Հայաստանի հանրապետությունում վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բուժման եղանակների համեմատական բնութագիրը

Ներածություն

Չնայած վուլվայի քաղցկեղը դասվում է տեսանելի տեղակայման ուռուցքների շարքին՝ հիվանդների 50%-ից ավելին դիմում են մասնագիտացված բուժման հիվանդության բարձիթողի դեպքերում` ու ռուցքային պրոցեսի տեղային-ռեգիոնար տարածվածության պայմաններում [5,6,8,10,15,18,22,23]: Հիվանդությունը մեծամասամբ ախտորոշվում է հիվանդության T2.3N1.2M0 փուլերում և ախտորոշման պահին հիվանդների 56-58%-ի մոտ արդեն առկա են լինում շոշափվող աճուկային ավշային հանգույցներ [4,6,7, 11,12,16,19,21,22]: Վուլվայի քաղցկեղի բուժման եղանակների մասին գրականության տվյալները բազմազան են ինչպես առաջարկվող մեթոդների, այնպես էլ դրանց արդյունավետության գնահատման տեսակետից [4,5,8,9,12,14,18,20,24]: Շատ հեղինակների կարծիքով վուլվայի քաղցկեղի բուժման առավել արդյունավետ եղանակը համարվում է վիրահատական բուժումը, որը կարելի է կիրառել ինչպես ինքնուրույն բուժման եղանակ` վուլվայի քաղցկեղի վաղ փուլերում, այնպես էլ կարող է կիրառվել համակցված և համալիր բուժման մեջ` քաղցկեղի տեղային տարածված ձևերի դեպքում [2,3,5,7,11,13,17,20]: Ելնելով մեր բաժանմունքի բազմամյա վիրահատական փորձից` մենք համամիտ ենք հեղինակների մեծամասնության կարծիքին, որ վուլվայի քաղցկեղի բուժման հիմնական եղանակը վիրահատական բուժումն է:

Աղյուսակ 1. Վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն ըստ անցկացված բուժման եղանակի և հիվանդության փուլերի (100 կնոջ նկատմամբ)

Կատարված հետազոտության նպատակն է ուսումնասիրել վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բուժման եղանակների արդյունավետությունդ` կախված հիվանդի տարիքից, առաջնային ուռուցքի տեղակայումից և հիվանդության փուլից:

Հետազոտության նյութն ու մեթոդները

Կատարվել է ռետրոսպեկտիվ վերլուծություն:

Հետազոտության նյութ են հանդիսացել 1985-2006 թթ. ժամանակահատվածում ՀՀ ԱՆ Վ.Ա. Ֆանարջյանի անվան Ուռուցքաբանության ազգային կենտրոնում հետազոտված և բուժված վուլվայի քաղցկեղով վիրահատական, ճառագայթային կամ համակցված բուժում ստացած 171 հիվանդներդ: Վիճակագրական մեթոդներով [1] որոշել ենք վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների դիմելիության ինտենսիվ ցուցանիշներդ 100 հիվանդի նկատմամբ և միջին սխալը:

Հետազոտության արդյունքները

Վիրահատական բուժման են ենթարկվել վուլվայի քաղցկեղով 171 հիվանդների 67,2%-դ (115 հիվանդներ) և 56 հիվանդների մոտ (32,7%), որպես վուլվայի քաղցկեղի բուժման եղանակ, հիվանդության T_3A-B-T₄N_1-2M_0-1G_2-3 փուլերում, կիրառվել է ճառագայթային բուժում, որն իրականցվել է «АГАТ-Р» գամմա-թերապևտիկ սարքի միջոցով (մինչև 60-70 Գր ԳՕԴ-ով): Համակցված բուժում են ստացել վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների 44,4%-դ (76 հիվանդ),ընդ որում, հիվանդներից 15-ի մոտ (19,7%) անցկացվել է նաև ադյուվանտ ճառագայթային բուժում (մինչև 20-25 Գր ԳՕԴ-ով): Պոլիքիմիոթերապիա է անցկացվել հետազոտված խմբի հիվանդներից 8-ի մոտ (4,7%), որպես ադյուվանտ կուրսեր հիմնականում հիվանդության T3_A-B-T₄N_0-2M_0-1 փուլերում: Նման հիվանդների սակավ թվի պատճառով` բուժման այս եղանակը մեր հետազության ժամանակ առանձին չի գնահատվել: Վեջինս ներառվել է համակցված բուժման մեջ: Նկար 1-ում պատկերված է վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն դստ անցկացված բուժման եղանակի: Վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ համակցված բուժում են ստացել հիվանդների 44,4%-ը, ճառագայթային բուժում` 32,7%-դ և վիրահատական բուժում` հիվանդների 22,8%-ը:

Ստորև ներկայացվում է վուլվայի քաղցկեղի վիրահատական, համակցված ու ճառագայթային բուժումներից ստացված արդյունքների համեմատական բնութագիրդ: Աղյուսակ 1-ում ներկայացված է վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն դստ հիվանդության փուլերի և կիրառված բուժման եղանակի:

Աղյուսակ 1-ի վերլուծությամբ պարզվում է, որ հիվաեդությ աե C`in situ Փուլով բոլոր հիվանդներն էլ վիրահատվել են: Հիվանդության Ia

Նկար 1. Վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն ըստ անցկացված μուժման եղանակի (%)

փուլում համակցված բուժում են ստա ցել հի վանդների 55,0%-ը և վիրահատվել 45,0%-ը, իսկ Ib փուլում հիվանդների 62,5% ստա ցել են համակցված և 37,5%-ը վիրահատական բուժում: Վուլվայի քաղցկեղի II փուլում հիվանդների 69,6%-ի մոտ անցկացվել է համակցված, 15,9%-ի մոտ ճառագայթային և 

Նկար 2. Վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն ըստ հիվանդի տարիքի և կիրառվածբուժման եղանակի

14,5%-ի մոտ վիրահատական բուժում: Հիվանդության III`ե IIIb փուլերում հիվանդների գերազանցող մասր ստացել են ճառագայթային` 74,0% ե 71,4%,համակցված` 12,0% ե 14 ,3%, վիրահատական բուժում` 14,0% ե 14,3%: IV փուլում հիվանդներր հիմնականում ստացել են ճառագայթային բուժում:

Պարզվում է, որ վուլվայի քաղցկեղով հիվանդներր միայն վիրահատվել են հիվանդության Ia, II և III`փուլերում, որի գումարային արժեքր կազմում է 66,7%, համակցված բուժում են ստացել հիվանդության la, lb և II փուլերում` գումարային արժեքր 90,8% ե ճառագայթային բուժում են ստացել հիմնականում հիվանդության III և IV փուլերում,որի գումորային արժեքր կազմում է 80,3%: Նկար 2-ում ներկայացված է վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն րստ հիվանդի տարիքի և կիրառված բուժման եղանակի:

Վերլուծությունր ցույց է տալիս, որ մինչե 45 տարեկան տարքա- յին խմբում հիվանդների 62,5%-ը ստացել են համակցված, 25,0%-ը` ճառագայթային ե 12,5%-ը` վիրահատական բուժում: Հիվանդների 45-54 տարիքային խմբում այս հարաբերակցությունր կազմում է 62,5%,31,2% և 6,3%: Մյուս` 55-64 տարիքային խմբում 46,1% հիվանդներ ստացել է համակցված բուժում,վիրահատվել են հիվանդների 30,8%-ը և 23,1%-ը ստացել են ճառագայթային բուժում: Հիվանդների 65-74 տարիքային խմբում ճառագայթային և համակցված բուժում են ստացել հիվանդների 39,7% և 34,5%-ը, վիրահատված հիվանդներր կազմել են 25,9%: 75 տարեկան և բարձր հիվանդների հիմնական մասր ստացել են համակցված և ճառագայթային բուժում` 45,9% և 37,8% դեպքերում: Վերր ներկայացված աղյուսակից պարզվում է, որ վուլվայի քաղցկեղով վիրահատական և համակցված բուժում ստացած հիվանդների հիմնական մասր գտնվել են 55-74 տարիքային խմբում,որոնց գումարային արժեքներր կազմել են 79,5% և 57,9%: ճառագայթային բուժում ստացած հիվանդների հիմնական մասր գտնվել են 65 և բարձր տարիքային խմբում` 66,1% գումարային արժեքով: Նկար 3-ում ներկայացված է վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն րստ առաջնային ուռուցքի տեղակայման և կիրառված բուժման եղանակի:

Վերլուծելով եկարր`պարզվում է, որ քաղցկեղի սեռական փոքր շրթերի տեղակայման պարագայում 59,7% հիվանդներ ստացել համակցված,25,4%-ը վիրահատական ե 14,9%-ը ճառագայթային բուժում: Սեռական մեծ շրթերի տեղակայման դեպքում հիվանդների 37,5-ական%-ր ստացել է համակցված և ճառագայթային,25,0%-ը`վիրահատական բուժում:

Բարտոլինյան գեղձի ախտահարումով ?ոլոր հիվանդները μաշխվել են 1-ական ըստ μուժման եղանակների: Ծլիկի տեղակայման պարագայում հիվանդների 50,0%-ը ստա ցել են համակցված,41,7%-ը`վիրահատական և 8,3%-ը`ճառագայթային բուժում: Մեծ և փոքր սեռական շրթերի տեղակայմամբ ուռուցքներով հիվանդների 58,0%-ը ստացել են ճառագայթային, 29,0%-ը`համակցված և 13,0%-ը`վիրահատական բուժում:

Այսպիսով, վիրահատական բուժման ենթարկված հիվանդների մոտ ուռուցքր տեղակայված է

Նկար 3. Վուլվայի քաղցկեղով հիվանդների բաշխումն ըստ առաջնային ուռուցքի տեղակայման և կիրառված բուժման եղանակի (%)

եղել սեռական մեծ շրթերի ե ծլիկի վրա` գումարային արժեքր 69,2%: Համակցված բուժում ստացած հիվանդների մոտ ուռուցքը տեղակայված է եղել հիմնականում մեծ սեռական շրթերի և մեծ ու փոքր սեռական շրթերի վրա` 78,9% գումարային արժեքով:

ճառագայթային բուժում ստացած հիվանդների մեծամասնության մոտ քաղցկեղր տեղակայված է եղել մեծ ու փոքր սեռական շրթերի ե մեծ սեռական շրթերի վրա` 89,3% գումարային արժեքով:

Եզրակացություններ

• Վուլվայի քաղցկեղով հիվանդներր միայն վիրա-հատվել են հիվանդության Cain situ, Ia և Ib փուլերում, համակցված բուժում են ստացել հիվան-դության Ib, II և IIIa փուլերում ե ճառագայթային բուժում` հիվանդության III և IV փուլերում:
• Վուլվայի քաղցկեղով վիրահատված և համակցված բուժում ստացած հիվանդների հիմնական մասր գտնվել են 55-75 տարեկան տարիքային խմբում, իսկ ճառագայթային բուժում ստացած հիվանդներր` 65 և բարձր տարիքային խմբում:
• Վուլվայի քաղցկեղով վիրահատված և համակցված բուժում ստացած հիվանդների մոտ ուռուցքր տեղակայված է եղել հիմանակում սեռական մեծ շրթերի, մեծ ու փոքր սեռական շրթերի և ծլիկի վրա: ճառագայթային բուժում ստացած հիվանդների մեծամասնության մոտ քաղցկեղր տեղակայված է եղել մեծ ու փոքր սեռական շրթերի և սեռական մեծ շրթերի վրա:

Գրականութցան ցանկ

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ