Կոխլեար իմպլանտացիայով ոեաբիլիտացիան միակողմանի խլության դեպքում

Ներածություն

Միակողմանի խլության դեպքում լսողության խանգարումները ուսումնասիրվել են 20-րդ դարի կեսերից [3]: Այդ հիվանդները դժվարանում են ձայնի աղբյուրի լոկալիզացիայի հարցում, ինչպես նաև նրանց մոտ դժվարացած է խոսքի ճիշտ ըմբռնումը, երբ ձայնը գալիս է չլսող ականջի կողմից, մասնավորապես աղմկոտ միջավայրում: Բինաուրալ լսողության առավելությունն համեմատած միակողմանիի նկարագրվել է շատ հեղինակների կողմից [2,6]: Նշված առավելության համար պատասխանատու են առնվազն երեք մեխանիզմներ, որոնցից երկուսը ապահովում են բինաուրալ սումմացիան և բինաուրալ աղմուկի անկումը, որոնք էլ իրենց հերթին բերում են ձայնային ինֆորմացիայի իրական բինաուրալ մշակման: Երկկողմանի լսողությունը թույլ է տալիս մարդուն ընկալելու երկու տարբեր` ազդանշան/աղմուկ ճիշտ հարաբերությունը, որի շնորհիվ բարելավվում է խոսքի ճիշտ ըմբռնումը: Մինչ այժմ միակողմանի խլության դեպքում լսողական ռեաբիլիտացիան իրենից ներկայացնում էր հիմնականում պսևդոբինաուրալ պրոթեզավորում` CROS(contralateral routing of signal) և BAHA(Bone- Anchored Hearing Aid) լսողական սարքերով: Երկու տարբերակն էլ ապահովում են ոչ իրական երկկողմանի լսողություն, որովհետև միևնույն է ուղեղը ստանում է ձայնային ազդանշան միայն մեկ կող- մից: Ամեն դեպքում խխունջի օսսիֆիկացիայով կամ ակուստիկ նևրինոմայի վիրահատությունից հետո միակողմանի խլությամբ հիվանդների համար BAHA կամ CROS լսողական սարքերը համարվում են առաջնային ընտրություն [1]:

Հետազոտման նյութը և մեթոդները

Հետազոտմանը մասնակցել են Գերմանիայի Դաշնության Հաննովեր քաղաքի ՄՀՀ կլինիկայի քթի, կոկորդի, ականջի հիվանդությունների բաժանմունքում 2010թ-ին վիրահատված (կոխլեար իմպլանտացիա) 9 հիվանդներ, որոնց մոտ ախտորոշվել է միակոդմանի խլություն: Նրանց մոտ իրականացվել է կոխլեար իմպլանտացիա ելնելով այն հանգամանքից, որ CROS լսոդական սարքերբ կամ BAHA չեն ապահովել գոհացնոդ արդյունք: Մինչ կոխլեար իմպլանտացիան բոլոր հիվանդներին տեդեկացվել է վիրահատության ռիսկի, մասնավորապես դիմային նյարդի պարեզի, համային զգացոդության կորստի մասին: Ինչպես նաև հիվանդներին տեղեկացվել է հետվիրահատական ռեաբիլիտացիոն ժամանակահատվածի երկարատևություն մասին: Բոլոր հիվանդների համար սպասվոդ արդյունք է եդել ադմուկի մեջ խոսքի ավելի լավ բմբռնումբ և ձայնի ադբյուրի լոկալիզացիայի ճիշտ գնահատումբ: Բոլոր հիվանդներբ մինչ վիրահատությունբ փորձարկել են BAHA և CROS լսոդական սարքերբ: Նրանց չի բավարարել վերջիններիս արդյունքներբ, ելնելով և էսթետիկական տեսքից (BAHA-ի դեպքում ) և անցուդում ներդիր կրելու պայմանից (CROS-ի դեպքում), ինչպես նաև ոչ բավարար լսոդությունից ադմկոտ միջավայրում: Հիվանդների դեմոգրաֆիկ տվյալներբ արտացոլված են ադյուսակ 1-ում:

Մինչ վիրահատությունբ հիվանդների մոտ իրականցվել են հետևյալ հետազոտություններբ` տոնալ շեմքային աուդիոմետրիա, կարճ լատենտային հարուցվող պոտենցիալների գրանցում, օտոակուստիկ էմիսիայի գրանցում, էլեկտրոկոխլեոգրաֆիա, պրոմոնտորիալ թեստ: Խոսքային աուդիոմետրիա` ֆրայբուրգյան միավանկ բառերի թեստով, որը կազմված է 20 բառից: Հետազոտությունբ սկսում են 65dB ինտենսիվությամբ, որը համապատասխանում է նորմալ խոսակցային խոսքի ինտենսիվությանբ և նորմալ լսոդբ այս դեպքում տափս է 100% խոսքի հասկացոդություն: Եթե 65 dB արդյունքներբ չեն բավարարում ինտենսիվությունբ բարձրացվում է 15dB -ով: Հետազոտությունում որպես արդյունք է վերցվել 65dB-ում խոսքի հասկացոդությունբ տոկոսային

թվերով: Խոսքային աուդիոմետրիա՝ HSM նախադասությունների թեստով անաղմուկ և աղմկոտ պայմաններում:Այս թեստը կազմված է 10 կարճ նախա-դասություններից: Հետազոտությունը իրականցվում է ձայնային ազատ դաշտում: Հետազոտությունում, որպես արդյունք վերցվել է անաղմուկ միջավայրում 65dB ինտենսիվությամբ տրված թեստ, ինչպես նաև նույն ինտենսիվությամբ թեստը իրականացված 55dB աղմուկի առկայությամբ (SNR=10dB): Մինչվիրահատական ստուգումը HSM նախադասությունների թեստով իրականցվել է երկկողմանի լսո-ղության համար: Վիրահատությունից հետո թեստը կատարվել է միայն վիրահատված ականջի համար: Աղյուսակ 2-ում ներկայացված են մինչվիրահատական աուդիոլոգիական հետազոտությունների արդյունքները հետազոտված 10 հիվանդների համար: HSM նախադասությունների թեստի մինչվիրահա- տական միջին արդյունքները անաղմուկ պայմաններում եղել են 95% իսկ SNR=10 dB պայմաններում միջին արդյունքները եղել են 53.275%:

Արդյունքներ

Հիվանդներր հետազոտվել են վիրահատությու- նից 6 ամիս անց: Ֆրայբուրգյան թեստի արդյունքնե- րր առանձին հիվանդների համար տրված են նկար 1-ում, միջին արդյ ունքներր կազմել են 57.2%, նվազագույն արդյունք գրանցվել է 10% հիվանդ 6-ի մոտ, իսկ առավելագույն արդյունք գրանցվել հիվանդ 3-ի մոտ այն կազմել է 95%: HSM նախադասությունների թեստի արդյունքներր առանձին հիվանդների համար տրված են նկար 2-ում, միջին արդյունքներր անաղմուկ պայմաններում կազմել են 73.47%, իսկ SNR=10 dB պայմաններում 30.91%, նվազագույն արդյունք գրանցվել է հիվանդ 6-ի մոտ 0%, առավելագույն արդյունք հիվանդ 3-ի մոտ 100/91.5%: Ինչպես երեում է արդյունքներից վատ արդյունք ստացվել է հիվանդ 6-ի մոտ, որի մոտ խլությունր առաջացել էր ակուստիկ ներինոմայի կապակցությամբ վիրահատությունից հետո: Դա կանխատեսելի էր վիրահատությունից առաջ պրոմոնթորիալ թեստը արդյունքներից ելնելով, որը ստացվել էր բացասական:

Նկար1: Ֆրայբուրգյան միավանկ բաոերի թեստի արդյունքները վիրահատությունից աոաջ և վիրահատությունից 6 ամիս անց

Նկար 2: HSM (Hochmair-Schulz-Moser sentence test) նախադասությունների թեստի արդյունքները վիրահատությունից 6 ամիս անց

Ամփոփում

Ինչպես երեում է հետազոտությունից միակող-մանի խլության դեպքում կոխլեար իմպլանտացիայով ռեաբիլիտացիան բավականին բարձր տոկոս է ապահովում խոսքի ըմբռման հարցում աղմկոտ միջա-վայրում: Հիվանդների սուբյեկտիվ զգացողությունները ձայնի լոկալիզացիայի, ինչպես նաե աղմկոտ մի-ջավայրում խոսքի ճիշտ ըմբռնման հարցում ես եղել են ի օգուտ կոխլեար իմպլանտացիայի: Այսպիսով, բոլոր այն դեպքերում, երբ միակողմանի խլությունը հետեանք չէ խխունջի լրիվ օսսիֆիկացիայի ե ռետրոկոխլեար պաթոլոգիայի, կոխլեար իմպլանտացիան (իրական բինաուրալ լսողությունը) ապահովում է բարձր արդլ ունք, մասնավորապես այն հիվանդների համար, որոնց մոտ դրական արդլունք չի ստացվում BAHA կամ ՕԲՕՏ լսողական սարքերով ռեաբիլիտացիայի դեպքում:

Գրականութցան ցանկ

1. Charles E. Bishop, Aud; Thomas L. Eby, MD.The American Laring, Rhinolog and Otolog Society, 2009.
2. Cox RM, DeChicchis AR, Wark DJ. Ear Hear 1981.
3. Giolas TG., Wark DJ. J Speech Hear Disord 1967.
4. Hochmair desoyer I, Schulz E, Moser L, et al. Am Jotol. 1997.
5. MacKeith NW, Coles RR. J. Laryngol Otol. 1971.
6. Susan Arndt, Antje Aschendorff, Roland Laszig. Otol & Neurology. 2010.
7. Vermeire K, Van de Heyning P. Audiol Neurootol 2009

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ