ԼՈՒՐԵՐ: Հրատապ խնդիրներ Հայաստանում
ԵՊԲՀ. Ճանապարհատրասպորտային պատահարները շարունակում են մնալ հանրային առողջության հիմնախնդիր

Ճանապարհատրանսպորտային պատահարները մահացության և հաշմանդամության առաջատար պատճառներից են, ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում:
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության տվյալներով՝ ճանապարհատրանսպորտային պատահարները 5-29 տարեկան երեխաների և երիտասարդների մահվան հիմնական պատճառն են:
Վթարների հետևանքով մահերի կեսից ավելին տեղի է ունենում ճանապարհային երթևեկության խոցելի խմբերի՝ հետիոտների, հեծանվորդների և մոտոցիկլավարների շրջանում:
Աշխարհում, մահերի 93%-ը տեղի է ունենում ցածր և միջին եկամուտ ունեցող երկրներում, չնայած այդ երկրներին բաժին է հասնում տրանսպորտային միջոցների ընդամենը շուրջ 60%-ը:
Պատահարները բացասաբար են անդրադառնում նաև տնտեսության վրա, հանգեցնելով համախառն ներքին արդյունքի մինչև 3% կորստի:
Պատահարներին նպաստում են մի շարք ռիսկի գործոններ. արագության գերազանցումը, ալկոհոլի և այլ հոգեներգործուն նյութերի ազդեցության ներքո ատոմեքենա վարելը, սաղավարտների, ամրագոտիների և երեխաների ապահովության միջոցների չօգտագործումը, վարման ընթացքում ուշադրությունը շեղող սարքերի՝ հատկապես հեռախոսի կիրառումը, անապահով ճանապարհային ենթակառուցվածքը ու տրանսպորտը և այլն:
Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների համաձայն՝ վերջին տասնամյակում ամենաշատ վթարները Հայաստանում տեղի են ունեցել 2019թ.-ին՝ 4799, որի հետևանքով վիրավորվել է 6801, իսկ զոհվել է 341 քաղաքացի: Արդեն հաջորդ տարի գրանցվել է պատահարների թվի նվազում՝ մինչև 4016, իսկ տուժողների թիվը կրճատվել է 955-ով, կազմելով 5846:
Որոշ մասնագետների դիտարկմամբ՝ 2020թ. պատահարների թվի կրճատումը կարող է պայմանավորված լինել Covid-19 համավարակի բռնկման և դրա հետևանքով առաջացած սահմանափակումների պատճառով:
2021թ.-ի տվյալների վերլուծությունն արձանագրել է, որ չնայած պատահարների թիվը նախորդ տարիների համեմատ նշանակալի չի փոխվել, կազմելով 4604, սակայն տուժած անձանց և զոհերի թիվը գերազանցել է նույնիսկ վերջին տասնամյակում՝ 2019 թ.-ին գրանցված ամենաբարձր ցուցանիշը, կազմելով համապատասխանաբար 7067 և 368:
Ըստ նույն աղբյուրի 2022թ. Հանրապետությունում գրանցվել է 4308 ճանապարհատրանսպորտային պատահար, որի հետևանքով տուժել է 6474 քաղաքացի, այդ թվում 804-ը մինչև 18 տարեկան, իսկ մահերի թիվը կազմել է 321, որը շուրջ 13%-ով ցածր է նախորդ տարվա ցուցանիշից:
«Հերացի» վերլուծականը նշում է, որ ըստ Համաշխարհային բանկի տվյալների Հայաստանը առաջատարներից է տարածաշրջանում ճանապահատրանսպորտային պատահարների հետևանքով մահերի թվով:
Այսպես, մեր երկրում 100.000 բնակչի հաշվով տարեկան մահերի թիվը եղել է 20, Իրանում՝ 22, Թուրքիայում՝ 7, Վրաստանում՝ 12, Ադրբեջանում՝ 7:
Վերոնշյալի հետ մեկ տեղ, չնայած իր արդիականությանը, դեռևս կարգավորված չէ ինքնագլոր փոխադրամիջոց վարելու հետևանքով վնասվածքներ ստանալու խնդիրը:
Շարունակելով իրավիճակի մշտադիտարկումը՝ արձանագրենք, որ 2022թ. միայն ԵՊԲՀ «Հերացի» թիվ 1 հիվանդանոցային համալիրի մասնագետները բժշկական օգնություն և սպասարկում են ցուցաբերել ինքնագլորներ վարելու հետեւանքով վնասվածքներ ստացած 56 քաղաքացու:
Տուժած քաղաքացիների գերակշիռ մասը՝ 49-ը, եղել են ինքնագլորի վարորդ, իսկ 7-ը՝ հետիոտն, ընդ որում 7-ից 3-ը եղել են 0-18 տարեկան:
Վնասվածք ստացածների մեծամասնությունը արական սեռի են՝ կազմելով տուժածների 81%-ը: 2022թ. գրանցված դեպքերի զգալի մասը՝ 48%-ը, բաժին են ընկնում հուլիս-օգոստոս ամառային տուրիստական ամիսներին: Տուժած քաղաքացիների մեծամասնությունը՝ 38-ը, ստացել են թեթև վնասվածքներ, 12-ի մոտ ախտորոշվել է կոտրվածք, իսկ 6-ի մոտ՝ պոլիտրավմա:
Հոսպիտալացում պահանջվել է 3 դեպքում, մնացած բոլոր տուժածները ստացել են ամբուլատոր բժշկական օգնություն և չեն հոսպիտալացվել:
Ճանապարհային անվտանգության պահպանման համար անհրաժեշտ է կիրառել համակարգված մոտեցում, որը պետք է հիմնված լինի անհատի և պետության համատեղ պատասխանատվության վրա, որի դեպքում քաղաքացուց պահանջվում է ճանապարհային երթևեկության կանոնների խիստ պահպանում, իսկ պետությունից՝ վերահսկողություն սահմանում և իրավախախտների հանդեպ պատժամիջոցների կիրառումը:


|
Կարդացեք նաև

Թունավոր են միայն աշխարհի օձերի 15%-ը: Հայակական լեռնաշխարհում թունավոր են օձերի 4 հետևյալ տեսակները՝ գյուրզա, հայկական իժ, Դարևսկու իժ, լեռնատափաստանային իժ։ Թունավոր օձի խայթոցի դեպքում...



Տուբերկուլոզը շարունակում է մնալ աշխարհում մահվան պատճառ հանդիսացող առաջատար վարակիչ հիվանդություններից մեկը՝ տարեկան խլելով 1,6 միլիոն մարդու կյանք և հսկայական ազդեցություն թողնելով ընտանիքների և համայնքների...



Մանկական նյարդաբանության և նյարդավիրաբուժության ոլորտում առկա իրավիճակը, փոփոխություններն ու զարգացումները քննարկվել են առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանի գլխավորությամբ բժշկական...



Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության և ԱՄՆ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնների տվյալների համաձայն կարմրուկի դեմ պատվաստումների ընդգրկվածությունը...



Առողջապահության նախարարի տեղակալ Արմեն Նազարյանն ու Ան գլխավոր քարտուղար Վարդուհի Գրիգորյանը Գյումրիում հանդիպել են շտապօգնության սպասարկման ծառայություններ մատուցող Շիրակի մարզի...



«Հերացի» վերլուծականը շարունակում է առողջության համապարփակ ապահովագրությանն առնչվող հրապարակումների շարքը, որի նպատակն է բարձրացնել մարդկանց իրազեկվածությունն բարեփոխման նպատակների...



Ոչ վարակիչ հիվանդությունների զարգացմանը նպաստող առավել տարածված ռիսկի գործոններից է ֆիզիկական թերակտիվությունը: Գիտնականների կողմից հավաքվել է տպավորիչ ապացուցողական բազա ֆիզիկական...



Առողջության համապարփակ ապահովագրության համակարգի ներդրումն առաջիկա տարիներին ոլորտի ամենակարևոր և էական բարեփոխումներից է...



Արցախում ստեղծված իրավիճակով պայմանավորված մի խումբ մտահոգ մասնագետներ հանձինս՝ «Միշել Օդեն Մայեր» կենտրոնի ՀԿ ղեկավար Աստղիկ Վարդանյանի, համախմբվեցին և սկսեցին խորհրդատվական աջակցություն տրամադրել...



Առողջության համապարփակ ապահովագրության ներդրումը պետք է սահուն լինի և ամենակարևորը` գործի հանրային շահին համապատասխան...



Փոփոխությունները քննարկելու նպատակով առողջապահության նախարարության, Երևանի քաղաքապետարանի առողջապահության վարչության և ԱՆ պետական առողջապահական գործակալության պատասխանատուները հանդիպել են...



Բնակչության ծերացումը ժողովրդագրական հիմնական խնդիրներից է ամբողջ աշխարհում, որը պահանջում է առողջապահական և սոցիալական պաշտպանության համակարգերի աշխատանքի վերագնահատում...



Ծնելիության վրա ազդող առողջապահական գործոններում առաջնային տեղ է զբաղեցնում անպտղությունը, որի հաղթահարմանն ուղղված արդյունավետ միջոցառումների մշակումը և իրականացումը կարող է ներդրում ունենալ ժողովրդագրական...



Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտահետազոտական կենտրոն կարող են դիմել բոլոր շահառուները, ովքեր համապատասխանում են ծրագրի պայմաններին...






ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Դդում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Սեռական գրգռում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն