Ամռան տապին մաշկը հատուկ խնամքի և ուշադրության կարիք ունի. մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյան. Սալուտեմ ամսագիր №3

Ինչպե՞ս ամռան տապին պաշտպանել մաշկը։ Ի՞նչ վտանգներ կարող են առաջանալ արևի ճառագայթների տակ երկար պառկելու դեպքում։ Արևապաշտպան միջոցների ճիշտ ընտրությունը կարևո՞ր է։ Այս մասին զրուցել ենք մաշկաբան Հովհաննես Հովհաննիսյանի հետ։

- Ինչպե՞ս դիմակայել ամռան տապին։

- Եթե խոսենք ընդհանուր օրգանիզմի մասին, ապա արևի ուղիղ ճառագայթների տակ երկար մնալուց մեր օրգանիզմը շատ ջուր է կորցնում, և դա բավականին լուրջ խնդիր է։ Ինչպես գիտենք, մարդու օրգանիզմը մոտավորապես 80 տոկոսով կազմված է ջրից, և ջուրն անհրաժեշտ է օրգանիզմում կատարվող գրեթե բոլոր գործընթացների համար։ Ջրի պակասի հետևանքով օրգանիզմում դանդաղում է նյութափոխանակությունը։ Հեղուկի բացակայությունը կարող է հանգեցնել օրգանիզմի ջրազրկման, որն էլ դրսևորվում է հետևյալ ախտանշաններով՝ գլխացավեր, հոգնածություն, հոդացավեր և այլն։

- Ի՞նչ անել այդ դեպքում։

- Վերականգնել ջրի պաշարները։ Առողջ մարդը օրական պետք է խմի 2-3 լիտր ջուր։

- Ջրազրկումը կարո՞ղ է հանգեցնել նաև մաշկի գրգռման, բորբոքման և քորի։

- Արևի ճառագայթները բազմաթիվ դրական հատկանիշների հետ միասին ունեն նաև բացասական ազդեցությունմարդու մաշկի վրա։ Արևի ճառագայթներն առաջացնում են մաշկի ֆոտոծերացում կամ վաղաժամ ծերացում։ Կարող են առաջացնել մի շարք մաշկային խնդիրներ։ Արևի տակ գտնվելու ամենահարմար ժամանակն է՝ վաղ առավոտից մինչև ժամը 11:00-ը և երեկոյան՝ ժամը 17:00-ից հետո։ Այստեղ շատ կարևոր է SPF-ով արևապաշտպան, խոնավացնող քսուքների օգտագործումը։

- Ի դեպ, շուկայում առկա են տարբեր արևապաշտպան քսուքներ, ինչպե՞ս կողմնորոշվել։

- Արևապաշտպան քսուքները լինում են երկու տեսակի՝ պատնեշային և մաշկի ավելի խոր շերտեր թափանցող քսուքներ։ Պատնեշային քսուքները պակաս արդյունավետ են, բավական է մարդը մտնի լողավազան կամ պարզպես լվացվի, դրանք իսկույն կորցնում են իրենց ազդեցությունը։ Ուստի նախընտրելի են մաշկի խոր շերտեր թափանցող քսուքները։

- Ի՞նչ կասեք վիտամին D-ի մասին. իրարամերժ կարծիքներ կան…

- Իսկապես,վիտամին D-ն բավականին լուրջ խնդիր է դարձել մեզ համար, և նրա դերակատարության մասին գրեթե ամեն ինչ գիտենք։ Բայց, արի ու տես, որ վիտամին D-ի կիրառումը բազմաթիվ վիճելի հարցեր է առաջ բերում։ Օրինակ, ներկայում լուրջ քննարկումներ են ընթանում, թե արդյո՞ք վիտամին D-ն սինթեզվում է ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների ազդեցության տակ։ Տասը պացիենտից ինը, որոնք ապրում են արևոտ երկրներում, կարող են ունենալ վիտամին D-ի պակաս, և նրանք բացարձակ առողջ են։ Եվ այստեղ հարցեր են առաջանում՝ արդյոք արևն ունի՞ դերակատարություն, վերականգնե՞լ վիտամին D -ն, թե՞ ոչ։

Վատառողջ մարդկանց դեպքում միանշանակ պետք է վերականգնել։

- Խոսենք արևայրուքի օգտակար կողմերի մասին։

- Արևի վնասող ազդեցությունը կարելի է կանխել ՝արևահարվելով ճիշտ ժամանակին և կիրառելով ճիշտ ընտրված արևապաշտպաններ։ Ամեն անգամ արևի տակ մնալով՝ մենք վնասում ենք մաշկի բջիջների ԴՆԹ-ն: Իսկ որքան շատ է այն վնասվում, այնքան ավելի մեծանում է խալերի ձևափոխման, քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը: Բացարձակ առողջ մարդկանց խորհուրդ է տրվում արևայրուք ստանալ աստիճանաբար՝ ամեն երրորդ ու հինգերորդ օրերին, արևի տակ մնալ ընդամենը մի քանի րոպե և ոչ թեժ ժամերին (դա չի կարելի անել 12:00-17:00-ը)։ Մաշկը պետք է պատել արևապաշտպան քսուքով։ Բայց երբեք մի մտածեք, որ արևապաշտպան քսուքները 100%-ով մաշկը պաշտպանում են արևից։ Դրանք պարզապես որոշ չափով թուլացնում են արևի բացասական ազդեցությունը։ Այդ քսուքների կիրառումը դրական է այդքանով միայն։ Այստեղ պետք է ցուցաբերել անհատական մոտեցում։ Արևայրուք ընդունելուց առաջ հարկ է քննարկել բժշկի հետ, թե այս կամ այն հիվանդության ժամանակ որքա՞ն դրական կամ բացասական հետևանքներ կարող է ունենալ արևայրուքը։ Մեր ազգաբնակչության զգալի մասը արևայրուք ստանում է քաղցրահամ ջրում կամ բացօթյա լողավազաններում, ինչը սխալ է։ Քաղաքի աղտոտված օդն ու փոշին ևս նստում են մաշկի վրա։

- Ի՞նչ խորհուրդ կտաք Հայաստանը նախընտրող զբոսաշրջիկներին. լեռնային մեր երկրում ինչպե՞ս կազմակերպել օպտիմալ պաշտպանությունը ուլ-տրամանուշակագույնից և ճառագայթումից:

- Առաջին հերթին՝ չմոռանան արևապաշտպան քսուքների մասին` 50-ից ոչ պակաս SPF-ով։ Կան ավելի բարձր ցուցանիշով, բայց 50-ը նվազագույնն է համարվում։ Պարտադիր կրեն հարմարավետ հագուստ, որը կպաշտպանի օրգանիզմը գերտաքացումից։ Մեզ մոտ դեռ ամենուր չեն գործում հովացնող համակարգերը։ Հայաստան եկող զբոսաշրջիկների մեծ մասը Ռուսաստանից է, և նրանց համար կլիմայի փոփոխությունը` հարթավայրից լեռնային գոտի, կարող է շատ բացասական լինել, ուստի խորհուրդ ենք տալիս շատ ջուր խմել ու բանջարեղեն ուտել, հատկապես՝ հակաօքսիդանտներ պարունակող, որոնք ունեն պաշտպանիչ ազդեցություն։ Չչարաշահել ալկոհոլը։ Ալկոհոլի ազդեցության տակ օրգանիզմն ավելի հակված է արևահարվելու։

- Իսկ ինչպե՞ս կոփել մաշկը։

- Աստիճանաբար ընտելացնել մարմինը ջերմաստիճանի տատանումներին։ Օրինակ, ընդունել սառը ցնցուղ՝ տաքից հետո, ունենալ բավարար ֆիզիկական ակտիվություն։

- Ձեր խորհուրդը ծով մեկնողներին:

- Եթե մաշկային կամ առողջական խնդիրներ ունեք, խորհրդակցեք բժշկի հետ և հետո միայն մեկնեք հանգըստի։ Եթե լիովին առողջ եք, ապա ընտրեք արևապաշտպան քսուքներ, բայց այն օգտագործեք նաև մինչև հանգստի վայր մեկնելը։ Շատերը լավագույն դեպքում ինքնաթիռ նստելուց հինգ րոպե առաջ են օգտագործում կամ հենց հանգստի վայրում։ Ոմանք առաջին իսկ պատահած քսուքն են գնում, ինչը սխալ է՝ կարող է ալերգիա առաջացնել։

- Ի՞նչ կցանկանաք ավելացնել, որի մասին չխոսվեց:

- Եթե այրվածք եք ստացել, կարող եք ֆուրացիլինի սառը թրջոցներ դնել։ Շատերը նախընտրում են ավանդական մածունը։ Այն իրականում հովացնելու հատկություն ունի, բայց բացասական ազդեցություններից մեկն այն է, որ չորանալով՝ մաշկի վրա շերտ է կազմում և ջրազրկում այրված մաշկը։ Դեքսպանտենոլ պարունակող փրփուրները ևս շատ արդյունավետ են։

«ՍԱԼՈՒՏԵՄ» առողջ ապրելակերպի ամսագիր
Պետական գրանցման համար․ 211․200․00969
[email protected]
+(374) 91 64 10 15
+(374) 98 79 15 15

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ