ԼՈՒՐԵՐ: Թվեր և փաստեր Հայաստանից
ԵՊԲՀ. Ծերացող մոլորակ. ժողովրդագրական նոր ռումբ

Բնակչության ծերացումը անկասկած համարվում է 21-րդ դարի հիմնական ժողովրդագրական խնդիրը, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրների համար:
Ճապոնիան առաջամարտիկ է հանդիսանում ծերացող հասարակություն ունենալու, փոփոխվող ժողովրդագրությանը հարմարվելու հարցում, որին նպաստում է վերջին տարիներին արձանագրված ծնելիության ցածր մակարդակը և ներգաղթը սահմանափակելու քաղաքականությունը: Բայց այսպիսի կարգավիճակ ունենալու հեռանկարը գործնականում սպառնում է ամբողջ աշխարհին:
Հնդկաստանում, որը շուտով կդառնա ամենաբնակեցված երկիրը, գերազանցելով Չինաստանին, առաջիկա երկու տասնամյակների ընթացքում բնակչությունը կավելանա 200 միլիոնով: Ըստ միջազգային փորձագետների՝ այս հանգամանքը Հնդկաստանի համար կստեղծի մի շարք խնդիրներ, քանի որ երկրի զարգացած հարավային շրջանում կանխատեսվում է, որ մինչև 2025թ.-ը բնակչության 5-ից 1-ը կլինի 60-ից բարձր տարիքի, որն էլ մեծ ծանրաբեռնվածություն կստեղծի պետության ֆինանսական համակարգի համար:
Ծնելիության ցուցանիշի և զուգահեռաբար մահացության մակարդակի նվազումը արագացնում է բնակչության ընդհանուր ծերացումը: ՄԱԿ-ի տվյալների համաձայն՝ հարյուրամյակի կեսերին այն երկրների մեծ մասը, որոնք դեռ կօգտվեն երիտասարդ հասարակություն ունենալու առավելությունից, կգտնվեն Աֆրիկայի հարավում:
«Հերացի» վերլուծականի դիտարկմամբ` ժողովրդագրական փոփոխությունները տեղի են ունենում դանդաղ: Պտղաբերության վերաբերյալ տվյալները կառավարություններին և գիտնականներին տալիս են տասնամյա նախազգուշացում այն մասին, թե ինչպես կփոխվի նրանց բնակչությունը, եթե տեղի չունենան այնպիսի խոշոր աղետներ, ինչպիսիք են պատերազմները և համաճարակները:
Քանի որ տարեցների խնամքի համար վճարելու դրամական միջոցներ փնտրելը պահանջում է ռեսուրսների վերաբաշխում և ֆինանսկան համակարգի վրա էլ ավելի մեծ ծանրաբեռնվածություն է առաջացնում՝ արևմտյան կառավարությունները նոր քաղաքականություն են վարում՝ մարդկանց ավելի երկար աշխատանքով ապահովելու համար:
Անցած շաբաթ, օրինակ, Ֆրանսիայում աշխատողները փողոց էին դուրս եկել գործադուլներով՝ ի նշան կառավարության՝ կենսաթոշակային տարիքը երկու տարով՝ մինչեւ 64 տարեկանը բարձրացնելու ծրագրերի դեմ բողոքի: Չնայած ֆրանսիացիների խորը վրդովմունքին, նրանց կենսաթոշակային տարիքը զիջում է Մեծ Բրիտանիայում և ԱՄՆ-ում թոշակի անցնելու համար սահմանված տարիքին:
«Մենք անցումային շրջան ենք ապրում 21-րդ դարում, և մենք պետք է հարմարվենք այս տարիքային կառուցվածքային անցմանը, այլ ոչ թե պայքարենք դրա դեմ: Երբ կենսաթոշակները առաջին անգամ ներդրվեցին 19-րդ դարում, մինչև 60 տարեկան ապրելը վիճակագրորեն համարժեք էր այսօրվա 100 տարեկան դառնալուն». իր ելույթում ասել է Օքսֆորդի համալսարանի գերոնտոլոգիայի պրոֆեսոր Սառա Հարփերը:
«Ֆրանսիայի իրավիճակը, կարծես, լավ օրինակ է անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկելու համար: Քաղաքականության փոփոխությունը հարվածում է այն մարդկանց, որոնք արդեն պատրաստվում էին թոշակի գնալ: Երիտասարդ աշխատողների թվի նվազումը չի կարող ֆինանսապես աջակցել տարեց կենսաթոշակառուների աճող թվին»,-նշել է Լեոնարդ Դևիսի Հարավային Կալիֆոռնիայի համալսարանի հերոնտոլոգիայի ամբիոնի վարիչ Էյլին Քրիմինսը, որի գնահատմամբ` 20 երկրում վերջերս կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ շատ տարեցներ իրականում չեն ցանկանում ամբողջությամբ թոշակի անցնել՝ եկամուտի, ինքնահաստատման և կարգավիճակի փոփոխության պատճառով:
«Այն, ինչ նրանք իսկապես ցանկանում են և ինչի կարիք ունեն, դա ավելի ճկուն աշխատանքային պայմաններն են և հոգատար վերաբերմունքը»,- նկատում է Քրիմինսը:
Բնակչության ծերացման կողմնակի ազդեցություններից մեկը հանդիսանում է նաև տարեց խնամակալների աճող թիվը, այսինքն, երբ տարեց մարդիկ, ովքեր դեռ կարող են աշխատել, բայց հանգամանքների բերումով ստիպված են խնամել իրենցից ավելի մեծահասակ հարազատներին:
Օրինակ՝ Մեծ Բրիտանիայում խնամակալների մեջ մեծ թվով տարեց տղամարդիկ են ներառված, որոնք խնամում են իրենց կանանց: Չնայած տղամարդիկ, ըստ վիճակագրության, ավելի երիտասարդ տարիքում են մահանում քան կանայք՝ ծխելու դեմ պայքարի արշավները, հատկապես 1980-ականներից ի վեր, զգալի ազդեցություն են ունեցել ինսուլտներից, սրտի կաթվածներից և քաղցկեղից մահացության մակարդակի նվազեցման վրա:
Այն երկրները, որտեղ խնամքի պետական համակարգերը թույլ են, կարող են հատկապես խոցելի լինել բնակչության ծերացման հետևանքների նկատմամբ, քանի որ այդ հանգամանքն անդրադառնում է նաև աշխատաշուկայի վրա:
Մասնավորապես՝ աշխատող մարդիկ ստիպված են լինում ընտրություն կատարել՝ աշխատելու կամ իրենց երեխաներին և տարեց հարազատներին խնամելու միջև:
Մերօրյա աշխարհում գնալով ավելանում են կանայք, ովքեր ունեն կրթություն ստանալու և տնտեսական գործունեություն ծավալելու հնարավորություններ, և նրանք նախընտրում են ավելի քիչ երեխաներ ունենալ: Հետևաբար, այն երկրները, որոնք ցանկանում են բարձրացնել ծնելիության մակարդակը պետք է ապահովեն նաև որակյալ և հասանելի խնամք երեխաների համար:
Վատթարացող ժողովրդագրության դեմ պայքարի ակնհայտ միջոցներից մեկը նաև միգրացիան խրախուսելն է, որը, սակայն, ոչ բոլոր երկրների կողմից է ողջունելի քայլ համարվում:
Հայաստանը ևս բախվել է ծերացող հասարակություն ունենալու հիմնախնդրին, որն ունի ավելի խորը, համակարգային վերլուծության կարիք:

Կարդացեք նաև

Սրտաբանների եվրոպական միությունը վերջերս իրականացրել է ծրագիր, որի շրջանակում գնահատել է, թե որքանով են սրտաբանական կլինիկաները համապատասխանում միջազգային...



Վերջին տարիներին առողջապահության ոլորտում արհեստական բանականության (ԱԲ) ներդրումը դարձել է բժշկական տեխնոլոգիաների զարգացման առաջնահերթ ուղղություններից մեկը...


Այս հաջողությունը Հայաստանի առողջապահության ոլորտում սահմանում է նոր նշաձող՝ հաստատելով կենտրոնի կողմից մատուցվող բժշկական ծառայությունների բարձր որակն ու պացիենտների...


Երեւան, Հայաստան — 2025 թ. մայիսի 29 — Հայկական առողջապահության ոլորտում գրանցվեց պատմական իրադարձություն՝ Հայաստանում առաջին անգամ հաջողությամբ իրականացվեց...


ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիայի 2025 թվականի հայտարարված մրցույթին առաջին անգամ տեղ է հատկացվել բժշկագիտությանը (մեկ անվանակարգ...


ԵՊԲՀ նորմալ անատոմիայի ամբիոնը և «ՔՈԲՐԵՅՆ» կենտրոնը համատեղ մեկնարկել են նոր հետազոտական նախագիծ, որը կմիավորի առաջատար տեխնոլոգիաները և կրթական բաղադրիչը...


Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այցելել է առողջապահության նախարարության «Հոգեկան առողջության պահպանման ազգային կենտրոն», որն արդիականացվել է...


«Մարգարյան ծննդատուն» ՓԲԸ-ն աշխատանքի է հրավիրում ավագ բուժքրոջ՝ վիրահատական բաժանմունքում աշխատելու համար...


ՀՀ Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ բժշկական և վարչական աշխատակազմին է ներկայացրել տնօրենի ժամանակավոր...


Գլխուղեղի ուռուցքները կարող են լինել թե՛ բարորակ, թե՛ չարորակ։ Սակայն նույնիսկ բարորակ գոյացությունները կարող են վտանգավոր լինել, քանի որ ճնշում են գլխուղեղի...


Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանն աշխատանքային հանդիպում է ունեցել դեղ ներմուծող ընկերությունների ներկայացուցիչների հետ...


«Նաիրի» բժշկական կենտրոնը պացիենտների առավել արդյունավետ, անվտանգ և բարձրակարգ բուժօգնությունն ապահովելու համար կարևորում է ժամանակակից...





ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ընկերության մասին
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն