Վաղաժամ ծննդաբերություն .,Ապացուցողական բժշկության նոր մոտեցումները (Համակարգված վերլուծությունների հիման վրա)

Վերլուծության նպատակը. Ամփոփել վաղաժամ ծննդաբերության պատճառագիտության (էթիոլոգիայի), ախտածնության (պաթոգենեզի), ախտորոշման և վարման վերաբերյալ ապացուցողական բժշկության վերջին նորությունները:

Վերլուծության նյութն ու մեթոդաբանությունը. Քոքրեյնի տվյալների բազայից ընտրվել են թեմային վերաբերող մեկ տասնյակից ավելի վերլուծություններ` միայն վիճակագրորեն հավաստի արդյունքներով վերլուծական հոդվածներ:

Վերլուծության արդյունքները. Որքան կարճ է արգանդի պարանոցը և որքան փոքր է հղիության ժամկետը պարանոցի կարճացումը հայտնաբերելու պահին, այնքան մեծ է վաղաժամ ծննդաբերության (ՎԾ) հավանականությունը: Հղիության 22 շաբաթից հետո  պարանոցահեշտոցային արտազատուկում ֆետալ ֆիբրոնեկտինի 50 նգ/մլ գերազանցող մակարդակը զուգակցվում է ինքնաμեր վաղաժամ ծննդաբերությունների մեծացած ռիսկի հետ: Ներկայումս չկան ապացույցներ փաստելու, որ անկողնային ռեժիմը կարող է նվազեցնել վաղաժամ ծննդաբերությունների հավանականությունը: Թե հեշտոցային, թե միջմկանային պրոգեստերոնի կիրառումը կարող է նվազեցնել վաղ ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերությունների (ՎԻՎԾ) հաճախականությունը և բարելավել նորածնային  արդյունքները կարճ ացած արգանդի վզիկ ունեցող կանանց մոտ: Սպառնացող ԻՎԾ ժամանակ բետամիմետիկների կիրառման արդյունավետությունն ապացուցված չէ: Կորտիկոստերոիդների կրկնվող դեղաչափերը նորածնային կյանքի առաջին շաբաթների ընթացքում նվազեցնում են առողջական լուրջ խնդիրների հաճախականությունն ու սրությունը: Ներկայումս չկան հստակ ապացույցներ ցերվիկալ շուրջկարի (սերկլյաժ) արդյունավետության վերաբերյալ, և մեթոդի հետագա կիրառման հարցն անորոշ է:

Եզրակածություն. ՎԾ ախտորոշելու նպատակով պետք է լայնորեն կիրառել հեշտոցային սոնոգրաֆիան և ֆետալ ֆիբրոնեկտինի թեստը: ՎԾ վարման ժամանակ անհրաժեշտ է օգտագործել ապացուցված արդյունավետություն ունեցող մեթոդներն ու դեղերը և  հրաժարվել կասկածելի արդյունավետությամբ միջոցներից:

Հիմնական բառեր. սպառնացող ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերություն (ՍԻՎԾ), ֆետալ ֆիբրոնեկտինի թեստ (ՖՖԹ), արգանդի պարանոցի երկարություն (ԱՊԵ), հեշտոցային գերձայնային հետազոտություն (ՀՁՀ):

Վաղաժամ են համարվում հղիության մինչև 37 շաբաթը տեղի ունեցած ծննդաբերությունները: Առողջապահության  համաշխարհային կազմակերպության տվյալների համաձայն, վաղաժամ ծննդաբերությունները կարող են լինել ինքնաբեր (50%)
կամ պտղաջրերի վաղաժամ արտահոսքից հետո (30%): Մնացած 20%-ը լինում է տարբեր պատճառներից, ինչպիսիք են` պրեէկլամպսիան, պտղի ներարգանդային աճի դանդաղումը, ինչպես նաև բժշկական միջամտությունների հետևանք կամ յաթրոգեն: Ամբողջ աշխարհում` թե զարգացած և թե զարգացող երկրներում, նկատվում է վաղաժամ ծննդաբերությունների թվի զգալի աճ:  Վերջին 25 տարվա ընթացքում ԱՄՆ-ում այն կազմել է միջինը 35%` 2005-ին 12,7% 1981-ին 9,4%: Այսպիսով` ԱՄՆ-ում ամեն 8-րդ երեխան վաղաժամ ծնունդ է [1]:

Առողջապահական ծախսերի առումով վաղաժամ ծննդաբերությունները լրացուցիչ բեռ են պետական բյուջեի վրա: Օրինակ`  ԱՄՆ-ում անհաս նորածնի վրա հիվանդանոցային 13 օրվա ընթացքում միջինը ծախսվում է 51000 դոլար: Պերինատալ մահացության կառուցվածքում վաղաժամ ծնվածները կազմում են 75%: Ժամկետային նորածինների համեմատ վաղաժամ ծնվածների շրջանում հիվանդացության մակարդակը նույնպես զգալի բարձր է: Առողջական խնդիրները, ինչպես` շնչառական
դիսթրես համախտանիշը, աղեստամոքսային, իմունաբանական և կենտրոնական նյարդային համակարգի հիվանդությունների հավանականությունը մինչև 31-րդ շաբաթը ծնվածների մոտ 16 անգամ բարձր է ժամանակին ծնվածների համեմատ [2]:

Վաղաժամ ծննդաբերությանը նպաստող ռիսկի գործոններից են` անամնեզում վաղաժամ ծննդաբերությունը, բազմապտուղ հղիությունը, պարանոցային անբավարարությունը, արգանդի զարգացման արատները, հղիությունից առաջ և ընթացքում
թերսնվածությունը, 17-ից ցածր և 35-ից բարձր տարիքը, անբավարար կենցաղային պայմանները, ստրեսը հղիության ընթացքում, դեղերի չարաշահումը, ծխելը, սակավարյունությունը և այլ: Այդուհանդերձ, ռիսկի գործոնների առկայությունը որոշիչ չէ` վաղաժամ ծննդաբերած կանանց ավելի քան կեսը չունի ռիսկի որևէ գործոն [2]:

Համարվում է, որ գոյություն ունի վաղաժամ ծննդաբերությանը նպաստող չորս հիմնական մեխանիզմ: Առաջին` ստրեսի  ազդեցության տակ մայր-պտղային հիպոթալամուս-հիպոֆիզ-մակերիկամներ առանցքի վաղաժամ ակտիվացումն է: Երկրորդ` խորիո-դեցիդուալ մակերեսի կամ համակարգային (պիելոնեֆրիտ, թոքաբորբ) առկա վարակներն ու բորբոքումն է: Երրորդ` դեցիդուալ արյունահոսություններն են` շերտազատման կամ ենթախորիոնիկ հեմատոմաների առաջացման պատճառով: Եվ վերջապես չորրորդ` արգանդի ախտաբանական ձգվածության, արգանդի զարգացման արատի,բազմապտուղ հղիության կամ
գերջրության հետևանք է [2]:

 Վաղաժամ ծննդաբերության ռիսկը գնահատելու համար ներկայումս կիրառում են ինչպես քիմիական թեստեր` ֆետալ  ֆիբրոնեկտին, այնպես էլ կենսաֆիզիկական` արգանդի պարանոցի երկարության գնահատում հեշտոցային գերձայնային հե-
տազոտությամբ (ՀՁՀ): Վաղաժամ ծննդաբերությունների կանխատեսման գործում արգանդի պարանոցի երկարության  նշանակությունն առաջին անգամ նկարագրվել է Ջ.Յամսի իրականացրած հետազոտության` 1996թ. հրատարակված ՙՊարանոցի երկարությունը և ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերության ռիսկը՚ վերլուծական հոդվածում: Համաձայն այդ հետազոտության արդյունքների` արգանդի պարանոցի երկարության նվազումը մեծացնում է մինչև 35 շաբաթական վաղաժամ ծննդաբերությունների հավանականությունը: Առավել ճշգրիտ են ՀՁՀ հղիության 14-ից մինչև 34-րդ շաբաթը կատարված կանխատեսումները: Որքան
կարճ է պարանոցը և որքան փոքր է հղիության ժամկետը պարանոցի կարճացումը հայտնաբերելու պահին, այնքան մեծ է ՎԾ հավանականությունը: Այս կախվածությունը ճիշտ է բոլոր հղիների համար անկախ ռիսկի գործոնների առկայությունից` ինչպես միապտուղ, այնպես էլ բազմապտուղ հղիությունների պարագայում: Այնուամենայնիվ, այս թեստի զգայունությունն ու  սպեցիֆիկությունը տատանվում է հղիության տարբեր ժամկետներում` կախված տվյալ ազգաբնակչության շրջանում ՎԾ  հաճախականությունից, միապտուղ և բազմապտուղ հղիությունից և այլն:

Պարանոցի երկարության ՀՁՀ գնահատումը և ներզննման գնահատականը, ըստ Բիշոփի, ցույց են տվել համանման արդյունքներ: Այսպիսով, պետք չէ թերագնահատել ներզննման կարևորությունը և հարկ է հիշել, որ ՀՁՀ իրականացնելու համար, բացի համապատասխան սարքի առկայությունից, պահանջվում է նաև համապատասխան հմտություն: Նույն հիվանդի պարանոցի երկարությունը գնահատելիս կարող են ստացվել տարբեր արդյունքներ` կախված տվիչի (դատչիկի) տեղակայումից և պարանոցի վրա գործադրած ուժից [3]:

Ֆետալ ֆիբրոնեկտինը ՎԾ ռիսկի գնահատման կարևոր բիոքիմիական մարկեր է: Այն առաջին անգամ 1991 թվականին նկարագրել է Լոքվուդը ՙՊարանոցային և հեշտոցային արտազատուկների ֆետալ ֆիբրոնեկտինը (ՖՖ), որպես վաղաժամ ծննդաբերության նախանշան՚ հոդվածում: Ֆետալ ֆիբրոնեկտինն ադհեզիվ գլիկոպրոտեին է, որի առկայությունը պարանոցային արտազատուկում վկայում է ՎԾ ռիսկի մասին: Այն արտադրվում է ամնիոցիտներում ու տրոֆոբլաստի բջիջներում և կուտակվում է տրոֆոμլաստի ու դեցիդուայի արանքում: Ֆետալ ֆիբրոնեկտինը սոսնձի դեր է կատարում արգանդի և հղիության միջև:

Հղիության առաջին եռամսյակում ֆետալ ֆիբրոնեկտինը բավականին մեծ խտությամբ առկա է պարանոցային լորձում, իսկ դրա ցուցանիշները տատանվում են լայն սահմաններում, ինչը զգալի նվազեցնում է այս թեստի կիրառությունը հղիության վաղ շրջանում: Նորմալ ընթացող հղիության ժամանակ այս գլիկոպրոտեինը տեղակայված է

Վաղաժամ ծննդաբերության (ՎԾ) հավանականության կախվածությունը պարանոցի երկարությունից

 լինում խորիոնի և դեցիդուայի միջև, և 22 շաբաթից հետո պարանոցային լորձում կամ հեշտոցային արտազատուկի մեջ  հայտնաբերվում է շատ ցածր խտությամբ (պարանոցահեշտոցային արտազատուկում ֆետալ ֆիբրոնեկտինի 50 նգ/մլ գերազանցող մակարդակը զուգակցվում է ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերությունների մեծացած ռիսկի հետ: Ներկայումս առաջարկվում է ֆետալ ֆիբրոնեկտինի խտությունը որոշել հղիության 22-ից մինչև 35-րդ շաբաթը: Ստորև ներկայացված պատկերից պարզ է դառնում,
թե ինչու հենց նշված ժամանակահատվածում, քանի որ այդ ժամկետում նորմալ ընթացող հղիության պայմաններում ֆետալ ֆիբրոնեկտինի խտությունը կայուն է և չի գերազանցում 50 նգ/մլ [4]:

Կատարված հետազոտությունների արդյունքները ներկայացնելուց առաջ ստորև նշված են ՖՖԹ-ի վերաբերյալ որոշ  վիճակագրական եզրույթներ` բացասական կանխատեսման արժեք, դրական կանխատեսման արժեք, զգայունություն և  սպեցիֆիկություն:

Բացասական կանխատեսման արժեքը (ԲԿԱ) պատասխանում է հետևյալ հարցերին.« ՙԵթե կնոջ թեստը բացասական է ((-)ՖՖԹ), որքա‘ն է հավանականությունը, որ նա չի ծննդաբերի վաղաժամ»՚:

Դրական  կանխատեսման արժեքը (ԴԿԱ) պատասխանում է հետևյալ հարցին. ՙ«Եթե կնոջ թեստը դրական է ((+)ՖՖԹ), որքա±ն է հավանականությունը, որ նա կծննդաբերի վաղաժամ՚:»:

Զգայունյությունը ցույց է տալիս դրական ՖՖԹ ունեցող վաղաժամ ծննդաբերած հղիների տոկոսը:

Սպեցիֆիկությունը ցույց է տալիս μացասական ՖՖԹ ունեցող վաղաժամ չծննդաμերած հղիների տոկոսը:

Մի բազմաբնույթ հետազոտության ընթացքում ուսումնասիրվել են վաղաժամ ծննդաբերությունների կանխատեսման արժեքները, զգայունությունն ու սպեցիֆիկությունը` ախտանշաններ ունեցող և ԻՎԾ առումով բարձր ռիսկի խմբի հղիների շրջանում: Բացասական ՖՖԹ ունեցող հղիներից միայն 15%-ն է ծննդաբերել վաղաժամ, այսինքն` թեստի սպեցիֆիկությունը կազմել է 85%, որի շնորհիվ հնարավոր է եղել խուսափել անիմաստ հոսպիտալացումից և միջամտություններից, այդ թվում տոկոլիտիկն երի և ստերոիդների կիրառումից, ու նվազեցնել մայրական սթրեսը: ԻՎԾ ախտանշաններ ունեցող կանանց ԴԿԱ-ն եղել է 44%: Ստացված
տվյալները նպաստել են անհրաժեշտ բուժօգնությանը` նվազեցնելով նորածինների մոտ շնչառական դիսթրես համախտանիշի  ռաջացման հավանականությունը: Այսպիսով` հետազոտության արդյունքում բացահայտվել է ֆետալ ֆիբրոնեկտինի թեստի բարձր բացասական կանխատեսման արժեքն ու սպեցիֆիկությունը ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերությունները կանխորոշելու գործում [5]:
Ֆետալ ֆիբրոնեկտինի թեստի (ՖՖԹ) և ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերության մյուս նախանշանների հավաստիությունը համեմատելու նպատակով իրականացվել ենբազմաթիվ հետազոտություններ:

Ֆետալ ֆիμրոնեկտինի խտությունը պաևանոցահեշտոցային արտազատուկում

Ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերության ռիսկը (%) կախված տարբեր գործոններից

Դրանցից մեկը կատարվել է 1992-1994թթ. Գոլդենբերգի (Ալաբամայի համալսարանի մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ամբիոն, ԱՄՆ) գլխավորած խմբի կողմից: Համեմատվել են հետևյալ ռիսկի գործոնները` արգանդի պարանոցի երկարությունը (ԱՊԵ) = 25 մմ, նախորդ հղիության ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերությունը (ՆՀԻՎԾ) և ֆետալ ֆիբրոնեկտինի դրական թեստը ((+)ՖՖԹ): Հետազոտության արդյունքում պարզվել է, որ ռիսկի գործոններից ամենավստահելին ֆետալ ֆիբրոնեկտինի դրական թեստն է, որն առանձին ունի մոտ քսան տոկոս ռիսկային հավանականություն, իսկ մյուս գործոնների հետ զուգակցվելուց ռիսկի տոկոսն աճում է մի քանի անգամ [6]:

Սպառնացող ինքնաբեր վաղաժամ ծննդաբերության (ՍԻՎԾ ) և ԻՎԾ առումով բարձր ռիսկի հղիների վարումը

Ստորև ներկայացնում ենք ՍԻՎԾ-ի վարման ժամանակ կիրառվող որոշ միջամտությունների նկատմամբ ապացուցողական  բժշկության մոտեցումները: Դրանք են` անկողնային ռեժիմը և կենսակերպի փոփոխությունը, պրոգեստերոնի, տոկոլիտիկների,  կորտիկոստերոիդների կիրառումը և արգանդի վզիկի շուրջկարը (սերկլյաժը):

Վաղուց ի վեր անկողնային ռեժիմը վաղաժամ ծննդաբերությունը կանխելու նպատակով լայնորեն կիրառվող գործառույթ է: Քանի որ ծանր ֆիզիկական աշխատանքը զուգակցվում է ԻՎԾ-ի բարձր մակարդակի հետ, ապա երկար տարիներ իշխել է այն կարծիքը, որ անկողնային ռեժիմով կարելի նվազեցնել դրանց հավանականությունը: Այս ենթադրության ճշմարտացիությունը պարզելու նպա-
տակով մի խումբ ուսումնասիրողներ վերլուծել են Քոքրեյնի տվյալների բազայում եղած նմանատիպ հետազոտությունները: Դրանցից մեկում ԻՎԾ առումով բարձր ռիսկի 1266 հղիից 432-ին նշանակվել է անկողնային ռեժիմ, մնացած 834-ից 412-ը ստացել
են պլացեբո, իսկ 422-ին ոչ մի նշանակում չի արվել: Վաղաժամ ծննդաբերությունների հաճախականությունը երկու խմբում էլ  համեմատելի է եղել (7,9% անկողնային ռեժիմի պայմաններում, ստուգիչ խմբի 8,5%-ի դիմաց, հարաբերական ռիսկը (RR)` 0,92. 95% հավաստիության միջակայք (CI)`0,62-ից 1,37): Այսպիսով, ներկայումս չկան ապացույցներ փաստելու, որ անկողնային ռեժիմը կարող է նվազեցնել վաղաժամ ծննդաբերությունների հավանականությունը [7]:

Հեշտոցային գերձայնային հետազոտությամբ հաստատված կարճացած արգանդի պարանոցով բարձր ռիսկի հղիների մոտ վաղ  ԻՎԾ-ի վտանգը նվազեցնելու նպատակով հեշտոցային ճանապարհով ներմուծված պրոգեստերոնի արդյունավետությունը
պարզելու համար մի խումբ գիտնականներ իրականացրել են բազմաբնույթ, պատահականության սկզբունքով և պլացեբոյով  ստուգվող մի հետազոտություն: Դրա առաջնային արդյունքը մինչև 32 շաբաթ վաղաժամ ծննդաբերություններն էին: Ընտրել էին հղիության երկրորդ եռամսյակում (ԱՊԵ

Հետազոտության արդյունքների վերլուծությունը ցույց տվեց, որ կարճացած ԱՊԵ հղիներից պրոգեստերոն ստացած խմբում վաղա-
ժամ ծննդաբերությունների ( 32 շաբաթ) ցուցանիշը նշանակալի ցածր է (0% ստուգիչ խմբի 29,6%-ի դիմաց, P=0,014): Նույն  պատկերն էր նաև երկրորդային արդյունքները վելուծելիս` նորածինների ավելի քիչ ուղեգրումներ վերակենդանացման բաժանմունքներ (15,8% և 51,9%, P 0,016) և շնչառական դիսթրես համախտանիշի ավելի ցածր մակարդակ պրոգեստերոն ստացած հղիների խմբում (5,3% և 29,6%, P=0,06): Այսպիսով` հեշտոցային պրոգեստերոնի կիրառումը կարող է նվազեցնել ԻՎԾ  հաճախականությունը և բարելավել նորածնային արդյունքները հաստատված կարճացած ԱՊԵ ունեցող կանանց մոտ [8]:  Համադրելի արդյունքներ էին ստացվել նաև պրոգեստերոնի միջմկանային ներարկման դեպքում [9]:

ՍԻՎԾ ժամանակ վաղաժամ ծննդաբերությունը կանխելու կամ հետաձգելու նպատակով բավականին լայնորեն կիրառվում են  բետա-միմետիկները (տերբուտալին, ռիտոդրին, գինեպրալ, պարտուսիստեն): ՍԻՎԾ-ի ժամանակ նշված դեղախմբի կիրառման արդյունավետությունը գնահատելու համար մի խումբ հետազոտողներ վերլուծել են Քոքրեյնի տվյալների բազայում առկա թեմային
առնչվող ուսումնասիրությունները: Վերլուծության մեջ, ուր ընդգրկվել է 11 պատահական վերահսկվող հետազոտություն (ՊՎՀ կամ RCT), համեմատվել է բետա-միմետիկների և պլացեբոյի արդյունավետությունը:

Արդյունքում, եզրակացության մեջ նշվել է, որ վաղաժամ ծննդաբերությունների հաճախականության տեսակետից  բետա-միմետիկների ու պլացեբոյի արդյունավետությունը համեմատելիս որևէ նշանակալի տարբերություն չի հայտնաբերվել (RR 1,08, 95% CI 0,88-ից 1,32): Որևէ տարբերություն չի գրանցվել նաև պերինատալ մահացության և նորածնային հիվանդացության առումով: Դրա փոխարեն բետա-միմետիկների խմբում առավել հաճախ են հանդիպել կողմնակի ազդեցությունները` դողի և հաճախասրտության տեսքով: Այսպիսով` ՍԻՎԾ ժամանակ բետամիմետիկների կիրառման արդյունավետությունը ապացույցներ չունի [10]:

Կորտիկոստերոիդների ներարկումը վաղաժամ ծննդաբերությունների ժամանակ բավականին լուսաբանված թեմա է և գրեթե  համատարած կիրառում ունի: Այդ իսկ պատճառով Քոքրեյնի տվյալների բազայից կներկայացնենք դրան վերաբերող ուսումնասիրությունների վերլուծության արդյունքները: Հետազոտություններում, ընդհանուր առմամբ, ներգրավված է եղել 2000-ից ավելի կին հղիության 23-ից 33 շաբաթական ժամկետում: Կորտիկոստերոիդների կրկնվող դեղաչափերի ներարկումը զուգակցվել է ինչպես շնչառական խնդիրների (RR 0,82, 95% CI 0,72-ից 0,93), այնպես էլ ընդհանուր նորածնային ծանր հիվանդացության հաճախականության նվազեցման հետ (RR 0,79, 95% CI 0,67-ից 0,93): Այսպիսով` կորտիկոստերոիդների կրկնվող դեղաչափերի կիրառումը նվազեցնում է առողջական լուրջ խնդիրների հաճախականությունն ու սրությունը նորածնային կյանքի առաջին  շաբաթների ընթացքում [11]:

Արգանդի վզիկի շուրջկարը (սերկլյաժը) վաղուց կիրառվում է պարանոցային անբավարարության պատճառով առաջացած  վաղաժամ ծննդաբերությունները կանխելու նպատակով, լինում է կանխարգելիչ (պրոֆիլակտիկ) (նախքան պարանոցի բացումը) և անհապաղ (երբ պարանոցը սկսել է կարճանալ ու բացվել): Նպատակ ունենալով գնահատել այդ միջամտության իրական  արդյունավետությունը` մի խումբ գիտնականներ վերլուծել են Քոքրեյնի հղիության և ծննդաբերության խմբի հատուկ ռեգիստրում (ոտնակ, բաժին) առկա վեց հետազոտություն արգանդի վզիկի շուրջկարի վերաբերյալ: Չորսում համեմատվել են կանխարգելիչ շուրջկարի և միջամտության չենթարկված հղիությունների ելքերը:

Արձանագրվել է մինչև 33 շաբաթական հղիության ժամկետում ԻՎԾ մակարդակի մի փոքր նվազում (RR 0,75, 95% CI 0,58- 0,98), սակայն, ընդհանուր առմամբ, ԻՎԾ-ի վիճակագրորեն հավաստի նվազում չի դիտարկվել: Նմանատիպ տվյալներ են ստացվել նաև մյուս երկու հետազոտության վերլուծության արդյունքում, որոնցում գնահատվել էր անհապաղ շուրջկարի արդյունավետությունը` անկախ պարանոցի հարթվածության աստիճանից: Այսպիսով` ներկայումս չկան հստակ ապացույցներ ցերվիկալ շուրջկարի  արդյունավետության վերաբերյալ, և մեթոդի հետագա կիրառման հարցն անորոշ է [12]:

ՖՖԹ արդյունքների հիման վրա իրականացվող միջոցառումների ալգորիթմներ

 Ֆետալ ֆիբրոնեկտինի իրականացման տեխնիկան

Քսուկը վերցրեք նախքան պարանոցի հետ որևէ գործողության իրականացումը`
- ներզննում
- ՀՁՀ
- Պապ-թեստ կամ այլ քսուկ
Թեստը չի կարող իրականացվել, եթե առկա է`
- պարանոցի μացում ≥ 3 սմ
- պտղաջրերի վաղաժամ արտահոսք
- որևէ նյութ հեշտոցում (գել, օճառ)
- պարանոցի շուրջկար (սերկլյաժ)
- արյունային արտադրություն կամ
- ունեցել է սեռական հարաբերություն
- վերջին 24 ժամվա ընթացքում:
Վերջին երկու պայմանը չապահովելու դեպքում բավականին մեծ է կեղծ դրական պատասխանի հավանականությունը:

Քսուկը վերցնելու համար անհրաժեշտ է տեղադրել հեշտոցային հայելիներ և հետին կամար մտցված ձողիկով խծուծ (տամպոնը ) 10 վայրկյան պտտեցնել պարանոցահեշտոցային արտազատուկը հավաքելու համար: Ձողիկով խծուծ (տամպոնը) պետք է հեռացնել հեշտոցից և բամբակյա ծայրն ընկղմել սրվակով հեղուկի մեջ: Ձողիկի` սրվակի երկարությունը գերազանցող մասն անհրաժեշտ է կոտրել սրվակի եզրին ու ամուր փակել կափարիչով հեղուկի արտահոսքը կանխելու և ապահով տեղափոխելու համար: Թեստի իրականացումը պահանջում է համապատասխան սարքավորում և մոտավորապես 30 րոպե ժամանակ [2]:

Վաղաժամ ծննդաբերությունները շարունակում են մնալ առողջապահական շատ լուրջ խնդիր: Լավ արդյունք ստանալու համար անհրաժեշտ է արագ ախտորոշել ՎԾ և համապատասխանաբար վարել: Որպես ԻՎԾ նախանշան, ֆետալ ֆիբրոնեկտինը գերազանցում է բոլոր առկա կլինիկական և անամնեստիկ ռիսկի գործոնները: Հեշտոցային ուլտրաձայնային հետազոտության կիրառումը ՖՖԹ-ի հետ կարող է էլ ավելի մեծացնել կանխատեսման հավաստիությունը:

Ֆետալ ֆիբրոնեկտինի բացասական թեստը կօգնի խուսափել չհիմնավորված հոսպիտալացումից և կնվազեցնի հղիի հուզական լարվածությունը, իսկ դրական թեստը կհիմնավորի նպատակային միջամտությունները: Դրանց շարքում են ԻՎԾ կանխելու
գործում ապացուցված բարձր արդյունավետություն ունեցող հեշտոցային կամ միջմկանային ճանապարհով կիրառվող  պրոգեստերոնը և նորածնային շնչառական դիսթրեսի հավանականությունը նվազեցնող կորտիկոստերոիդները: Փոխարենը` գործ
ածումից դուրս են գալիս հետազոտությունների արդյունքում վիճակագրորեն հավաստի արդյունավտություն չունեցող նախկինում կիրառվող մի շարք միջամտություններ և դեղեր: Այսպիսով` անհրաժեշտ է օգտագործել ապացուցված արդյունավետություն ունեցող մեթոդներն ու դեղերը և հրաժարվել կասկածելի արդյունավետություն ունեցող միջոցներից:

Գրականություն

1. Berghella V, Hayes E, Visintine J, Baxter j. Fetal fibronectin testing for reducing the risk of preterm birth. (Protocol) Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 4. Art. No.:CD006843. DOI: 10.1002/14651858. CD006843.
2. Roman Ashley S., Rebarber Andrei. Preterm Birth and Fetal Fibronectin - Assessing Risk along the Continuum (Interactive presentation, 2007).
3. Jay D. Iams, Robert L. Goldenberg, Paul J. Meis. The Length of thr Cervix and the Risk of Spontaneous Premature Delivery. NEJM, Volume 334: 567-573, February 29, 1996, Number 9.
4. CJ Lockwood, AE Senyei, MR Dische. Fetal fibronectin in cervical and vaginal secretions as a predictor of preterm delivery.NEJM, Volume 325: 669 - 674, September 5, 1991, Number 10.
5. Roman Ashley S.; Koklanaris Nikki; Paidas Michael J. Blind vaginal fetal fibronectin as a predictor of spontaneous preterm delivery. Obstetrics and gynecology 2005, vol. 105, no2, pp. 285- 289.
6. R L Goldenberg, J D Iams, B M Mercer. The preterm prediction study: the value of new vs standard risk factors in predicting  early and all spontaneous preterm births. American Journal of Public Health. 1998 February; 88(2): 233-238.
7. Sosa C, Althabe F, Belizոn J, Bergel E. Bed rest in singleton pregnancies for preventing preterm birth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2004, Issue 1. Art. No.: CD003581. DOI: 10.1002/14651858.CD003581.pub2.
8. E. A. DeFranco, J. M. O'Brien, C. D. Adair. Vaginal progesterone is associated with a decrease in risk for early preterm birth and improved neonatal outcome in women with a short cervix. Ultrasound Obstet Gynecol 2007; 30: 697 - 705.
9. Dodd JM, Flenady V, Cincotta R, Crowther CA. Prenatal administration of progesterone for preventing preterm birth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2006, Issue 1. Art. No.: CD004947. DOI: 10.1002/14651858.CD004947.pub2.
10. Dodd JM, Crowther CA, Dare MR, Middleton P. Oral betamimetics for maintenance therapy after threatened pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2006, Issue 1. Art. No.: CD003927. DOI: 10.1002/14651858.CD003927.pub2.
11. Crowther CA, Harding JE. Repeat doses of prenatal corticosteroids for women at risk of preterm birth for preventing neonatal respiratory disease. Cochrane Database of Systematic Reviews 2007, Issue 3. Art. No.: CD003935. DOI: 10.1002/14651858.CD003935.pub2.
12. Drakeley AJ, Roberts D, Alfirevic Z. Cervical stitch (cerclage) for preventing pregnancy loss in women. Cochrane Database of Systematic Reviews 2003, Issue 1. Art. No.: CD003253. DOI: 10.1002/14651858.CD003253.

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ