Առողջ երեխա
Տղաների սեռական հասունացումը. urolog.am

Ընդամենը մեկ ամառվա ընթացքում քնքուշ, հնազանդ, հարմարվող տղան հանկարծ այնպես է թափ առնում, որ ո՛չ միայն հասնում է ծնողի հասակին, այլ երբեմն գերազանցում է: Այժմ նա հաճախ է փակվում սենյակում և այլևս չի շտապում կիսվել իր խնդիրներով: Նա արդեն գաղտնիքներ ունի, ավելին, կարող է դառնալ մռայլ, դյուրագրգիռ, համառ:
Ոչ մի զարմանալու բան չկա. տղան մեծանում է և մտնում է իր համար նոր՝ սեռական հասունացման կամ պուբերտատ շրջան: Հենց այս ժամանակ, քան երբևէ, նա հարազատների օգնության և աջակցության կարիքն ունի, քանի որ դեռահասի համար պատանեկություն մտնող անցումային շրջանը կարող է շատ խնդրահարույց լինել:
Որքա՞ն է տևում սեռական հասունացման շրջանը
Օրգանիզմում տեղի ունեցող փոփոխությունները, որոնք ավարտվում են դեռահասի սեռական հասունացմամբ, տևում է մոտավորապես յոթ տարի` 11-18 տարեկանում: Այս թվերը միջինացված են: Իրականում հասունացման գործընթացը յուրաքանչյուրի մոտ տարբեր կերպ և տարբեր ժամանակներում է ընթանում: Այն կարող է ավելի վաղ սկսվել, ավարտվել ավելի ուշ, ընթանալ ավելի արագ. այդ ամենը պայմանավորված է տղայի անհատական առանձնահատկություններով: Ուստի պետք չէ անհանգստանալ, եթե երեխայի մոտ սեռական հասունացումը տեղի է ունենում ոչ այնպես, ինչպես նկարագրված է ստորև:
Հորմոնային փոփոխություններ
Տղաների մեծանալը, սեռական հասունացումը և նրա մարմնի ու հոգեկան աշխարհի բոլոր փոփոխությունները պայմանավորված են էնդոկրին համակարգի գործունեությամբ: Տղայի` տղամարդու փոխակերպվելու մեջ գլխավոր դերը պատկանում է հիպոֆիզին: Այն արտադրում է հորմոններ, որոնք խթանում են մարմնի ինտենսիվ ֆիզիկական զարգացումը և ակտիվացնում ամորձիների աշխատանքը, որոնք նույնպես սկսում են հորմոններ արտադրել:
Պուբերտատ շրջանում տեղի է ունենում հորմոնների կտրուկ աճ, ինչն էլ պայմանավորում է դեռահասի արտաքինի և վարքի փոփոխությունները:
Սեռական օրգանների փոփոխություններ
Պուբերտատ շրջանի սկզբում առաջինը փոխվում են ամորձիները: Եթե նախկինում վերջիններիս չափերն անփոփոխ էին, ապա այժմ դրանք սկսում են աճել՝ 18 տարեկանում հասնելով 4-6 սմ երկարության և 2-3 սմ լայնության:
Չափերով մեծանում են նաև շագանակագեղձն ու ամորձապարկը: Հետո սկսվում է առնանդամի աճը:
11 տարեկանից սկսած, տղայի մոտ հիպոթալամուսում սկսում է արտադրվել գոնադոլիբերին հորմոնը, որը պատասխանատու է սպերմատոզոիդների և անդրոգենների (արական հորմոնների), արտադրության համար: Սպերմատոզոիդների արտադրման հետ սկսվում են երազախաբությունները՝ ակամա սերմնաժայթքումները, որոնք կապ չունեն ո՛չ սեռական ակտի, ոչ էլ ձեռնաշարժության հետ: Դրանք, որպես կանոն, տեղի են ունենում գիշերները՝ էրոտիկ երազների ընթացքում: Այս երևույթը նորմալ է և դրանից վախենալ պետք չէ: Այդ ժամանակ էլ տղաների մոտ դիտվում է էրեկցիա:
Մազերի աճ
Արական հորմոնների ազդեցությամբ տղայի մարմնի վրա սկսում են մազեր աճել. սկզբում ցայլքի շրջանում, ապա ազդրերի վրա՝ բարձրանալով դեպի պորտը: Ծնողները պետք է իմանան, որ տղամարդկանց ցայլքի վրա մազերն աճում են դեպի վեր ուղղված սեպով, մինչդեռ կանանց մոտ մազերի աճման գիծը հորիզոնական է: Եթե դեռահասի մոտ ցայլային մազերն աճում են կանացի տիպով, ցանկալի է դիմել էնդոկրինոլոգի: Այնուհետև մազեր են աճում անութափոսերում, պտուկների շրջանում, դեմքի վրա՝ կզակի վրա և վերին շրթունքից վեր:
Ոսկրամկանային համակարգ և մաշկ
Սեռական հասունացման ընթացքում դեռահասի մոտ դիտվում է աճի երկու ուժեղ ցատկ՝ 11-12 և 15-16 տարեկանում: Այդ շրջանում տղան կարող է մեկ տարվա ընթացքում աճել 10 սմ-ով: 18 տարեկանում աճի տեմպերը դանդաղում են և 21-22 տարեկանում պատանու աճն արդեն ձևավորված է:
Ոսկրերն սկսում են տարբեր ժամանակներում աճել: Այսպես, դաստակներն աճում են նախաբազուկներից մի քանի ամիս շուտ, այդ պատճառով անհամաչափ մեծ են երևում: Դեռահասը պետք է բարդույթներ չունենա այդ պատճառով, քանի որ 3-4 ամիս անց ամեն ինչ կկարգավորվի:
Կմախքը տղամարդկային գծեր է ձեռք բերում՝ նեղ ազդրեր, լայն ուսեր, մեծ ստորին ծնոտ: Սպիտակուցների ինտենսիվ սինթեզի հետևանքով մեծանում է մկանային զանգվածը, դեռահասը ֆիզիկապես ամրանում է:
Մաշկը կոպտանում է, ակնեներ են առաջանում, ինչը պայմանավորված է տեստոստերոնի ազդեցությամբ, որն ուժեղացնում է ճարպագեղձերի աշխատանքը: Սովորաբար, սեռական հասունացման վերջում պզուկներն ու ակնեներն անցնում են:
Ձայնի փոփոխություն
Դեռահասի մոտ ձայնը փոխվում է, ինչը պայմանավորված է ձայնալարերի աճով և հաստացմամբ, տղան մեկ բամբ ձայնով է խոսում, մեկ՝ ֆալցետ: Միաժամանակ, զարգանում է ադամախնձորը: Այս փոփոխությունները ևս տեստոստերոնով են պայմանավորված: Հիմնականում ձայնը ձևավորվում է 15 տարեկանում:
Քրտնագեղձեր
Սեռական հասունացման շրջանը բնութագրվում է քրտնագեղձերի ուժեղացված աշխատանքով: Քրտնում են աճուկները, անութափոսերը, ոտնաթաթերը՝ յուրահատուկ հոտով:
Հոգեկան փոփոխություններ
Բացի մարմնական դրսևորումներից, հասունացման շրջանը բնութագրվում է բնավորության և վարքի որոշ փոփոխություններով:
Դեռահասների մոտ աղջիկների նկատմամբ հետաքրքրություն է առաջանում, նրանք սիրահարվածության առաջին զգացումն են ունենում: Այսօրվա իրականությունն այնպիսին է, որ հենց սեռական հասունացման շրջանում շատ դեռահասներ սկսում են իրենց սեռական կյանքը: Ծնողներն այս թեմայով պետք է շատ զգույշ և նրբանկատ խոսեն իրենց տղաների հետ:
Դեռահասի համար այս ոչ սովորական շրջանում կարող են նկատվել արտահայտված ագրեսիվություն, դյուրագրգռություն, դեպրեսիվ վիճակներ, աշխարհի՝այդ թվում նաև ծնողների նկատմամբ քննադատական վերաբերմունք:
Ամեն ինչի մասին նա դատում է կտրական, իր հասցեին ուղղված որևէ քննադատություն չի ընդունում կամ, ավելի վատ, չի ընդունում սեփական ազատության որևէ սահմանափակում: Եվ այստեղ որոշիչ դերը պատկանում է ընտանիքին: Տղայի ապագան կախված է նրանից, թե ինչպես են նրա ծնողները կարգավորում իրենց հասունացող տղայի ոչ սովորական խնդիրները: Այսպես, վեճի ընթացքում մեծահասակների կողմից ասված անզգույշ բառերը կարող են դեռահասին ստիպել տնից փախչել, թմրանյութեր ընդունել կամ փորձել կյանքին վերջ տալ:
Այս շրջանում երեխայի հետ պետք է խոսել ինչպես մեծի հետ՝ ներկայացնելով նրան նրա հնարավոր արարքների և վարքի հետևանքները: Մի՛ կշտամբեք նրան, խրատներ մի՛ կարդացեք, այլ վստահեք նրան և հնարավորություն տվեք ինքուրույն լուծել սեփական խնդիրները: Եթե դեռահասն իմանա, որ իրեն վստահում են, սիրում և հարգում են, ապա ցանկացած բարդ իրավիճակում օգնության համար նա կդիմի ընտանիքի անդամներին, այլ ոչ կողմնակի, հնարավոր է` կասկածելի անձանց:


Կարդացեք նաև

Ի՞նչ է Ապգարի սանդղակը։
Ապգարի սանդղակը նորածնի վիճակի արագ և ստանդարտ գնահատման միջազգային ընդունված համակարգ է...



Պորտալարը միայն օրգան չէ, որը կապում է մորը` երեխային, քանի դեռ նա արգանդում է, այլ նաև ցողունային բջիջների կենսականորեն կարևոր աղբյուր: Հեմոպոետիկ ցողունային բջիջների աղբյուրը պորտալարային արյունն է: Այն վերականգնում է իմունային...



Անհաս երեխաներին վերաբերող հաճախ տրվող հարցերին պատասխանում է Արաբկիր բժշկական համալիրի մինչև 1 տարեկան երեխաների բաժանմունքի վարիչ Զիբա Գեորգիի Մարգարյանը...



Առողջապահության նախարարությունը հայտնում է պատվաստումների քաղաքականության մեջ առաջիկա փոփոխությունների մասին: Այս առումով պարզաբանենք հետեւյալը. նախ հնգավալենտ (դիֆթերիա, փայտացում, կապույտ հազ, հեպատիտ...



Վերջին տարիներին շատ հարցերում, եթե իհարկե, արդեն ոչ բոլոր, մեզ առաջնորդողը դրսի հրահանգներն են, ՛՛պրոտոկոլները՛՛, ուղեցույցները, որոնք տարբեր պայմանագրերի կնքումներով դառնում են կյանք, առօրյա, ճակատագիր՝ մարդու, ազգի...



Կրծքով կերակրման խրախուսման իրականացմանն ուղղված միջոցառումները աշխարհում հայտնի են որպես երեխայի առողջ աճին ու զարգացմանն ուղղված առավել արդյունավետ և քիչ ծախսատար ռազմավարություն...



Եղանակային ցուրտ պայմանները շատերին են ստիպում վերանայել սովորական դարձած կենսակերպը: Ցրտի պատճառով մարդիկ ավելի քիչ են շարժվում, զբոսանքները, համեմատաբար շարժուն կենսակերպը, փոքրիկների...



Դիսլեքսիան դիտարկվում է նյարդաբանական էնցեֆալոպաթիկ խանգարումների համախտանիշում: Այլ կերպ ասած՝ դիսլեքսիան դիտվում է կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբեր համակարգային խանգարումներով երեխաների մոտ...



Ներզատական համակարգի հորմոնալ տարիքային տեղաշարժերի արդյունքում, որոնք ծագում են սեռական հասունացման շրջանում, տեղի է ունենում ինչպես ամբողջ օրգանիզմի փոփոխություն, այնպես էլ ձայնային ապարատի մուտացիա...



Առանձնացնում են խոսքի զարգացման 3 կրիտիկական շրջաններ.
1.1-2 տարեկան, երբ ձևավորվում են խոսքի նախադրյալները և սկսվում է խոսքի զարգացումը...



Լոգոպեդիան դեֆեկտոլոգիայի բնագավառ է, որն ուսումնասիրում է խոսքային խանգարումները և մշակում է մեթոդներ ու հնարներ դրանց հաղթահարման ու նախազգուշացման համար: Լոգոպեդիա տերմինն առաջացել է հունարեն...



Ամեն օր երեխաներին լողացնելու սովորությունն այդքան էլ օգտակար չէ, որքան կարող է թվալ առաջին հայացքից, վստահեցնում են Մաշկաբանության ամերիկյան ակադեմիայի աշխատակիցները...



Դպրոցական երեխաների առողջական վիճակը պայմանավորված է մի շարք գործոններով: Դպրոցը պետք է լինի այն միջավայրը, որը ոչ միայն կապահովի կրթական մակարդակը, այլև կծառայի որպես առողջ միջավայր...



Կարծիք կա, որ ծծակի օգտագործումը կարող է վնաս հասցնել երեխայի ատամնաշարի զարգացմանը: Արդյոք այդպե՞ս է:
– Իհարկե, քանի որ ինչպես ծծակի երկարատև օգտագործումը, այնպես էլ երեխաների շրջանում շատ տարածված...






ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Դդում
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Ընկերության մասին
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն
- Բիոռեզոնանսային ախտորոշման և բուժման մեթոդներ
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Կանայք և տղամարդիկ տարբեր կերպ են պայքարում սթրեսի դեմ