ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ աշխարհում
ԵՊԲՀ. Մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կլինի աֆրիկյան տարածաշրջանի մի շարք երկրներում

Թեև աշխարհում 2000 թվականից մալարիայի հիվանդացությունը զգալիորեն նվազել է, այն շարունակում է մնալ բազմաթիվ երկրների հանրային առողջապահության գերակա խնդիրներից մեկը:
Մալարիան կյանքին սպառնացող հիվանդություն է, որը տարածվում է մարդկանց շրջանում մոծակների որոշ տեսակների միջոցով: Այն հիմնականում հանդիպում է արևադարձային երկրներում և այն կանխարգելելի ու բուժելի է։
Ախտանիշները կարող են լինել թեթևից մինչև կյանքին սպառնացող: Մեղմ ախտանշաններն են՝ ջերմությունը, դողը և գլխացավը։ Լուրջ ախտանշաններն են հոգնածությունը, շփոթվածության զգացումը, նոպաները և շնչառության դժվարությունը: Նորածինները, մինչև 5 տարեկան երեխաները, հղի կանայք և ՄԻԱՎ-ով կամ ՁԻԱՀ-ով հիվանդ մարդիկ ավելի մեծ ռիսկի են ենթարկվում և ավելի ծանր են տանում վարակը:
Համաձայն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության մալարիայի վերաբերյալ վերջին զեկույցի՝ 2021թ.-ին գրանցվել է մալարիայի 247 միլիոն դեպք՝ 2020թ.-ի 245 միլիոն դեպքի համեմատ: 2021թ.-ին մալարիայից մահացածների թիվը կազմել է 619.000՝ 2020 թվականի 625.000-ի համեմատ: Համաճարակի 2 տարիների ընթացքում (2020-2021) COVID-ի հետ կապված խափանումները հանգեցրել են մոտ 13 միլիոն մալարիայի ավելի շատ դեպքերի և 63.000-ով ավելի մալարիայից մահվան դեպքերի:
ԱՀԿ-ի Աֆրիկյան տարածաշրջանը շարունակում է կրել մալարիայի համաշխարհային բեռի անհամաչափ բարձր բաժինը: 2021թ.-ին տարածաշրջանում գրանցվել է մալարիայի բոլոր դեպքերի մոտ 95%-ը և մահերի 96%-ը: Տարածաշրջանում մալարիայից մահացածների մոտ 80%-ը բաժին է ընկնում մինչև 5 տարեկան երեխաներին: Աֆրիկյան 4 երկրներին բաժին է ընկել աշխարհում մալարիայից մահացածների կեսից մի փոքր ավելին՝ Նիգերիային (31,3%), Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությանը (12,6%), Տանզանիայի Միացյալ Հանրապետությանը (4,1%) և Նիգերին (3,9%):
Ինչպես այլ վարակիչ հիվանդությունների, այնպես էլ մալարիայի դեպքում պայքարի լավագույն միջոցը շարունակում է մնալ պատվաստումը:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից հաստատված պատվաստանյութը, որը ստացել է RTS,S/AS01 անվանումը` համարվելով անվտանգ և արդյունավետ մահերի և հիվանդության ծանր ընթացքի նվազեցման համար, 2019 թվականից ի վեր Գանայում, Քենիայում և Մալավիում 1.7 միլիոն երեխայի արդեն հասանելի է դարձել:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը վերջերս հայտարարել է, որ մալարիայի դեմ երկար սպասված պատվաստանյութը հասանելի կդառնա Աֆրիկյան ևս 12 երկրում առաջիկա 2 տարվա ընթացքում, ինչը, հնարավոր է, կփրկի տասնյակ հազարավոր կյանքեր: Այժմ այն կտրվի Բենինին, Բուրկինա Ֆասոյին, Բուրունդիին, Կամերունին, Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությանը, Լիբերիային, Նիգերին, Սիերա Լեոնեին և Ուգանդային, որոնց պատվաստանյութի ամբողջական չափաբաժինները կմատակարարվեն մինչև այս տարվա վերջ։
Ըստ Յունիսեֆի իմունիզացիայի գործադիր տնօրեն Է.Թ.Լեմանգոնի հայտնած կարծիքի՝ այս պատվաստանյութը կօգնի պայքարել մի հիվանդության դեմ, որն Աֆրիկայում ամեն տարի սպանում է գրեթե կես միլիոն 5 և ավելի փոքր տարիքի երեխաների:
«Մալարիայի դեմ աշխարհի առաջին պատվաստանյութի նախնական 18 միլիոն չափաբաժինները հատկացվել են այն երկրներին, որտեղ երեխաների հիվանդանալու և մալարիայից մահանալու ռիսկն ամենաբարձրն է եղել»,- ասվում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի համատեղ հայտարարության մեջ:
«Այս պատվաստանյութը կարող է շատ ազդեցիկ լինել մալարիայի դեմ պայքարում, և երբ լայնորեն կիրառվի այլ միջամտությունների հետ զուգահեռ, այն կարող է ամեն տարի կանխել տասնյակ հազարավոր մահեր»- նշված է հայտարարոթւյան մեջ:
Հայաստանում 2006թ.-ից մալարիայի տեղական դեպքեր չեն արձանագրվել, և 2011թ.-ին Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը Հայաստանին վկայագրել է` որպես մալարիայից ազատ տարածք: Այնուամենայնիվ, ամեն տարի հանրապետությունում արձանագրվում են բերովի դեպքեր, մասնավորապես` 2020-2022թթ.-ին արձանագրվել է մալարիայի 6 բերովի դեպք:
Հարկ է նշել, որ ներկայում ընթացող գլոբալ կլիմայական փոփոխությունները, որոնց «Հերացի» վերլուծականը մի քանի անգամ անդրադարձել է, կարող են հանգեցնել մալարիայի տարածման աշխարհագրության փոփոխությանը, այդ իսկ պատճառով պետությունների հանրային առողջության համար պատասխանատու կառույցները պետք է մշտապես պահպանեն զգոնությունը:

|
Կարդացեք նաև

Պոլիոմիելիտը բարձր հպավարակելիությամբ, առավելապես ֆեկալ-օրալ մեխանիզմով փոխանցվող էնտերովիրուսային վարակ է: Այն ախտահարում է հիմնականում մինչև...


Սիֆիլիսը մեծ մտահոգություն է առաջացնում, քանի որ 15-49 տարեկան մեծահասակների շրջանում նոր դեպքերի թիվն ավելացել է ավելի քան...


Ամռանը արևի ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների անվտանգության վերաբերյալ իրազեկման ամիս է համարվում հուլիսը, որովհետև հենց այս ժամանակ...


Ըստ հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի կողմից հրապարակված տվյալների՝ 2023թ.-ի դեկտեմբերին Եվրոպական Միության անդամ մի շարք...


1951թ.-ին ԱՀԿ անդամ պետությունները հրապարակել են Միջազգային սանիտարական նորմերի վերաբերյալ առաջին կանոնակարգը։ Դրանք հիմնականում ներառում էին...


Ըստ Հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի կողմից աշխարհում տիրող կորոնավիրուսային համավարակի վերաբերյալ հունվարի 12-ին հրապարակած վերջին վիճակագրական տվյալների...


Համաձայն բժշկագիտության ժամանակակից տվյալների՝ քաղցկեղների 30-50%-ը կարելի է կանխարգելել, եթե վերացվեն ռիսկի գործոնները և իրականացվեն ապացույցների վրա հիմնված մի շարք կանխարգելման ռազմավարություններ...


Առողջական ծայրահեղ ծանր վիճակով 1 տարեկան 8 ամսական երեխա է հոսպիտալացվել, ում մոտ ախտորոշվել է կարմրուկ: Փոքրիկն ունեցել է ուղեկցող մի շարք հիվանդություններ...


Համաձայն բրիտանական հայտնի “The Guardian” պարբերականում հրապարակված նյութի՝ Լորդերի պալատը կոչ է անում ստեղծել հատուկ խորհրդատվական խմբեր՝ աղտոտող նյութերի դեմ պայքարելու համար...


Ժողովրդագրության ուսումնասիրման հիմնական թիրախներից է բնակչության դինամիկան, որի մի մասն է կազմում ուրբանիզացիան՝ ազգաբնակչության կենտրոնացումը քաղաքներում: Վերջինս նպաստում է...


Ըստ միջազգային «The Economist» հայտնի պարբերականում վերջերս հրապարակված հոդվածի՝ բազմաթիվ մարդիկ չափից շատ դեղ են օգտագործում...


Մարդու առողջության ձևավորման հիմնական դերակատարն է կենսակերպը, որն էլ իր հերթին մեծապես կախված է առօրյայում հանդիպող ռիսկի գործոններից: Հիվանդության զարգացման ռիսկի գործոնների դեմ արդյունավետ...


Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար...





ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն