Հրատապ թեմա Աշխարհում
ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ

Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար:
Ճապոնիան առաջամարտիկ է հանդիսանում ծերացող հասարակություն ունենալու, փոփոխվող ժողովրդագրությանը հարմարվելու հարցում, որին նպաստում է վերջին տարիներին արձանագրված ծնելիության ցածր մակարդակը և ներգաղթը սահմանափակելու քաղաքականությունը: Բայց այսպիսի կարգավիճակ ունենալու հեռանկարը գործնականում սպառնում է ամբողջ աշխարհին:
Հնդկաստանում, որը շուտով կդառնա ամենաբնակեցված երկիրը, գերազանցելով Չինաստանին, առաջիկա երկու տասնամյակների ընթացքում բնակչությունը կավելանա 200 միլիոնով: Ըստ միջազգային փորձագետների՝ այս հանգամանքը Հնդկաստանի համար կստեղծի մի շարք խնդիրներ, քանի որ երկրի զարգացած հարավային շրջանում կանխատեսվում է, որ մինչև 2025թ.-ը բնակչության 5-ից 1-ը կլինի 60-ից բարձր տարիքի, որն էլ մեծ ծանրաբեռնվածություն կստեղծի պետության ֆինանսական համակարգի համար:
Ծնելիության ցուցանիշի և զուգահեռաբար մահացության մակարդակի նվազումը արագացնում է բնակչության ընդհանուր ծերացումը: ՄԱԿ-ի տվյալների համաձայն՝ հարյուրամյակի կեսերին այն երկրների մեծ մասը, որոնք դեռ կօգտվեն երիտասարդ հասարակություն ունենալու առավելությունից, կգտնվեն Աֆրիկայի հարավում:
«Հերացի» վերլուծականի դիտարկմամբ` ժողովրդագրական փոփոխությունները տեղի են ունենում դանդաղ: Պտղաբերության վերաբերյալ տվյալները կառավարություններին և գիտնականներին տալիս են տասնամյա նախազգուշացում այն մասին, թե ինչպես կփոխվի նրանց բնակչությունը, եթե տեղի չունենան այնպիսի խոշոր աղետներ, ինչպիսիք են պատերազմները և համաճարակները:
Քանի որ տարեցների խնամքի համար վճարելու դրամական միջոցներ փնտրելը պահանջում է ռեսուրսների վերաբաշխում և ֆինանսկան համակարգի վրա էլ ավելի մեծ ծանրաբեռնվածություն է առաջացնում՝ արևմտյան կառավարությունները նոր քաղաքականություն են վարում՝ մարդկանց ավելի երկար աշխատանքով ապահովելու համար:
Անցած շաբաթ, օրինակ, Ֆրանսիայում աշխատողները փողոց էին դուրս եկել գործադուլներով՝ ի նշան կառավարության՝ կենսաթոշակային տարիքը երկու տարով՝ մինչեւ 64 տարեկանը բարձրացնելու ծրագրերի դեմ բողոքի: Չնայած ֆրանսիացիների խորը վրդովմունքին, նրանց կենսաթոշակային տարիքը զիջում է Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում թոշակի անցնելու համար սահմանված տարիքին:
«Մենք անցումային շրջան ենք ապրում 21-րդ դարում, և մենք պետք է հարմարվենք այս տարիքային կառուցվածքային անցմանը, այլ ոչ թե պայքարենք դրա դեմ: Երբ կենսաթոշակները առաջին անգամ ներդրվեցին 19-րդ դարում, մինչև 60 տարեկան ապրելը վիճակագրորեն համարժեք էր այսօրվա 100 տարեկան դառնալուն». իր ելույթում ասել է Օքսֆորդի համալսարանի գերոնտոլոգիայի պրոֆեսոր Սառա Հարփերը:
«Ֆրանսիայի իրավիճակը, կարծես, լավ օրինակ է անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկելու համար: Քաղաքականության փոփոխությունը հարվածում է այն մարդկանց, որոնք արդեն պատրաստվում էին թոշակի գնալ: Երիտասարդ աշխատողների թվի նվազումը չի կարող ֆինանսապես աջակցել տարեց կենսաթոշակառուների աճող թվին»,-նշել է Լեոնարդ Դևիսի Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարանի հերոնտոլոգիայի ամբիոնի վարիչ Էյլին Քրիմինսը, որի գնահատմամբ` 20 երկրում վերջերս կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ շատ տարեցներ իրականում չեն ցանկանում ամբողջությամբ թոշակի անցնել՝ եկամուտի, ինքնահաստատման և կարգավիճակի փոփոխության պատճառով:
«Այն, ինչ նրանք իսկապես ցանկանում են և ինչի կարիք ունեն, դա ավելի ճկուն աշխատանքային պայմաններն են և հոգատար վերաբերմունքը»,- նկատում է Քրիմինսը:
Բնակչության ծերացման կողմնակի ազդեցություններից մեկը հանդիսանում է նաև տարեց խնամակալների աճող թիվը, այսինքն, երբ տարեց մարդիկ, ովքեր դեռ կարող են աշխատել, բայց հանգամանքների բերումով ստիպված են խնամել իրենցից ավելի մեծահասակ հարազատներին:
Օրինակ՝ Մեծ Բրիտանիայում խնամակալների մեջ մեծ թվով տարեց տղամարդիկ են ներառված, որոնք խնամում են իրենց կանանց: Չնայած տղամարդիկ, ըստ վիճակագրության, ավելի երիտասարդ տարիքում են մահանում քան կանայք՝ ծխելու դեմ պայքարի արշավները, հատկապես 1980-ականներից ի վեր, զգալի ազդեցություն են ունեցել ինսուլտներից, սրտի կաթվածներից և քաղցկեղից մահացության մակարդակի նվազեցման վրա:
Այն երկրները, որտեղ խնամքի պետական համակարգերը թույլ են, կարող են հատկապես խոցելի լինել բնակչության ծերացման հետևանքների նկատմամբ, քանի որ այդ հանգամանքն անդրադառնում է նաև աշխատաշուկայի վրա:
Մասնավորապես՝ աշխատող մարդիկ ստիպված են լինում ընտրություն կատարել՝ աշխատելու կամ իրենց երեխաներին և տարեց հարազատներին խնամելու միջև:
Մերօրյա աշխարհում գնալով ավելանում են կանայք, ովքեր ունեն կրթություն ստանալու և տնտեսական գործունեություն ծավալելու հնարավորություններ, և նրանք նախընտրում են ավելի քիչ երեխաներ ունենալ: Հետևաբար, այն երկրները, որոնք ցանկանում են բարձրացնել ծնելիության մակարդակը պետք է ապահովեն նաև որակյալ և հասանելի խնամք երեխաների համար:
Վատթարացող ժողովրդագրության դեմ պայքարի ակնհայտ միջոցներից մեկը նաև միգրացիան խրախուսելն է, որը, սակայն, ոչ բոլոր երկրների կողմից է ողջունելի քայլ համարվում:
Հայաստանը ևս բախվել է ծերացող հասարակություն ունենալու հիմնախնդրին, որն ունի ավելի խորը, համակարգային վերլուծության կարիք:

Կարդացեք նաև

Համաձայն բրիտանական հայտնի “The Guardian” պարբերականում հրապարակված նյութի՝ Լորդերի պալատը կոչ է անում ստեղծել հատուկ խորհրդատվական խմբեր՝ աղտոտող նյութերի դեմ պայքարելու համար...


Թեև աշխարհում 2000 թվականից մալարիայի հիվանդացությունը զգալիորեն նվազել է, այն շարունակում է մնալ բազմաթիվ երկրների հանրային առողջապահության գերակա խնդիրներից մեկը...


Ժողովրդագրության ուսումնասիրման հիմնական թիրախներից է բնակչության դինամիկան, որի մի մասն է կազմում ուրբանիզացիան՝ ազգաբնակչության կենտրոնացումը քաղաքներում: Վերջինս նպաստում է...


Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...


Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...


2001 թվականից սկսած մայիսի 22-ը նշվում է, որպես կենսաբանական բազմազանության միջազգային օր: Այս օրը հռչակվել է ՄԱԿ Գլխավոր Ասամբլեյի կոմից 1995 թվականին`1994թ. տեղի ունեցած Կենսաբանական բազմազանության Կոնվեցիայի...


Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ...


Բնակչության ծերացումը ժողովրդագրական հիմնական խնդիրներից է ամբողջ աշխարհում, որը պահանջում է առողջապահական և սոցիալական պաշտպանության համակարգերի աշխատանքի վերագնահատում...


Տասնամյակներ շարունակ Արևմտյան Եվրոպայի ազգային առողջապահական համակարգերը լայնորեն գովազդվել են որպես լավագույնն աշխարհում...


Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ներկայում սթրեսն ավելի տարածված է, քան նախկինում և հանդիսանում է «21-րդ դարի առողջապահական համաճարակը»։ Ըստ վիճակագրական տվյալների...


Միջազգային առաջատար գիտնականների, հասարակական գործիչների և ԶԼՄ-ների ուշադրության կենտրոնում կրկին հայտնվել էր կլիմայի փոփոխությունը, որը 21-րդ դարում աշխարհի առջև ծառացած ամենամեծ գլոբալ...


Եթե բացենք 1961 թվականին հրատարակված Հայկական ՍՍՀ ատլասի 21-րդ էջը, կտեսնենք, որ հուլիս ամիսին Երևանում օդի միջին ամսական ջերմաստիճանը տատանվում էր +24°C - +26°C-ի միջակայքում: Համաձայն Վիճակագրական կոմիտեի...


Քովիդ հիվանդներին սպասարկող բուժկենտրոններին թթվածին մատակարարող կայանները վերջին օրերին գերծանրաբեռնված են աշխատում...





ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Դդում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Սեռական գրգռում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն