռնվածություն կստեղծի պետության ֆինանսական համակարգի համար:

Ծնելիության ցուցանիշի և զուգահեռաբար մահացության մակարդակի նվազումը արագացնում է բնակչության ընդհանուր ծերացումը: ՄԱԿ-ի տվյալների համաձայն՝ հարյուրամյակի կեսերին այն երկրների մեծ մասը, որոնք դեռ կօգտվեն երիտասարդ հասարակություն ունենալու առավելությունից, կգտնվեն Աֆրիկայի հարավում:

«Հերացի» վերլուծականի դիտարկմամբ` ժողովրդագրական փոփոխությունները տեղի են ունենում դանդաղ: Պտղաբերության վերաբերյալ տվյալները կառավարություններին և գիտնականներին տալիս են տասնամյա նախազգուշացում այն մասին, թե ինչպես կփոխվի նրանց բնակչությունը, եթե տեղի չունենան այնպիսի խոշոր աղետներ, ինչպիսիք են պատերազմները և համաճարակները:

Քանի որ տարեցների խնամքի համար վճարելու դրամական միջոցներ փնտրելը պահանջում է ռեսուրսների վերաբաշխում և ֆինանսկան համակարգի վրա էլ ավելի մեծ ծանրաբեռնվածություն է առաջացնում՝ արևմտյան կառավարությունները նոր քաղաքականություն են վարում՝ մարդկանց ավելի երկար աշխատանքով ապահովելու համար:

Անցած շաբաթ, օրինակ, Ֆրանսիայում աշխատողները փողոց էին դուրս եկել գործադուլներով՝ ի նշան կառավարության՝ կենսաթոշակային տարիքը երկու տարով՝ մինչեւ 64 տարեկանը բարձրացնելու ծրագրերի դեմ բողոքի: Չնայած ֆրանսիացիների խորը վրդովմունքին, նրանց կենսաթոշակային տարիքը զիջում է Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում թոշակի անցնելու համար սահմանված տարիքին:

«Մենք անցումային շրջան ենք ապրում 21-րդ դարում, և մենք պետք է հարմարվենք այս տարիքային կառուցվածքային անցմանը, այլ ոչ թե պայքարենք դրա դեմ: Երբ կենսաթոշակները առաջին անգամ ներդրվեցին 19-րդ դարում, մինչև 60 տարեկան ապրելը վիճակագրորեն համարժեք էր այսօրվա 100 տարեկան դառնալուն». իր ելույթում ասել է Օքսֆորդի համալսարանի գերոնտոլոգիայի պրոֆեսոր Սառա Հարփերը:

«Ֆրանսիայի իրավիճակը, կարծես, լավ օրինակ է անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկելու համար: Քաղաքականության փոփոխությունը հարվածում է այն մարդկանց, որոնք արդեն պատրաստվում էին թոշակի գնալ: Երիտասարդ աշխատողների թվի նվազումը չի կարող ֆինանսապես աջակցել տարեց կենսաթոշակառուների աճող թվին»,-նշել է Լեոնարդ Դևիսի Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարանի հերոնտոլոգիայի ամբիոնի վարիչ Էյլին Քրիմինսը, որի գնահատմամբ` 20 երկրում վերջերս կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ շատ տարեցներ իրականում չեն ցանկանում ամբողջությամբ թոշակի անցնել՝ եկամուտի, ինքնահաստատման և կարգավիճակի փոփոխության պատճառով:

«Այն, ինչ նրանք իսկապես ցանկանում են և ինչի կարիք ունեն, դա ավելի  ճկուն աշխատանքային պայմաններն են և հոգատար վերաբերմունքը»,- նկատում է Քրիմինսը:

Բնակչության ծերացման կողմնակի ազդեցություններից մեկը հանդիսանում է նաև տարեց խնամակալների աճող թիվը, այսինքն, երբ տարեց մարդիկ, ովքեր դեռ կարող են աշխատել, բայց հանգամանքների բերումով ստիպված են խնամել իրենցից ավելի մեծահասակ հարազատներին:

Օրինակ՝ Մեծ Բրիտանիայում խնամակալների մեջ մեծ թվով տարեց տղամարդիկ են ներառված, որոնք խնամում են իրենց կանանց: Չնայած տղամարդիկ, ըստ վիճակագրության, ավելի երիտասարդ տարիքում են մահանում քան կանայք՝ ծխելու դեմ պայքարի արշավները, հատկապես 1980-ականներից ի վեր, զգալի ազդեցություն են ունեցել ինսուլտներից, սրտի կաթվածներից և քաղցկեղից մահացության մակարդակի նվազեցման վրա:

Այն երկրները, որտեղ խնամքի պետական համակարգերը թույլ են, կարող են հատկապես խոցելի լինել բնակչության ծերացման հետևանքների նկատմամբ, քանի որ այդ հանգամանքն անդրադառնում է նաև աշխատաշուկայի վրա:

Մասնավորապես՝ աշխատող մարդիկ ստիպված են լինում ընտրություն կատարել՝ աշխատելու կամ իրենց երեխաներին և տարեց հարազատներին խնամելու միջև:

Մերօրյա աշխարհում գնալով ավելանում են կանայք, ովքեր ունեն կրթություն ստանալու և տնտեսական գործունեություն ծավալելու հնարավորություններ, և նրանք նախընտրում են ավելի քիչ երեխաներ ունենալ: Հետևաբար, այն երկրները, որոնք ցանկանում են բարձրացնել ծնելիության մակարդակը պետք է ապահովեն նաև որակյալ և հասանելի խնամք երեխաների համար:

Վատթարացող ժողովրդագրության դեմ պայքարի ակնհայտ միջոցներից մեկը նաև միգրացիան խրախուսելն է, որը, սակայն, ոչ բոլոր երկրների կողմից է ողջունելի քայլ համարվում:

Հայաստանը ևս բախվել է ծերացող հասարակություն ունենալու հիմնախնդրին, որն ունի  ավելի խորը, համակարգային վերլուծության կարիք:

Սկզբնաղբյուր. Երևանի պետական բժշկական համալսարան
med-practic.com կայքի ադմինիստրացիան տեղեկատվության բովանդակության համար

պատասխանատվություն չի կրում
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

ԵՊԲՀ. Արհեստական լույսը և աղմուկը` անտեսված վտանգներ առողջության համար
ԵՊԲՀ. Արհեստական լույսը և աղմուկը` անտեսված վտանգներ առողջության համար

Համաձայն բրիտանական հայտնի “The Guardian” պարբերականում հրապարակված նյութի՝ Լորդերի պալատը կոչ է անում ստեղծել հատուկ խորհրդատվական խմբեր՝ աղտոտող նյութերի դեմ պայքարելու համար...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում

Թեև աշխարհում 2000 թվականից մալարիայի հիվանդացությունը զգալիորեն նվազել է, այն շարունակում է մնալ բազմաթիվ երկրների հանրային առողջապահության գերակա խնդիրներից մեկը...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Ուրբանիզացիան՝ մարդու ապրելակերպի, սոցիալական վարքագծի և առողջության զգալի փոփոխություններին նպաստող գործոն
ԵՊԲՀ. Ուրբանիզացիան՝ մարդու ապրելակերպի, սոցիալական վարքագծի և առողջության զգալի փոփոխություններին նպաստող գործոն

Ժողովրդագրության ուսումնասիրման հիմնական թիրախներից է բնակչության դինամիկան, որի մի մասն է կազմում ուրբանիզացիան՝ ազգաբնակչության կենտրոնացումը քաղաքներում:  Վերջինս նպաստում է...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել
ԱՀ ԱՆ. Սողունների սեզոնային ակտիվացում. պետք չէ խուճապի մատնվել

Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք
ԵՊԲՀ.Դեղերի գերսպառումը՝ մարդկանց առողջության սպառնալիք

Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
22 մայիսի` Կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր
22 մայիսի`  Կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր

2001 թվականից սկսած մայիսի 22-ը նշվում է, որպես կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր: Այս օրը հռչակվել է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեյի կոմից 1995 թվականին`1994թ. տեղի ունեցած Կենսաբանական բազմազանության Կոնվեցիայի...

Հիշարժան տարեթվեր
Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք
Ալկոհոլի չարաշահման դեմ պայքարը կարող է փրկել 5000 մարդու կյանք

Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Մինչև 2030թ. աշխարհում 6-ից 1-ը կլինի 60 և ավելի տարեկան․ Հայաստանը ծերացած բնակչություն ունեցող երկրների շարքում
ԵՊԲՀ. Մինչև 2030թ. աշխարհում 6-ից 1-ը կլինի 60 և ավելի տարեկան․ Հայաստանը ծերացած բնակչություն ունեցող երկրների շարքում

Բնակչության ծերացումը ժողովրդագրական հիմնական խնդիրներից է ամբողջ աշխարհում, որը պահանջում է առողջապահական և սոցիալական պաշտպանության համակարգերի աշխատանքի վերագնահատում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
ԵՊԲՀ. Եվրոպական երկրների առողջապահական համակարգերը՝ ճգնաժամի նախաշեմին
ԵՊԲՀ. Եվրոպական երկրների առողջապահական համակարգերը՝ ճգնաժամի նախաշեմին

Տասնամյակներ շարունակ Արևմտյան Եվրոպայի ազգային առողջապահական համակարգերը լայնորեն գովազդվել են որպես լավագույնն աշխարհում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Սթրեսն աշխատավայրում. 21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը
ԵՊԲՀ. Սթրեսն աշխատավայրում. 21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ներկայում սթրեսն ավելի տարածված է, քան նախկինում և հանդիսանում է «21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը»։ Ըստ վիճակագրական տվյալների...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում ԼՈՒՐԵՐ: Սթրես
Կլիմայի փոփոխությունը` գլոբալ առողջապահական սպառնալիք
Կլիմայի փոփոխությունը` գլոբալ առողջապահական սպառնալիք

Միջազգային առաջատար գիտնականների, հասարակական գործիչների և ԶԼՄ-ների ուշադրության կենտրոնում կրկին հայտնվել էր կլիմայի փոփոխությունը, որը 21-րդ դարում աշխարհի առջև ծառացած ամենամեծ գլոբալ...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Կլիմայի փոփոխությունը՝ հանրային առողջության էական սպառնալիք
ԵՊԲՀ. Կլիմայի փոփոխությունը՝ հանրային առողջության էական սպառնալիք

Եթե բացենք 1961 թվականին հրատարակված Հայկական ՍՍՀ ատլասի 21-րդ էջը, կտեսնենք, որ հուլիս ամիսին Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվում էր +24°C - +26°C-ի միջակայքում: Համաձայն Վիճակագրական կոմիտեի...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Կապիկի ծաղիկ հիվանդության իրավիճակի վերաբերյալ
ՀՀ ԱՆ. Կապիկի ծաղիկ հիվանդության իրավիճակի վերաբերյալ

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) գլխավոր տնօրեն Թեդրոս Ադանոմ Գեբրեյեսուսը, հաշվի առնելով Միջազգային առողջապահական կանոնների (2005) հարցերով Արտակարգ իրավիճակների հանձնաժողովի...

ԼՈՒՐԵՐ: Ինֆեկցիաներ ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ՀՀ ԱՆ. Ատոմային էլեկտրակայանը և Ֆիզիկայի ինստիտուտը թթվածին կարտադրեն` քովիդ հիվանդանոցների կարիքները բավարարելու համար
ՀՀ ԱՆ. Ատոմային էլեկտրակայանը և Ֆիզիկայի ինստիտուտը թթվածին կարտադրեն` քովիդ հիվանդանոցների կարիքները բավարարելու համար

Քովիդ հիվանդներին սպասարկող բուժկենտրոններին թթվածին մատակարարող կայանները վերջին օրերին գերծանրաբեռնված են աշխատում...

ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ