Առողջ երեխա
Լոգոպեդիա. izmirlianmedicalcenter.com

Լոգոպեդիան դեֆեկտոլոգիայի բնագավառ է, որն ուսումնասիրում է խոսքային խանգարումները և մշակում է մեթոդներ ու հնարներ դրանց հաղթահարման ու նախազգուշացման համար: Լոգոպեդիա տերմինն առաջացել է հունարեն 2 տերմիններից՝ լոգոս` խոսք, և պեդիո` դաստիարակություն բառերից: Առ այսօր պարզ չէ, թե լոգոպեդիան մարդաբանական գիտությունների որ շարքին է դասվում` հոգեբանակա՞ն, մանկավարժակա՞ն, բժշկակա՞ն, հոգելինգվիստիկական, թե՞ սոցիալական գիտությունների:
1950թ. կայացվեց հատուկ որոշում, ըստ որի լոգոպեդական ծառայությունները մատուցվում են բժշկական հիմնարկներում, սակայն դասակարգվեց որպես հոգեբանա-մանկավարժական ուղղվածություն ունեցող աշխատանք:
Լոգոպեդիան ունի իր ուսումնական առարկան, որի հիմքում խոսքային խանգարումով տառապող անձն է: Խոսքային խանգարումները կարող են պայմանավորված լինել տարբեր գործոններով՝ կենսաբանական և սոցիալական:
Խոսքային խանգարումներն ընդունված է բաժանել 2 մեծ խմբի՝
- ախտաբանական,
- ֆիզիոլոգիական:
Ֆիզիոլոգիական խանգարումները տեղի են ունենում միայն երեխաների մոտ և համարվում են օրինաչափ երևույթներ:
Խանգարումներ առաջանում են որոշակի տարիքում և կարող են արտահատվել տարբեր կերպ:
I հերթին այն կարող է արտահայտվել հնչյունների սխալ արտասանությամբ, որը կոչվում է ֆոնոլոգիական թլվատություն: Սովորաբար, նորմայում 1,5-2 տարեկան հասակում երեխան կարողոնում է մեկ հնչյունը կամ ձայնը փոխակերպել մյուսով: Այս գործընթացը տևում է մինչև 5 տարեկան հասակը և վերաբերում է ուշ օնտոգենեզի ձայներին, որոնք պահանջում են լեզվի բարձրացում և վերին դիրք:
II հերթին, արտահայտվում են ոչ ջղաձգային սայթաքումների կամ իտերացիաների տեսքով, որոնք առաջանում է 2-2,5 տարեկան հասակում, երբ երեխան կրկնում է նույն վանկը, օրինակ՝ տուր-տուր-ջուր:
III, բազմասեմանտիզմ` տարբեր իմաստային եղանակներով: Այս երևույթն առաջանում է 1,5-3 տարեկան հասակում:
IV, խոսքի քերականական կառուցվածքի անբավարավածություններ, որոնք արտահայտվում են սխալ համաձայնությունների ձևավորմամբ: Տարիքի հետ` զարգացման համապատասխան դեպքում, ճիշտ խոսքային միջավայրի ազդեցությամբ տարիքային այդ անկատարելիությունը վերանում է առանց հատուկ լոգոպեդական օգնության: Այն երեխաները, ովքեր ունեն խոսքային զարգացման տարիքային յուրահատկություններ՝ հաճախում են նախադպրոցական հատուկ հաստատություններ, որտեղ մասնագետները` ծրագրի համապատասխան, ձևավորում են երեխայի խոսքը:
Ախտաբանական խոսքային խանգարումներն ընդունված է սահմանել որպես նորմալ խոսող մեծահասակի կայուն, հաստատուն խոսքի շեղումներ, որոնք չեն համապատասխանում խոսողի տարիքին և ինքնուրույն չեն վերանում` հաղթահարման համար պահանջելով կորեկցիոն այնպիսի ազդեցություններ, որոնք կրում են համակարգային բնույթ:
Լոգոպեդն աշխատում է այն երեխաների հետ, ովքեր ունեն խոսքի ախտաբանական խանգարումներ և շտկման է ենթարկում ո՛չ միայն խոսքը, այլ անձը: Լոգոպեդի ֆունկցիայի մեջ է մտնում ծնողների և ուսուցիչների հետ խորհրդատվական հանդիպումները: Լոգոպեդը պետք է անցկացնի կանխարգելիչ միջոցառումներ, որի ընթացքում բացատրում է խոսքային ռեժիմի նշանակումը և կոնկրետ օրինակներով ցույց է տալիս, թե ինչպես պետք է կարգավորել, օրինակ՝ արագախոս, դանդաղախոս երեխաների ռեժիմը, բացատրում է մանկական լեզվով խոսելու վնասները, ցույց է տալիս բառային տեղեկատվության պակաս կամ ավելի լինելու հետևանքները:
Ախտաբանական խանգարումները արտաբերական համակարգում առաջացնում են օրգանական, մեխանիկական, ֆունկցիոնալ խանգարումներ: Խոսքային խանգարում ստեղծող պատճառներն` ըստ Վիգոցկու, օրգանիզմի հանդիպումն է որոշակի անբարենպաստ պայմանների, որոնք կարող են հանդես գալ պրենատալ, նատալ և պոստնատալ շրջաններում: Եվ որքան ծանր է առաջնային արատը, այդքան բարդ են նրա հետևանքները, այսինքն, II-ային արատը, որը հաճախ հանդես է գալիս խոսքային խանգարման ձևով:
Խոսքային խանգարումները հետևյալն են.
- դիսլալիա կամ թլվատություն /օրգանական, ֆունկցիոնալ, մեխանիկական/,
- ռինոլալիա կամ ռնգախոսություն /ֆունկցիոնալ, մեխանիկական/,
- կակազություն /օրգանական, ֆունկցիոնալ/,
- դիզարտրիա /օրգանական/,
- ալալիա կամ անխոսություն /օրգանական/,
- աֆազիա /օրգանական/,
- Խ.Ը.Թ /օրգանական, ֆունկցիոնալ, նաև` 1 այլ արատի հետևանք/,
- հնչունահնչութային անբավարարություն /ֆունկցիոնալ, արատի հետևանք/,
- դիսեքսիա, դիսգրաֆիա /ֆունկցիոնալ, օրգանական մեկ այլ արատի հետևանք/:
Խոսքային խանգարումները կարող են լինել.
- հաղորդակցման լեզվի միջոցների ձևավորման շեղում,
- հաղորդակցման լեզվային միջոցների անկում, այսինքն, խոսքի լրիվ կամ մասնակի կորուստ, որն արտահայտվում է աֆազիայի ձևով:
Խոսքային խանգարումները լինում են կենտրոնական և պերիֆերիկ:
Կենտրոնական են համարվում այն խոսքային խանգարումները, որոնք ի հայտ են գալիս կենտրոնական բաժնի խանգարման հետևանքով /ալալիա, աֆազիա, դիզարտրիա, ֆունկցիոնալ դիսլալիա/, որոնց դեպքում խանգարվում են կեղևային կենտրոններ տանող ճանապարհները և բջիջները:
Ծայրամասային խոսքային խանգարումները ծայրամասային համակարգի խանգարման արդյունք են /մեխանիկական, դիսլալիա, ռնգախոսություն:
Լոգոպեդական օգնությունն իրենից ներկայացնում է բժշկա-մանկավարժական և հոգեբանական միջոցառումների միակցված համակարգ, որին ուղղված է շտկելու և զարգացնելու խոսքն ու անձնավորությունը:
«Իզմիրլյան» բժշկական կենտրոն
Աննա Ասլանյան,
լոգոպեդ


Կարդացեք նաև

Ի՞նչ է Ապգարի սանդղակը։
Ապգարի սանդղակը նորածնի վիճակի արագ և ստանդարտ գնահատման միջազգային ընդունված համակարգ է...



Ընդամենը մեկ ամառվա ընթացքում քնքուշ, հնազանդ, հարմարվող տղան հանկարծ այնպես է թափ առնում, որ ո՛չ միայն հասնում է ծնողի հասակին, այլ երբեմն գերազանցում է: Այժմ նա հաճախ է փակվում սենյակում և այլևս չի շտապում կիսվել...



Պորտալարը միայն օրգան չէ, որը կապում է մորը` երեխային, քանի դեռ նա արգանդում է, այլ նաև ցողունային բջիջների կենսականորեն կարևոր աղբյուր: Հեմոպոետիկ ցողունային բջիջների աղբյուրը պորտալարային արյունն է: Այն վերականգնում է իմունային...



Անհաս երեխաներին վերաբերող հաճախ տրվող հարցերին պատասխանում է Արաբկիր բժշկական համալիրի մինչև 1 տարեկան երեխաների բաժանմունքի վարիչ Զիբա Գեորգիի Մարգարյանը...



Առողջապահության նախարարությունը հայտնում է պատվաստումների քաղաքականության մեջ առաջիկա փոփոխությունների մասին: Այս առումով պարզաբանենք հետեւյալը. նախ հնգավալենտ (դիֆթերիա, փայտացում, կապույտ հազ, հեպատիտ...



Վերջին տարիներին շատ հարցերում, եթե իհարկե, արդեն ոչ բոլոր, մեզ առաջնորդողը դրսի հրահանգներն են, ՛՛պրոտոկոլները՛՛, ուղեցույցները, որոնք տարբեր պայմանագրերի կնքումներով դառնում են կյանք, առօրյա, ճակատագիր՝ մարդու, ազգի...



Կրծքով կերակրման խրախուսման իրականացմանն ուղղված միջոցառումները աշխարհում հայտնի են որպես երեխայի առողջ աճին ու զարգացմանն ուղղված առավել արդյունավետ և քիչ ծախսատար ռազմավարություն...



Եղանակային ցուրտ պայմանները շատերին են ստիպում վերանայել սովորական դարձած կենսակերպը: Ցրտի պատճառով մարդիկ ավելի քիչ են շարժվում, զբոսանքները, համեմատաբար շարժուն կենսակերպը, փոքրիկների...



Դիսլեքսիան դիտարկվում է նյարդաբանական էնցեֆալոպաթիկ խանգարումների համախտանիշում: Այլ կերպ ասած՝ դիսլեքսիան դիտվում է կենտրոնական նյարդային համակարգի տարբեր համակարգային խանգարումներով երեխաների մոտ...



Ներզատական համակարգի հորմոնալ տարիքային տեղաշարժերի արդյունքում, որոնք ծագում են սեռական հասունացման շրջանում, տեղի է ունենում ինչպես ամբողջ օրգանիզմի փոփոխություն, այնպես էլ ձայնային ապարատի մուտացիա...



Առանձնացնում են խոսքի զարգացման 3 կրիտիկական շրջաններ.
1.1-2 տարեկան, երբ ձևավորվում են խոսքի նախադրյալները և սկսվում է խոսքի զարգացումը...



Ամեն օր երեխաներին լողացնելու սովորությունն այդքան էլ օգտակար չէ, որքան կարող է թվալ առաջին հայացքից, վստահեցնում են Մաշկաբանության ամերիկյան ակադեմիայի աշխատակիցները...



Դպրոցական երեխաների առողջական վիճակը պայմանավորված է մի շարք գործոններով: Դպրոցը պետք է լինի այն միջավայրը, որը ոչ միայն կապահովի կրթական մակարդակը, այլև կծառայի որպես առողջ միջավայր...



Կարծիք կա, որ ծծակի օգտագործումը կարող է վնաս հասցնել երեխայի ատամնաշարի զարգացմանը: Արդյոք այդպե՞ս է:
– Իհարկե, քանի որ ինչպես ծծակի երկարատև օգտագործումը, այնպես էլ երեխաների շրջանում շատ տարածված...






ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Դդում
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Ընկերության մասին
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն
- Բիոռեզոնանսային ախտորոշման և բուժման մեթոդներ
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Կանայք և տղամարդիկ տարբեր կերպ են պայքարում սթրեսի դեմ