Նյարդաբանություն
Ժիլ Դե Լա Տուրետտ համախտանիշ․ հարցազրույց նյարդաբան Ազնար Այդինյանի հետ. armeniamedicalcenter.am

Մի քանի խոսք Ժիլ Դե Լա Տուրետտ համախտանիշի մասին
Զրույցը սկսենք պատմական ակնարկից։ Նման ախտորոշում, սակայն ոչ այդ անունով, առաջին անգամ տրվել է 1825 թ-ին մի կնոջ, տարիներ անց՝ 1885 թ-ին, ֆրանսիացի բժիշկ Ժան Մարտեն Շարկոն, ի պատիվ իր աշակերտի, այն անվանակոչել է Ժիլ դե լա Տուրետտ: Հայտնիներից վերը նշված հիվանդությամբ տառապել է Մոցարտը:
Որո՞նք են առաջացման պատճառները
Էթիոլոգիան դեռևս հստակ հայտնի չէ: Կան մի քանի վարկածներ. առաջինը՝ որոշ աղբյուրներում նշվում է, որ այն կարող է զարգանալ ստրեպտակոկային վարակ տարած երեխանների մոտ`որպես հետստրեպտակոկային իմուն ռեակցիա, երկրորդ՝ մագնեզիումի դեֆիցիտի (պակասուրդ) և դրանից սկսվող մետաբոլիկ խանգարումների հետևանքով (դրա համար անգամ առաջարկվում է կիրառել վիտամին Բ 6-ի և մագնեզիումի համակցություն): Հաջորդ վարկածը ժառանգական նախատրամադրվածությունն է, սակայն ժառանգման հստակ ձևը և արատավոր գենը մինչև հիմա հայտնի չեն, միայն հստակ է, որ ժառանգվում է ոչ լրիվ պենետրանտությամբ (մուտացիաների դրսևորման հաճախություն)`այսինքն բուժառուն կարող է ժառանգաբար կրել այս խնդիրը, բայց մինչև չլինեն էկոլոգիական և այլ նպաստող գործոններ, այն կարող է չդրսևորվել: Ըստ մեկ այլ վարկածի՝ պատճառը պերինատալ (ներարգանդային) շրջանում տարած վարակն է:
Զարգացման պաթոգենեզը (ախտածագում)
Ժիլ դե լա Տուրետտի ժամանակ գլխուղեղում նեյրովիզուալիզացիայով հստակ տեսանելի օրգանական խնդիր չի հայտնաբերվում, այլ դիտվում է ենթակեղևային կառուցվածքների ոչ բավարար հասունացում, զոլավոր մարմնի և դժգույն գնդի դոֆամիներգիկ ընկալիչների գերզգայունություն, կամ դրանց բնածին արտահայտված դոֆամիներգիկ իններվացիա և սրանցով սկսվող դրդիչ, արգելակիչ գործառույթների անհավասարակշռություն: Եթե նման կլինիկայի դեպքում վիզուալիզացիայով գլխուղեղում հայտնաբերվում է օրգանական խնդիր, կամ տիկերը դրսևորվում են որպես այլ հիվանդության երկրորդային ախտանիշ, ապա մենք գործ ունենք տուրետտիզմի հետ:
Կլինիկան.
Ինչպիսի՞ ակամա շարժումներով է արտահայտվում Դե լա Տուրետտը
Նախ ներկայացնենք, թե ինչ է տիկը`ռապիտ, ստերոտիպ, ոչ ռիթմիկ, ակամա շարժում է, որը կարող է տեղակայվել մարմնի տարբեր հատվածներում` ընդհուպ մինչև ձայնի արտաբերմանը մասնակցող մկաններում: Ժիլ դե լա Տուրետտի ժամանակ դիտվում են ինչպես մոտոր, այնպես էլ վոկալ և հնչյունային տիկեր, որոնք ուղեկցվում են վարքային խանգարումներով ու սոցիալ դեզադապտացիայով:
Մոտոր տիկերը Ժիլ դե լա Տուրետտի ժամանակ սովորաբար սկզբից տեղակայվում են դեմքի շրջանում, որից հետո պարանոցի, ուսագոտու, ինչպես նաև՝ իրանի շրջանում: Կարող են դիտվել աչքերի թարթում, քթի վեր քաշում, կոկորդը անընդհատ մաքրելու, ուսերը անընդհատ վեր բարձրացնելու անհագ ցանկություն, կոպրոլալիա, էխոլալիա` դիմացինի բառերի անընդհատ կրկնություն, պալիլալիա:
Համախտանիշն ավելի հաճախ տղամարդկա՞նց մոտ է հանդիպում, թե՞ կանանց, և ո՞ր տարիքին է ավելի բնորոշ:
Ըստ վիճակագրության` խնդիրը տղամարդկանց մոտ հանդիպում է 2-3 անգամ ավելի հաճախ, քան կանանց մոտ: Ժիլ դե լա Տուրետտի ժառանգումը շատ նման է օբսեսիվ կոմպուլսիվ խանգարման ժառանգմանը, ուստի նույն բուժառուի մոտ պետք է երկու ախտորոշումն էլ ստուգել:
Կլինիկան սովորաբար ավելի արտահայտիչ է լինում պրեպուբերտանտ (նախասեռահասուն) տարիքում, իսկ հետագայում՝ հասունացման հետ զուգահեռ, այն կարող է աստիճանաբար վերանալ:
Ինչպե՞ս են արտահայտվում վարքային խանգարումները
Տուրետտի ժամանակ կարող են դիտվել ագրեսիվություն, ուշադրության պակաս և հիպերակտիվություն, օբսեսիվ կոմպուլսիվ խանգարում (ՕԿԽ), իմպուլսիվություն, ցածր ինքնագնահատական, դեպրեսիա, ֆոբիաներ, ինքնավնասման հակում, հակահասարակական վարք, որոնք հանգեցնում են սոցիալ դեզադապտացիայի:
Սովորաբար չեն դիտվում կոգնիտիվ (իմացական) խանգարումներ, դիտվում է կյանքի նորմալ տևողություն, իսկ եթե առկա է IQ-ի խնդիր, սովորաբար պատճառը սոցիալ դեզադապտացիայի պատճառով տուժած կրթությունն է:
Նախկինում Ժիլ դե լա Տուրետտի ախտորոշման պարտադիր ախտանշան էր կոպրոլալիան` ոչ ցենզուրային արտահայտությունների ակամա արտաբերումը, սակայն այն ներկայումս դիտվում է բուժառուների միայն 10 %-ի մոտ:
Ինչպե՞ս է ախտորոշվում այս համախտանիշը
Ախտորոշելիս հաշվի են առնվում հետևյալ կրիտերիաները (չափանիշ). կլինիկայի դրսևորումը մինչ 18 տարեկան լրանալը, oրվա ընթացքում դիտվող մի քանի մոտոր և գոնե մեկ վոկալ կամ հնչյունային տիկերի համակցում, որոնք օրվա ընթացքում հաճախակի կրկնվում են գոնե 1 տարվա ընթացքում, սակայն բացակայում է գլխուղեղի նեյրովիզուալիզացիայով որևէ օրգանական խնդիր, ինչը կարող էր հանգեցնել երկրորդային տիկերի առաջացման, տարվա ընթացքում առանց տիկերի՝ իրար հաջորդող 3 և ավելի ամիս ռեմիսիայի բացակայությունը, սոցիալ դեզադապտացիան, որը խանգարում է բուժառուի արհեստավարժ գործունեությանը ու կյանքին:
Բուժումը
Այս համախտանիշի պարագայում պետք չէ շտապել կոնսերվատիվ (ոչ վիրահատական մեթոդներով) բուժում իրականացնել:
Քանի որ երբեմն շրջապատի` ծնողների, ուսուցիչների խնամքը, հոգատարությունը, սոցիալական հարմարվողականությունը հեշտացնող միջամտությունները լինում են լրիվ բավարար: Կոնսերվատիվ (ոչ վիրահատական մեթոդներով) բուժման կարիք լինում է այն դեպքում, երբ առկա է սոցիալ դեզադապտացիա: Օգտագործվող դեղորայքը տարբեր է՝ ընդհուպ մինչ նեյրոլեպտիկներ, որոնք նշանակելիս հարկ է զգուշանալ կողմնակի հետևանքներից` օրինակ, տարդիվ դիսկինեզիաներից:
Դեղորայքային բուժումը անհրաժեշտ է քննարկել նյարդաբանի և հոգեբույժի հետ:


Կարդացեք նաև

Ինչպե՞ս կբնորոշեք միջողային սկավառակի ճողվածքը։
Միջողային սկավառակի ճողվածքը ողնաշարի հիվանդություն է, որի ժամանակ միջողային սկավառակը...



Ի՞նչ պատճառներ ունի ներգանգային գերճնշումը
Ներգանգային գերճնշումը /ՆԳԳ/ որպես համախտանիշ հանդիպում է շատ հիվանդությունների...



Վերջին տարիներին նկատվո՞ւմ է գլխուղեղի ուռուցքների դեպքերի հաճախացում
Ցավոք, գլխուղեղի նորագոյացությունները վերջին տարիներին ավելի հաճախ են հանդիպում, հատկապես...



Որքա՞ն հաճախ է հանդիպում գլխուղեղի անոթների անևրիզման։
Գլխուղեղի անոթների անևրիզման գլխուղեղի անոթային հիվանդություն է: Ըստ վերջին տարիների...



Մեջքի ցավը նստակյաց կենսակերպ վարող մարդկանց հաճախ հանդիպող ուղեկիցն է։ Սակայն, եթե ժամանակին բժշկի չայցելեք, նույնիսկ սովորական սկոլիոզի պատճառով կարող են բարդություններ առաջանալ...



Սպոնդիլոլիսթեզը վիճակ է, երբ ողնաշարի մի ողը սահում է մյուսից հետ կամ առաջ: Դեպի առաջ սահելու դեպքում այն անվանվում է անտերոլիսթեզ, դեպի հետ՝ ռետրոլիսթեզ: Սպոնդիլոլիսթեզը կարող է...



Ո՞ր գործոններն են նպաստում ինսուլտի առաջացմանը, և ինչպե՞ս կանխարգելել այն։
Ինսուլտի առաջացմանը նպաստող հիմնական գործոններն են՝ ծխելը, զարկերակային հիպերտենզիան...



Ի՞նչ է ցրված սկլերոզը և որո՞նք են նրա առաջացման պատճառները
Ցրված սկլերոզը /ՑՍ/ առավել հաճախ հանդիպող դեմիելինիզացնող հիվանդություններից է...



Ներգանգային հիպերտենզիան /ՆԳՀ/ ճնշման բարձրացումն է գլխում: Այն կարող է ի հայտ գալ գլխուղեղի հիվանդությունների ժամանակ/ գլխուղեղային վնասվածք, ուռուցք, ներգանգային արյունազեղում, էնցեֆալոմենինգիտ և այլն/...



Ներգանգային հիպերտենզիան /ՆԳՀ/ ճնշման բարձրացումն է գլխում: Այն կարող է ի հայտ գալ գլխուղեղի հիվանդությունների ժամանակ/ գլխուղեղային վնասվածք, ուռուցք, ներգանգային արյունազեղում, էնցեֆալոմենինգիտ և այլն...



Ըստ Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալների, նևրոզով հիվանդների քանակը վերջին 65 տարվա ընթացքում ավելացել է 24 անգամ։ Ստացվում է՝ նևրոզի հետ առնչվելու հավանականությունն ավելի մեծ է, քան մեզ թվում է...



Մեջքի մակերեսը կարելի է սահմանազատել երկու ենթադրյալ գծերով՝ վերին, որն անցնում է յոթերորդ պարանոցային ողի փուշելունով, ստորին՝ կոնքոսկրերի մակարդակով: Մեջքն ընդգրկում է երկու անատոմիական շրջաններ...



Ալցհեյմերի հիվանդությունը դեմենցիայի ամենատարածված ձևն է։ Այն նեյրոդեգեներատիվ հիվանդություն է, որն առաջին անգամ նկարագրվել է 1907 թվականին գերմանացի հոգեբույժ Ալոիս Ալցհեյմերի կողմից...



Դիստոնիան ընդհանուր բժշկական տերմին է, որը ներառում է մկանային կծկանքները, ջղակծկումները կամ ցնցումներ առաջացնող մի շարք շարժողական խանգարումներ...






Notice: Undefined index: HTTP_X_FORWARDED_FOR in /sites/med-practic.com/classes/flud_class.php on line 33
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Դդում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն