Նորածնի խնամքը. հարցազրույց նեոնատոլոգ Թամարա Մարդանյանի հետ

Ի՞նչ դեր ունի լոգանքը նորածնային շրջանում:

Ծննդատանը, ծնվելուց անմիջապես հետո, երեխային խորհուրդ չի տրվում լողացնել, նույնիսկ մաշկի շատ աղտոտված լինելու պարագայում ցանկալի հնարավորին հետաձգել լոգանքը: Ծնվելուց անմիջապես հետո իրականացվում է մոր և երեխայի շփում` մաշկը-մաշկին, որի արդյունքում ձևավորվում է պաշտպանիչ միկրոֆլորան:

Նորածիններին կարելի է լողացնել ծննդատնից դուրս գրվելուց հետո՝ պորտալարի մնացորդի և սեղմակի առկայությունից անկախ: Պետք է լողացնել մաքուր ջրով, կարիք չկա այն եռացնել, կամ ջրի մեջ հակասեպտիկներ, հանգստացնողներ կամ որևէ այլ նյութ ավելացնել: Մանկական մաքրող հեղուկները ցանկալի է օգտագործել 4-5 օրը մեկ:

Ջրի ջերմաստիճանը պետք է համապատասխանի մարմնի ջերմաստիճանին (մոտավորապես 37˚C): Լոգանքը պետք է լինի երեխայի համար հաճելի գործընթաց: Փոքրիկն այդ ընթացքում պետք է սոված չլինի (որպեսզի անհանգիստ չլինի և չլացի), սակայն պետք է նաև նոր կերակրված չլինի (փսխումներից խուսափելու համար):

Լոգանքը ճիշտ կազմակերպելու պարագայում այն կարող է լինել նաև առաջին 3 ամիսներին հաճախ հանդիպող խիթերի (կոլիկների) կանխարգելում:

Լոգանքից հետո ցանկալի է ծածկել երեխայի գլուխը, քանի որ գլխի միջոցով տեղի է ունենում ջերմային կորստի մեծ մասը: Նորածնի մաշկի չորանալու պարագայում այն կարելի է մշակել մանկական խոնավացնող քսուքներով:

Նորածնային շրջանում կարող է դիտվել էկզեմա, որն խցանային էլեմենտների առկայությունն է մաշկի վրա: Նման դեպքում ցանկալի է խուսափել մաշկին որևէ բան քսելուց և խորհուրդ է տրվում դիմել բժիշկի:

Ինչպե՞ս խնամել պորտը:

Պորտի խնամքի 3 հիմնական մոտեցում կա` մաքուր, չոր, բաց: Պորտին միշտ պետք է մոտենալ մաքուր ձեռքերով, խուսափել տակդիրի հատվածում պորտալարի մնացորդի, կամ վերջինիս տեղում պորտի ընկնելուց հետո առաջացած վերքի՝ կեղտի հետ շփումից:

Պորտը լոգանքից հետո պետք է մանրակրկիտ չորացնել: Հականեխիչների օգտագործումը երկարաձգում է չորացման գործընթացը: Խորհուրդ չի տրվում ծածկել այն որևէ վիրակապով: Պետք է դիմել բժիշկի, եթե առկա են՝ պորտային օղի կարմրություն 5 մմ-ից ավելի մեծ տրամագծով, տհաճ հոտ, թարախային արտադրություն, երեխայի մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում:

Ինչպե՞ս կազմակերպել զբոսանքը:

Նորածնի զբոսանքը պետք է կազմակերպել տևողության աստիճանաբար ավելացմամբ: Հնարավորության դեպքում կարելի է սկսել բաց պատշգամբից՝ 10-15 րոպե՝ հետագայում աստիճանաբար երկարացնելով զբոսանքի տևողությունը:

Խորհուրդ է տրվում խուսափել արևի ուղիղ ճառագայթներից, քամու առկայության դեպքում ցանկալի է հետաձգել զբոսանքը:

Կյանքի առաջին շաբաթներին շփումը ցանկալի է սահմանափակել միայն ընտանիքի անդամների շրջանակում: Փոքրիկի համար պետք է ապահովել հնարավորին անաղմուկ, չափավոր լուսավորության հանգիստ միջավայր:

Ինչպե՞ս հագցնել նորածնին:

Ջերմակարգավորումը անհատական է յուրաքանչյուր երեխայի դեպքում: Այդ պատճառով երեխայի հագուստի քանակը սառելու կամ գերտաքացման (որը ևս շատ կարևոր և ոչ ցանկալի երևույթ է) հարցում մեծ դեր ունի: Խնդիրը լուծելու հավաստի միջոց է ջերմաչափումը, որը պետք է իրականացնել միայն էլէկտրոնային ջերմաչափի միջոցով:

Նորմա է մարմնի ջերմության տատանումը 36,5-37,3 աստիճանների միջև:

Երեխային հագուստ ընտրելիս և սենյակի որոշ ջերմաստիճան ապահովելիս (նորման` 18-22˚C), պետք է հաշվի առնել, որ երեխայի մեծանալուն զուգընթաց, փոխվում են նաև ջերմակարգավորման ունակությունները և, հնարավոր է, կարիք լինի ավելի քիչ հագցնել:

Ինչպիսին պետք է լինեն նորածնի մահճակալը և անկողնային պարագաները:

Ցանկալի է, որ նորածնի մահճակալն ունենա կոշտ մակերեսով ներքնակ, հնարավորության դեպքում` կարելի է գլխի հատվածում մի փոքր բարձրություն ստեղծել, սակայն առանց բարձի օգտագործման ապահովել այդ թեքությունը: Նորածնին կյանքի առաջին օրերին շատ հարմարավետ է բոժոժների մեջ պահելը, որը վերարտադրում է ներարգանդային կյանքի ապահով զգացումը: Օրորոցի մեջ հարկավոր չեն խաղալիքներ կամ որևէ այլ իրեր, դրանք կարող են վտանգ ներկայացնել փոքրիկի համար:
 

Հակացուցված է բարուրումը, որը կարող է դեռ լիարժեք չձևավորված կոնքազդրային հոդի հետագա զարգացման խնդիրների հանգեցնել՝ ընդհուպ մինչև հոդախախտ, կարող է փոքրիկի սառելու, ընկճվելու, մինչև անգամ հանկարծամահության պատճառ լինել: Կարելի է մեղմ փաթաթել նորածնին:

Ե՞րբ դիմել բժշկի:

Անհրաժեշտ է այցելել բոլոր հերթական ստուգումներին, որոնք անց են կացվում տեղամասային մանկաբույժի կողմից:

Այդ այցերի ընթացքում հետևում են, թե արդյոք երեխան համապատասխանո՞ւմ է իր տարիքային ցուցանիշներին, թե՞ ոչ: Հսկում է երեխայի քաշը, հասակը, գլխի շրջագիծը:

Պետք է շտապ կերպով դիմել բժիշկի, եթե`

• երեխան ընկճված է, թույլ, պասիվ, չի արթնանում` ուտելու համար, հրաժարվում է կերակրվելուց,
• գրգռված է, շարունակ լաց է լինում, հրաժարվում է կերակրվելուց,
• կան շարունակական փսխումներ, կղանքի բնույթի, հոտի, քանակի, հաճախականության փոփոխություն,առկա են ջերմաստիճանի տատանումներ (
• 37,3˚C-ից բարձր,  36,3˚C-ից ցածր),  որոնք չեն կարգավորվում տեխնիկական հնարավոր պատճառների շտկումից հետո:

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ