Բժշկի ընդունարանում
Հոգեկան առողջության առումով չափազանց բացասական իրավիճակ է առաջացել. հոգեբույժը խորհուրդ է տալիս լուրեր քիչ կարդալ. medialab.am

«Մեդիալաբի» հարցազրույցը Հայկական հոգեբուժական ասոցիացիայի նախագահ Արմեն Սողոյանի հետ
– Կորոնավիրուսի համավարակի պատճառով մարդկանց մեջ վախերը կարծես շատացել են, թե՞ սխալ տպավորություն է։
– Ընդհանրապես այդպես է։ Ամբողջ աշխարհում, նաև՝ Հայաստանում համավարակը մի քանի սթրեսածին գործոն ունի, որն անհետևանք չի անցնում՝ սկսած բուն անհանգստությունից, որ ինքը կամ հարազատները կհիվանդանան, վերջացրած կարանտինային միջոցառումներով, որոնք սահմանափակումներ են ենթադրում։
Այդ սահմանափակումները, որ երկարում են, արդեն սկսում են մարդկանց խանգարել։ Ե՛վ այդ վիճակն է անխուսափելի, և՛ դրանից առաջացող սթրեսները։
– Վարակի բնո՞ւյթն է այդպիսին, թե՞․․․
– Վարակը չէ, պանդեմիան և դրա շուրջ համաշխարհային ու լոկալ մասշտաբով առաջացած ընդհանուր աղմուկն են նման իրավիճակ ստեղծում։ Բացի այդ, ամեն օր մեծաթիվ բացասական, հակասական ինֆորմացիա է լցվում տեղեկատվական դաշտ, և ի հետևանս մարդկանց մեջ առաջանում են ծանր էմոցիաներ, սթրեսային վիճակ։
Համաճարակը մարդկանց համար վարքագծի նոր կանոններ է սահմանել՝ դիմակ են կրում, քանի որ միմյանցից վարակվելու վտանգ կա, մեկուսանում են և այլն։
Հոգեկան առողջության առումով չափազանց բացասական իրավիճակ է առաջացել։ Արտերկրում մեր բոլոր գործընկերների հետ շփումները նույնպես վկայում են, որ համավարակը ծանր ազդեցություն է թողնում մարդկանց հոգեկան առողջության վրա։
– Պարո՛ն Սողոյան, ձեզ դիմո՞ւմ են և հիմնականում ի՞նչ խնդիրներով։
– Մեր կենտրոն շատ են դիմում, առավել ևս մենք հիմա անվճար առցանց խորհրդատվություն ենք իրականացնում բոլոր բուժաշխատողների և կորոնավիրուսով հաստատված քաղաքացիների համար։
Ու դիմում են իմ ներկայացրած սթրեսային խնդիրներով։ Բացի այդ, երկարատև սթրեսային իրավիճակը նախկինում եղած թե՛ ֆիզիկական, թե՛ հոգեբանական խնդիրներն է սրում։
Մեկ այլ խնդիր էլ կա՝ երկարատև սթրեսները բերում են մարմնական խանգարումների, այսինքն՝ ով ինչ հիվանդություն ունի՝ սկսում է սրվել, և, բացի դա, կարող են նոր խնդիրներ առաջանալ։ Պայմանական ասած՝ ով ինչ թույլ տեղ ունի, սկսում է ջրի երես դուրս գալ։
– Մարդիկ ավելի շատ վարակվելո՞ւց են վախենում, թե՞ մահից։
– Չէի ուզի պատասխանս շատ մասնագիտորեն ստացվեր, բայց հիմնականում այսպես է՝ և՛ մարդկանց մեջ եղած վախերն են սրվում, և՛ ինքը՝ վարակը ինքնին, մարդկանց համար վախեցնող է։
– Համավարակի հետևանքով մարդկանց մեջ սթրեսների, վախերի առաջացման մասին խոսեցիք, բայց մենք մեր շուրջը տեսնում ենք անվախների, որոնք հայտարարում են, թե ոչնչից չեն վախենում։ Սա ինչի՞ հետևանք է։
– Նրանք անվախներ չեն։ Իրականում բոլոր պոպուլյացիաներում և, մասնավորապես, մարդկանց շրջանում որոշակի տոկոս ունի հակադրվելու մեծ ձգտում, անկախ ամեն ինչից։
Ոչ թե ինքն անվախ է, այլ ուղղակի հակադրվում է, ինչ ուզում ես արա, ուզում ես՝ աշխարհի ամենալավ բանն ասա, միևնույն է, հակադրվում է։ Կան, չէ՞, այդպիսի երեխաներ, երբ ծնողները փորձում են ինչ-որ բան ասել, հակառակն են անում, և ստիպված ծնողները հակառակն են ասում, որ երեխան ցանկալին անի։
Դա մանկական նեգատիվիզմ է։ Եվ հիմա մարդկանց որոշակի տոկոս այդպես էլ մնում է այդ տարիքում, և անկախ նրանից, թե դու իրեն ինչ ես ասելու, ինքը հակադրվելու մեծ ցանկություն է ունենալու։
Կա կորոնավիրուս, կան մարդկանց պատկերացումներ կորոնավիրուսի մասին, որոնք շատ դեպքերում տարբերվում են իրական կորոնավիրուսից, և կան բազմաթիվ խմբեր ու մարդիկ, որոնք փորձում են այս երկուսի տարբերության վրա տարբեր դիվիդենդներ հավաքել։
Դա միայն Հայաստանի խնդիրը չէ, այդպես է նաև ամբողջ աշխարհում։ Շատ մարդիկ միլիարդներ են ստացել, շատ մարդիկ ու խմբեր իրենց քաղաքական հարցերը լուծեցին կամ լուծում են այս հողի վրա։
– Ստեղծված իրավիճակում դուք ի՞նչ եք խորհուրդ տալիս մարդկանց։
– Առաջինը, որ խորհուրդ ենք տալիս մարդկանց, այն է, որ օրը երկու անգամից ավելի ո՛չ թող լուրեր լսեն և ո՛չ էլ սոցցանցերում տեղեկություններ փնտրեն այս վարակի մասին։
Դա թող լինի իմ խնդրանքը, հորդորը, պահանջը։ Եթե ուզում եք առողջ լինել, լուրեր մի՛ նայեք, սոցցանցերում նեգատիվ ինֆորմացիա մի՛ փնտրեք։ Մյուս խորհուրդը այն է, որ հետևեն միայն պաշտոնական տեղեկատվությանը, ցուցումներին և ինչ խնդիր ունենան, դիմեն մասնագետի։
Համաճարակային իրավիճակը մարդու հոգեկան առողջությունը շարքից հանելու հատկություն ունի, եթե մարդիկ էլ իրենց ձեռքով սեփական առողջությանը վնասեն, հետևանքները ծանր կլինեն։
Այստեղ որևէ մեկը մեղավոր չի՝ ո՛չ Փաշինյանը, ո՛չ Քոչարյանը, ո՛չ Պուտինը, ո՛չ Թրամփը ։ Այսինքն՝ այս համաճարակը շատ վատ, բայց օբյեկտիվ ընթացող գործընթաց է՝ անկախ մեր կամքից։ Կամ մենք պետք է ընդդիմանանք դրան, ոչ ադեկվատ վարք ցուցաբերենք, կամ պետք է ընդունենք որպես ռեալություն ու մտածենք՝ ո՛նց անենք, որ մեզ չվնասենք, ոչ թե ոնց անենք, որ Բիլ Գեյթսը մարդկանց չչիպավորի։
– Լավ, պարո՛ն Սողոյան, ե՞րբ է ավարտվելու այս ամենը։
– Վա՜յ (ծիծաղում է – հեղ․), ի՜նչ լավ կլիներ, իմանայի՝ երբ կավարտվի։ Անկեղծ ասած, մի ամիս առաջ գիտեի, թե երկու շաբաթից կավարտվի։ Բայց հիմա մենք ինֆորմացիա ենք ստանում, որ տարբեր երկրներում նոր բռնկումներ են առաջանում, որ իմունիտետ կարող է չառաջացնել, կրկնակի վարակման դեպքերի մասին արդեն տեղեկություններ կան, և դա ահավոր է։
Բայց մյուս կողմից էլ՝ կամաց-կամաց ամբողջ մարդկությունը գիտելիք է կուտակում վիրուսի մասին, ավելի են մշակվում ուսումնասիրությունները, հետազոտություններ կատարվում, և ավելի հեշտ է լինում նրա դեմ պայքարելը։
Բայց ամենակարևորն այն է, որ եթե մենք խնդիրը չենք կարողանում լուծել, պետք է մեր վերաբերմունքը փոխենք դրա նկատմամբ ու փորձենք այդ խնդրի հետ առանց պրոբլեմի ապրել։
Հասմիկ Համբարձումյան


Կարդացեք նաև

«Առաջին անգամ, երբ կամավոր մեկնում էի, բացի հայրենիքին ծառայելու ցանկությունը, կար և ինքս ինձ ուղղված հարցը, որի պատասխանն էի ուզում գտնել՝ արդյո՞ք ես համարձակ, պինդ տղամարդ եմ: Որովհետև, որքան էլ ցանկանաս...



Խոսենք Ձեր անցած ճանապարհի մասին:
1976 թվականին ավարտել եմ Երևանի բժշկական ինստիտուտը, ապա մեկ տարի աշխատել եմ...



Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում
Կեսարյան հատումը վիրահատություն է, որի ժամանակ երեխան ծնվում է ոչ թե բնական ծննդաբերական ուղիներով...



Արա Աշոտի Այվազյանն ավարտել է Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանը` բուժական գործ մասնագիտացմամբ, կարմիր դիպլոմով: Ավարտելուց հետո մեկնել է Ռուսաստան, ընդունվել և ավարտել է Պրիորի անվան վնասվածքաբանության...



«…արդեն 20 տարի է՝ այստեղ եմ ապրում, և այդ տարիների ընթացքում ես արդեն կարծես հայ եմ դարձել»
Հնդիկ բժիշկ Արու Տամբան ընտրել է բարդ, բայց չափազանց կարևոր` ինտերվենցիոն սրտաբանի...



«Կյանքի ամբողջ վայրիվերումներում՝ հաջողություններում, անհաջողություններում, միայն մի բան է իմ մեջ միշտ ներկա եղել. ցանկացած իրավիճակում պետք է մարդ մնալ»,- սա է Կրթության միջազգային ակադեմիայի...



«Եթե մեր երկիրը, մեր պետությունը, մեր համակարգը կարողանար մարզերը հետաքրքիր դարձնել երիտասարդների համար, հսկայական քայլ արած կլինեինք առողջապահական խնդիրները լուծելու ճանապարհին»...



Որպես ընդհանուր և լապարասկոպիկ վիրաբույժ՝ Լևոն Նիկիտայի Գրիգորյանը իրականացնում է պլանային և շտապ վիրահատություններ բազմաբնույթ վիրաբուժական հիվանդությունների կապակցությամբ...



Ընդհանուր և լապարասկոպիկ վիրաբույժ Լևոն Գրիգորյանը Ճողվածքների եվրոպական միության (EHS) և Միջազգային ճողվածային համագործակցության (IHC) անդամ է: Նա ակտիվորեն զբաղվում է Հայաստանում ճողվածքների բուժման...



Մեր զրուցակցն է «Արմենիա» բժշկական կենտրոնի վիրաբուժության գծով փոխտնօրեն Աշոտ Կուրղինյանը:
«Կարևորը սիրելն է՝ լինի դա մասնագիտություն, աշխատանք, արվեստ, մարդ: Եվ երջանիկ եմ, որ ինձ մոտ ստացվեց սիրելը: Սիրում եմ իմ գործը, ապրում եմ իմ գործով, մտորում եմ անցած...



Ի՞նչ է ձվազատումը:
Ձվազատումը` օվուլյացիան, ձվարանի ֆոլիկուլից հասուն ձվաբջջի արտահոսքն է որովայնի խոռոչ...



Կին ու մայր լինելը մեծ պատասխանատվություն է ոչ միայն ամուսնու և երեխաների, այլ նաև սեփական առողջության հանդեպ: Կանայք հաճախ անտեսում են իրենց առողջական խնդիրները, հետաձգում գինեկոլոգին այցելությունը այնքան մինչև...



Ի՞նչ է ներարգանդային պարույրը:
Ներարգանդային պարույրը (ՆՊ) հակաբեղմնավորիչ ժամանակակից և հուսալի մեթոդ է: Այն թույլ է տալիս վերահսկել...



«Արթմեդ» ԲՎԿ ընդհանուր վիրաբուժության բաժանմունքը ժամանակակից վիրահատական գործիքներով ու սարքավորումներով հագեցած բաժանմունք է, որտեղ իրականացվում է ճողվածքների, մաստոպատիաների, աղեստամոքսային ոչ...






ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Դդում
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Ընկերության մասին
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն
- Բիոռեզոնանսային ախտորոշման և բուժման մեթոդներ
-
Կանայք և տղամարդիկ տարբեր կերպ են պայքարում սթրեսի դեմ
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը