Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

HealthCare EXPO Armenia 2024

 

Ստոմատոլոգիա

Օրթոդոնտիկ հիվանդների մոտ կարիեսի կանխարգելման նպատակով Bifluorid 12 ֆտոր-լաքի ազդեցության կլինիկական դիտարկումների արդյունքները

Բանալի բառեր. օրթոդոնտիա, կարիես, Bifluorid 12 ֆտոր-լաք

Ներածություն. Օրթոդոնտիան ստոմատոլոգիայի համեմատաբար նոր ճյուղ է, որը բուռն զարգանում է վերջին մի քանի տասնամյակների ընթացքում: Այս զարգացումն իր հերթին առաջ է բերում բազմաթիվ հարցեր, որոնք պահանջում են համապատասխան լուծումներ: Այս հարցերը վերաբերում են ինչպես առանձին վերցված օրթոդոնտիային, այնպես էլ ընդհանուր ստոմատոլոգիայի պրոբլեմներին: Այսօր օրթոդոնտիայի առջև ծառացած լրջագույն հարցերից մեկը կարիեսի կանխարգելումն է: Առավել մեծ վտանգ են ներկայացնում անշարժ օրթոդոնտիկ սարքերի կիրառման ժամանակ բուժվողի կողմից բերանի խոռոչի հիգիենայի կանոններին չհետևելու արդյունքում առաջացած կարիոտիկ ախտահարումները: Սա բերում է նրան, որ օրթոդոնտիկ բուժման շնորհիվ ստացված դրական էսթետիկ արդյունքը տուժում է առաջացած սպիտակ բծերի կամ կարիեսի առավել խորը ախտահարումների հետևանքով:

 

Տարբեր երկրներում կատարված և տպագրված բազմաթիվ ուսումնասիրություններ դեռ վերջնական պատասխան չեն տվել այն հարցին, թե ինչպես առավել արդյունավետորեն պաշտպանել օրթոդոնտիկ հիվանդներին կարիեսի զարգացման վտանգից [1,4-9]: Մեր կողմից ուսումնասիրված տպագիր աշխատանքներում չի գտնվել նմանատիպ հետազոտություն, որը անցկացվել է ՀՀ-ում:


Հեղինակները նախաձեռնել են տվյալ կլինիկական հետազոտությունը` բրեկետ համակարգի միջոցով բուժվողների համար կարիեսի կանխարգելման արդյունավետ մեթոդ գտնելու նպատակով:

 

Նյութը և մեթոդները


Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ մի շարք գիտական աշխատանքներ, որոնք տպագրվել են արտասահմանում, թույլ են տալիս ենթադրել, որ առավել հավանական կարիեսի կանխարգելման միջոցը, որը կարող է շահավետ լինել նման հիվանդների համար, մասնագետ օրթոդոնտի կողմից ֆտորիդներ պարունակող միջոցերի կիրառումն է [3,5,6], որոշվեց փորձարկել այսօր հայրենական շուկայում առկա և մատչելի ֆտոր-լաքի` Bifluorid 12-ի (Voco., Germany) ազդեցությունը և ազդեցության չափը վերոնշյալ նպատակին հասնելու համար: Մեր կողմից բուժվող 45 հիվանդների մոտ կատարվել է ատամների էմալի ախտահարման և բերանի խոռոչի հիգիենայի նախնական գնահատում (ատամների ընդհանուր քանակը` 876): Այդ նպատակով հաշվվել է բուժվողների մոտ առկա սպիտակ բծերի քանակը և որոշվել է Green-Vermillion-ի կամ OHI-S ինդեքսի ձևափոխված տարբերակը [2]: Ձևափոխումը վերաբերում է նրան, որ 16, 26, 36 և 46 ատամների փոխարեն հետազոտվել են 15, 25, 35 և 45 ատամները այն պատճառով, որ առաջին մոլյարները գտնվում են օրթոդոնտիկ օղակների տակ և հնարավոր չէ որոշել նրանց վրա փառի առկայությունը և քանակը: Ինդեքսի հեղինակների կողմից առաջարկված 11 և 31 ատամների հետ մեկտեղ ուսումնասիրվել են նաև 21 և 41 ատամները, որպեսզի ատամնաշարերի աջ և ձախ կողմերը հավասարապես ներկայացված լինեն:

 

Միջամտության արդյունավետությունը որոշելու նպատակով օգտագործվել է այսպես կոչված կես-բերանի (split-mouth) մեթոդը, որի ժամանակ նույն հիվանդի ատամների մի կեսի վրա կատարվում է միջամտություն (խումբ I), իսկ մյուս կեսը հանդիսանում է հսկիչ (խումբ II): Այս մեթոդը հնարավորություն է տալիս հասնել երկու խմբերի առավելագույն նմանության, քանի որ նույն անձը հանդիսանում է և’ միջամտության, և’ հսկիչ խմբի անդամ:

 

Անմիջապես բրեկետների ամրացումից հետո, միջամտության խմբի բոլոր ատամների բրեկետի հիմքին հարող մակերեսը մշակվել է ֆտոր-լաքով: Հակառակ կողմի ատամները թողնվել են չմշակված: Ֆտոր-լաքով կրկնակի մշակումը իրականացվել է յուրաքանչյուր երեք ամիսը մեկ` բուժման կուրսի կամ հետազոտության ամբողջ ընթացքում: Վերոնշյալ ինդեքսները կրկնակի հաշվարկվել են բուժման կամ հետազոտության ժամկետի ավարտին: Դիտարկման ժամանակը առանձին հիվանդների մոտ տատանվել է 12-24 ամիս:

 

 

Արդյունքները և նրանց քննարկումը

 

 Ինդեքսների նախնական տվյալների համեմատությունը երկու խմբերում էլ ցույց է տվել որոշակի վատթարացում: Սակայն միջամտության խմբի մոտ գրանցվել է կարիեսի կանխարգելման առումով առավել բարենպաստ արդյունքներ: Ստացված տվյալները մշակվել են ըստ Ստյուդենտի հավաստիության թեստի և հաստատվել է, որ վերլուծության արդյունքները վիճակագրորեն հավաստի են (p

 

Նմանատիպ արդյունք է ստացվել նաև Green-Vermillion-ի ինդեքսի ուսումնասիրության արդյունքում: Երկու խմբերում էլ նկատվել է բերանի խոռոչի հիգիենիկ վիճակի վատթարացում, սակայն միջամտության խմբում տարբերությունը, համեմատած հսկողական խմբի հետ, ավելի փոքր է եղել (p

 

Եզրակացություն. Այսպիսով, պրակտիկ օրթոդոնտներին խորհուրդ է տրվում կիրառել առաջարկված մեթոդը` բրեկետ համակարգով բուժվողների մոտ կարիեսի զարգացումը կանխելու նպատակով: Այս մեթոդի կիրառումը կարևորվում է նաև նրանով, որ տվյալ դեպքում դրական արդյունքի ստացումը պահանջում է բուժվողի նվազագույն համագործակցություն: Սա թույլ է տալիս հասնել հաջողության նույնիսկ այն դեպքերում, երբ բուժվող երեխաները չեն հետևում հիգիենայի վերաբերյալ բժշկի տված խորհուրդներին: Հաշվի առնելով այն դիտարկումը, որ փոքր տարիքային խմբերում (11-15տ.) սպիտակ բծերի առաջացումը առավել հաճախակի է` խորհուրդ է տրվում այդ տարիքի երեխաների բուժման ժամանակ նախապատվությունը տալ շարժական սարքերով բուժմանը, առավել ևս որ այս տարիքի երեխաների մոտ դեռ շարունակվում է ծնոտի աճը, ինչը նպաստավոր պայմաններ է ստեղծում շարժական սարքերով դրական արդյունքի հասնելու համար:

 

Գրականություն


  1. Володатски М.П., Христофорандо Ю.Д. Профилактика кариеса зубов при ортодонтическом лечении. М., Стоматология, 1989, 68(6), с. 63–66.

  2. Кузьмина Э.М. Профилактика стоматологических заболеваний. М., МГМСУ, 2001. с. 39–41.

  3. Кузьмина Э.М., Смирнова Т.А. Фториды в клинической стоматологии. М., МГМСУ, 2001, с. 27– 32.

  4. Простакова Т.Б. Эффективность профессиональной гигиены полости рта в профилактике заболеваний пародонта у детей с дизокклюзиями. Дисс. … канд. мед. наук. М., ММСИ, 1994.

  5. Benson P.E., Parkin N., Millett D.T., Dyer F.E., Vine S., Shah A. Fluorides for the prevention of white spots on teeth during fixed brace treatment, Cochrane Database Syst. Rev., 2004, N3, CD003809.

  6. Bowman S.J. Use of a fluoride varnish to reduce decalcification, J. Clin. Orthod., 2000, v. 34, p. 377–379.

  7. Chadwick B.L. Products for prevention during orthodontics, Br. J. Orthod., 1994 Nov, v. 21, N 4. p. 395-398.

  8. Lehman R., Davidson C.L., Duijsters P.P. In vitro studies on susceptibility of enamel to caries attack after orthodontic bonding procedures, Am. J. Orthod., 1981 Jul, v. 80, N 1, p. 61-72.

  9. Mitchell L. Decalcification during orthodontic treatment with fixed appliances: an overview, Br. J. Orthod., 1992, v. 19, p. 199–205.

Հեղինակ. Մ.Մ. Մարգարյան, Տ.Բ. Ավետիսյան ԵրՊԲՀ, ստոմատոլոգիական հիվանդությունների կանխարգելման և մանկական ստոմատոլոգիայի ամբիոն
Սկզբնաղբյուր. Գիտա-գործնական Բժշկական Հանդես «Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի», 2.2006 (26), УДК 616.716.4-089.843
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Բերանի խոռոչի հիգիենիկ ցուցանիշի կապը բերանային հեղուկի ֆիզիկա-քիմիական որոշ բնութագրերի հետ ծխող և չծխող անձանց մոտ

Բանալի բառեր. բերանի խոռոչ, հիգիենա

Բերանի խոռոչի անբավարար հիգիենայի հանգամանքը գտնվում է բազմաֆունկցիոնալ կապի մեջ պարոդոնտի հիվանդությունների պատճառահետևանքային գործոնների համակարգում [17]...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 1.2011 (45)
Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)

Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի և շրթունքների կարմիր երիզի բշտային և էրոզիվ ախտահարումներ կարող են դիտվել, բացի սովորական բշտախտից, նաև մի շարք այլ հիվանդությունների (բազմաձև էքսուդատիվ էրիթեմա, աֆթոզ ստոմատիտ, սովորական...

Առողջապահություն 1.2011
Լնդային հեղուկի ֆիբրոնեկտինի պարունակությունը որպես գերաճական երևույթների զարգացման գործոն

Բանալի բառեր. էպիլեպսիա, լնդային հեղուկ, ֆիբրոնեկտին
Լնդային հյուսվածքում գերաճական պրոցեսի առաջացման մեջ ընդգրկված մի շարք մեխանիզմներ իրացվում են ցիտոկինների հատուկ խմբի` շարակցական և էպիթելային հյուսվածքների բջիջների աճի գործոնների միջնորդությամբ։ Սակայն դրանց իրականացման հետագա մեխանիզմները, այսինքն ֆիբրոբլաստների տեղային խթանման պրոցեսներն իրականացնող կոնկրետ գործոնները, գրեթե ուսումնասիրված չեն...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 1.2007 (29)
Օրթոդոնտիկ բուժում ստացող հիվանդների մոտ բերանի խոռոչի անհատական հիգիենայի վերաբերյալ գիտելիքների և վարքագծի գնահատումը և այն փոփոխելու հնարավորությունները

Բանալի բառեր. կարիես, օրթոդոնտիկ բուժում, հիգիենա

Ի նկատի ունենալով, որ օրթոդոնտիկ անշարժ ապարատներով բուժման ժամանակ կարիեսի կանխարգելիչ միջոցառումների և, մասնավորապես, բերանի խոռոչի անհատական հիգիենայի պահպանությունը պահանջում է հիվանդի ակտիվ համագործակցությունը, հեղինակների կողմից որոշվել է հետազոտել հիվանդների մոտ հիգիենայի վերաբերյալ գիտելիքների առկայությունը և բժշկական խորհրդատվության միջոցով այդ գիտելիքը ավելացնելու հնարավորությունը...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 1-4.2006 (25-28)
Ատամնածնոտային անոմալիաների տարածվածության ուսումնասիրման մեթոդաբանական ասպեկտները

Բանալի բառեր. ատամնածնոտային անոմալիաներ (ԱԾԱ), օրթոդոնտիկ ցուցանիշներ, առանձին ատամների անոմալիաներ (ԱԱԱ), ատամնաշարի անոմալիաներ (ԱԱ), կծվածքի անոմալիաներ (ԿԱ)­­

Ըստ ուսումնասիրված գրականության տվյալների, մինչև օրս չկան ԱԾԱ-ների բացահայտման և գրանցման միատիպ մեթոդական մոտեցումներ, հիմնված ԱԾ համակարգի կարգավիճակը գնահատող հանրաճանաչ և համընդհանուր չափանիշների վրա...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 1-4.2005 (21-24)
Կարիեսի տարածվածությունը և ինտենսիվության աճը ՀՀ զորակոչ տարիքի պատանիների մոտ

Բանալի բառեր: զորակոչիկ, կարիես, պլոմբա, հեռացում

Վերջին տարիների գրականության մեջ, ինչպես նաև զանգվածային լրատվական միջոցների կողմից, շատ է քննարկվում այսօրվա զորակոչիկների սոմատիկ և ֆիզիկական առողջության ցածր մակարդակը...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 1-4.2004 (17-20)
Սյունիքի մարզի խմելու ջրի մեջ ֆտորի ցածր քանակ պարունակող քաղաքներում բնակվող դպրոցականների ատամների կարիեսով ախտահարվածության գնահատականը

Բանալիբառեր. ատամներ, կարիեսի ուժգնություն, դպրոցականներ, Սյունիքի մարզ, ‎‎ֆտորի ցածր քանակ

Ներկայումս չափազանց մեծ ուշադրություն է դարձվում ստոմատոլոգիական հիվանդությունների (ՍՀ) կանխարգելմանը։ Կանխարգելման հիմնական խնդիրներից մեկն է հանդիսանում նախադպրոցական երեխաների մոտ ատամների կարիեսի կանխարգելումը, քանի որ երեխաների մեծ մասի մոտ այն սկսում է զարգանալ վաղ տարիքից սկսած և բացասական ազդեցություն է ունենում օրգանիզմի ընդհանուր վիճակի վրա...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3-4.2003 (15-16)
Արմավիրի մարզի բնակիչների ստոմատոլոգիական հիվանդացության դինամիկայի ուսումնասիրության սկզբունքները և մեթոդական առանձնահատկությունները

Բանալի բառեր. Տարածվածություն, ուժգնություն, կարիես, երեխաներ

Տարբեր մարզերում բնակվող մարդկանց ստոմատոլոգիական հիվանդացության ցուցանիշների և տեղային բիոգեոքիմիական առանձնահատկությունների ազդեցության գնահատման համար ուսումնասիրման ամենահուսալի մեթոդներից է հանդիսանում...

Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3-4.2003 (15-16)

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ