Իմունաբանություն
ԳԱՅԱՆԵ ՍԱՀԱԿՅԱՆ. Հայաստանն ազատ է պոլիոմելիտից, կարմրուկից և կարմրախտից. Մեկնարկել է «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ»-ը
2004 թվականից եվրոպական տարածաշրջանում իրականացվում է «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնությունը, որի նպատակը հանրության շրջանում իրազեկությունը բարձրացնելն է, հետևաբար և պատվաստումների միջոցով բնակչությանը զերծ պահելը վարակիչ հիվանդություններից: Այս տարի «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնությունը մեկնարկել է ապրիլի 22-ին և կշարունակվի մինչև ապրիլի 27-ը:
«Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնության թեմայի շուրջ մեր զրուցակիցն է ՀՀ ԱՆ իմունականխարգելման ազգային ծրագրի ղեկավար Գայանե Սահակյանը:
– Տիկին Սահակյան, որո՞նք են իմունականխարգելման հիմնախնդիրները։
– Հիմնական խնդիրն ամբողջ աշխարհում մնում է պատվաստումներից հրաժարվելը: Գնալով այն գերխնդիր է դառնում: Դա էլ պատճառ է դառնում այն հիվանդությունների, համաճարակների բռնկումների, որոնք 10 տարի առաջ ավելի վերահսկելի էին: Հաջորդ գերխնդիրը որոշ հիվանդությունների հարցում վերացման կամ արմատական վերացման խնդիրն է, խոսք վերաբերում է պոլիոմելիտ, կարմրուկ, կարմրախտ հիվանդություններին: Ճիշտ է, պոլիոմելիտի հարցում աշխարհի շատ երկրներ զգալի արդյունքներ են գրանցել, որոնցից շատերը համարվում են պոլիոմելիտից ազատ երկրներ, սակայն այսօրվա դրությամբ 3 երկրներ շարունակում են արձանագրել տեղական դեպքեր: Դրանք են` Աղվանստանը, Պակիստանը, Նիգերիան:
2010թ. սկսած կարմրուկի և կարմրախտի վարակը կրկին սկսեց շրջանառվել շատ երկրներում: Հայաստանի հարևան երկրներում այս խնդիրը բավականին լուրջ է դրված: Վրաստանում համաճարակային իրավիճակ է ստեղծվել: Ամբողջ աշխարհում այս խնդիրներից հատուկ ուշադրության է արժանանում պատվաստումներից հրաժարումը, սակայն դա այդքան լուրջ խնդիր չէ մեզ մոտ`Հայաստանում, որքան այլ երկրներում: Բնակչության այն խումբը, որը ենթակա է պատվաստումների, բավականին մեծ տոկոսայնությամբ ընդգրկված է պատվաստումների ծրագրերում, այսպես. բնակչության 95%-ը պատվաստվում է: Սա բավականին լուրջ ցուցանիշ է, ինչի մասին խոսում է այն փաստը, որ միջազգային չափանիշներին համապատասխան բարվոք է համարվում այն երկիրը, որտեղ հիվանդության դեմ պատվաստման ենթակա խմբաքանակի նվազագույնը 90%-ը ստանում է պատվաստում: Մեզ մոտ միայն 5%-ը չի պատվաստվում, բայց այդ խմբի մեջ մտնում են, և´ հրաժարվողները, և´ բժշկական հակացուցումներ ունեցողները, և´ երկրից ժամանակավոր բացակայողները:
– Ի՞նչն է, այնուամենայնիվ, շարունակում մտահոգել, ո՞րն է մնում կարևորագույն խնդիր Հայաստանում:
– Մտահոգիչ է բնակչության միգրացիան: Բնակչության տեղաշարժը կարող է լուրջ հետևանք ունենալ: Երեխաները թերի կամ ամբողջովին չպատվաստված կարող են դուրս գալ երկրից կամ մտնել երկիր: Տարբեր երկրներից վերադառնալով` երեխաներն իրենց հետ բերում են նաև տարբեր հիվանդությունների հարուցիչներ: Եվ հարուցիչի հանդեպ ընկալունակ երեխաները հեշտությամբ վարակվում են: Խնդիր է դառնում նաև, որ երեխան իր տարիքային խմբի պատվաստումը բավականին մեծ ուշացումով է ստանում: Այսօր մենք պատվաստումներում ընդգրկման խնդիր չունենք, այլ հարց է` ժամանակի՞ն է կատարվում, թե` ոչ: Հայաստանում իմունոլոգիայի հիմնական խնդիրներից մեկը հատկապես սա է:
– Իսկ ի՞նչ ծրագրեր կան առաջիկայում:
– Ապրիլի 22-ից մեր երկրում ևս մեկնարկեց «Իմունականխարգելման եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնությունը, որն ամեն տարի իրականանում է եվրոպական բոլոր երկրներում: Տարվում են լայնամասշտաբ իրազեկման աշխատանքներ, որպեսզի բնակչության շրջանում կարևորվի պատվաստում ստանալու անհրաժեշտությունը: Հայաստանում այժմ հիանալի պայմաններ են, որպեսզի չթողնենք հիվանդությունները գլուխ բարձրացնեը, արդյունքում գրանցված դեպքեր չկան: Մի կողմից սա հրաշալի է, մjուս կողմից` մտահոգիչ, քանի որ մարդիկ չեն առնչվում հիվանդության հետ, և քանի դեռ Հայաստանում ծանր դեպքեր չեն գրանցվում, մարդիկ, անգամ բժիշկները, պարզապես կարող են մոռանալ հիվանդությունների, նրանց հետևանքով առաջացած հնարավոր խնդիրների, բարդությունների մասին։
– Ինչպիսի՞ն է վերաբերմունքը դեղորայքային բուժմանը։
– Ես դեմ եմ այն կարծիքին, թե ավելի լավ է բուժվել: Ճիշտը կանխարգելելն է: Կանխելու դեպքում օրգանիզմը պաշտպանողական համակարգ է ձեռք բերում, և քանի որ այս դեպքում առողջ օրգանիզմը պատրաստ է դիմակայելու, իսկ բնական ճանապարհով վարակվելու դեպքում հայտնի չէ հիվանդությունն ինչպես կզարգանա:
– Կարծում եմ` պատվաստման չդիմելու ամենակարևոր պատճառներից մեկը պատվաստումից հետո զարգացող հնարավոր բարդությունների հանդեպ վախն է:
– Այո, բայց ուզում եմ տեղեկացնել մարդկանց, որ պատվաստումից հետո ակնկալվող ռեակցիաներին մենք սպասում ենք: Պատվաստելով` օտարածին մարմին է ներմուծվում, որին օրգանիզմն ինչ-որ կերպ պետք է պատասխանի: Հիմնականում դա արտահայտվում է ջերմային ռեակցիայի տեսքով, կարող է արտահայտվել նաև թեթև ցան: Այս ամենը բնական է և սպասելի: Բնավ պետք չէ վախենալ նման պատասխան ազդեցությունից: Պատվաստմանը պատասխանատու բժիշկներին դասընթացների ժամանակ առանձնահատուկ ուշադրությամբ սովորեցնում ենք, ինչպես ցուցաբերել անհետաձգելի առաջին օգնություն: Անսպասելի ռեակցիայի դեպքում բժիշկն անմիջապես առաջին օգնություն ցույց կտա, և իրավիճակը, այսպես, թե այնպես, դուրս չի գա վերահսկողությունից: Պատվաստումից հետո 30 րոպե հիվանդը պետք է լինի բժշկի հսկողության տակ, քանի որ հնարավոր բարդությունները կարող են առաջանալ առաջին 30 րոպեների ընթացքում: Մենք պարտադրում ենք նաև, որ բոլոր հիվանդասենյակները, որտեղ իրականացվում են պատվաստումները, հագեցած լինեն առաջին անհետաձգելի օգնություն ցուցաբերելու համար նախատեսված դեղորայքով և տեխնիկայով:
– Դուք մասնակիորեն անդրադարձաք Հայաստանում իմունիզացիայի նվաճումներին, կմանրամասնե՞ք:
– 1995թ. հետո մեզ մոտ պոլեոմելիտի դեպք այլևս չի գրանցվել: Նախկինում յուրաքանչյուր տարի ունենում էինք առնվազն 2-3 դեպք, 95-ից հետո, շնորհիվ զանգվածային պատվաստումների, նման դեպքեր չարձանագրվեցին: Փառք Աստծո, որ մինչ այսօր իրավիճակը կարողանում ենք պահպանել: Օրինակ, Տաջիկստանում 2010թ. պոլիոմելիտի սուր բռնկում սկսվեց` արդյունքում հիվանդացած 458 մարդուց 29-ը մահացան, մյուսները դարձան հաշմանդամ: Գրականության մեջ պոլիոմելիտը ներկայացվում է մանկական ողնուղեղային լուծանք, բայց Տաջիկստանի դեպքը ցույց տվեց, որ մեծերը նույնպես կարող են հիվանդանալ և մահանալ պոլիոմելիտից: Պետք է հատկապես նշել կարմրուկի և կարմրախտի մասին: 2007թ. մենք զանգվածային պատվաստումներ իրականացրեցինք մինչև 28 տարեկանների շրջանում, ինչը տվեց իր դրական արդյունքը: Վրաստանում շուրջ երեք ամիս է համաճարակը մոլեգնում է, իսկ մեզ մոտ որևէ դեպք չի արձանագրվել: Միայն վերջերս մի դեպք գրանցվեց: 17-ամյա մի երիտասարդ, ով բժշկական ուսումնական հաստատություն էր հաճախում, վարակվել էր, սակայն արագ արձագանքի շնորհիվ այդ մեկ դեպքով սահմանափակվեց և տարածում չգտավ համաճարակը: Մեր երեխաների 98%-ը ստանում է կարմրուկի, կարմրախտի, խոզուկի համակցված պատվաստումներ:
Կարդացեք նաև
Իմունիտետն օրգանիզմում պատասխանատու է երկու գործընթացի համար. առաջինը օրգանիզմի պաշտպանությունն է հիվանդածին միկրոօրգանիզմներից, հաջորդը՝ օգնելն է օրգանիզմի վնասված հյուսվածքների վերականգնմանը...
Այս հոդվածը պատվաստանյութերի մշակման և տարածման մասին հրապարակումներից է: ԱՀԿ-ի բացատրական նյութերից իմացե՛ք ավելին պատվաստանյութերի մասին՝ թե ինչպես են արտադրվում ու ներգործում...
Քարդիֆի համալսարանի գիտնականների հայտնագործությունը թույլ կտա բժիշկներին այնպես կարգավորել մարդու իմունային համակարգը, որպեսզի այն պայքարի քաղցկեղային բջիջների դեմ։ Դա կարող է ճանապարհ հարթել դեպի քաղցկեղի դեմ համադարման դեղամիջոցը...
Իմունային համակարգը «պաշտպանիչ մեխանիզմ» է օրգանիզմի համար, որն ունակ է ետ մղելու տարատեսակ վիրուսները, բակտերիաները և հիվանդությունները, որոնց բախվում ենք օր-օրի...
Որքան էլ պատվաստանյութերը կարեւոր նշանակություն ունեն բժշկության մեջ եւ կարող են իմունային համակարգի խթանման միջոցով մի շարք հիվանդությունների, ներառյալ՝ գրիպի դեմ կանխարգելիչ պայքարի գերարդյունավետ...
Իմունային համակարգը պաշտպանում է մեր օրգանիզմը հիվանդություններ հարուցող տարրերից եւ մանրէներից, ուստի կարեւոր է, որ այն հնարավորինս բարձր արդյունավետությամբ աշխատի...
Ներկայումս մրսածության կանխարգելման համար շատերը և իրենք են ընդունում իմունային պատրաստուկներ և, նույնիսկ, երեխաներին են տալիս: Սակայն, արդյոք, դա արդարացվա՞ծ է...
Իմունաքիմիան ուսումնասիրում է իմունիտետի քիմիական հիմքը (անընկալունակություն, օրգանիզմի ինֆեկցիաներին և օտարածին օրգանիզմների ներխուժմանը դիմադրողականություն (այդ թվում հիվանդածին միկրոօրգանիզմների), ինչպես նաև օտարածին նյութերի...
«Իմունիզացիայի եվրոպական շաբաթ» նախաձեռնության շրջանակներում, ապրիլի 23-ին Առողջապահության նախարարությունում ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների համար անցկացվեց Կլոր սեղան, որի առանցքային թեման վերաբերում էր իմունականխարգելմանը...
Օրգանիզմի պաշտպանական համակարգ` իմունիտետը, ուղեկցում է մեզ ամբողջ կյանքում: Առանց իմունային համակարգի նորմալ աշխատանքի հնարավոր չէ դիմակայել ոչ մի հիվանդության...
Այս հոդվածը նպատակ ունի ընթերցողին ծանոթացնելու մարդու իմունային համակարգին, որի շնորհիվ մեր օրգանիզմն օժտված է հակազդելու մի ամբողջ շարք` մասնավորապես բակտերային, վիրուսային ծագում ունեցող հիվանդությունների և դրանցից պաշտպանվելու հատկությամբ` իմունիտետով...
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
- Ժողովրդական դեղամիջոցներ
- Հղիություն. 4-րդ ամիս
- Հղիություն. 7-րդ ամիս
- Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
- «Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
- Հղիություն. 6-րդ ամիս
- Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
- Ամուսնական առաջին գիշերը
- Ընկերության մասին
- Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
- Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
- Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
- Դդում
- Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
- Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
- Սեռական գրգռում
- Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
- Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
- Չիչխանի օգտակար հատկությունները
- Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
- Հղիություն. 1-ին ամիս
- Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
- Դիմակներ` մազերի համար
- Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
- Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
- Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
- Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
- Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
- Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
- Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
- Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
- ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
- Իրիդիոսքրինինգ
- Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն