Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Հիշարժան տարեթվեր

Ապրիլի 2-ը` Աուտիզմի խնդրի շուրջ տեղեկատվության տարածման համաշխարհային օր

Ապրիլի 2-ը` Աուտիզմի խնդրի շուրջ տեղեկատվության տարածման համաշխարհային օր

ՄԱԿ-ը հատուկ ուշադրություն է դարձնում զարգացման դժվարություններ ունեցող երեխաների վիճակի բարելավմանը։ Միայն միևնույն հիվանդությամբ ախտահարված մարդիկ են  լավ հասկանում միմյանց:
Ֆրանց Կաֆկա

 

Աուտիզմի խնդրի շուրջ տեղեկատվության տարածման համաշխարհային օրը (World Autism Awareness Day) հաստատվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր Անսամբլեայի  բանաձևի հիման վրա 2008 թ. հունվարի 21-ին: Այդ տարեթվի նպատակն է ընդգծել մարդկանց օգնության անհրաժեշտությունը, ովքեր տառապում են անբուժելի հիվանդությամբ, և բարձրացնել կյանքի մակարդակը:


Աուտիզմով տառապող երեխաների քանակը բարձր է աշխարհի բոլոր շրջաններում  և ունի հսկայական հետևանքներ երեխաների, նրանց ընտանիքների, համայնքների և հասարակությունների համար: Ենթադրվում է, որ  մասնագիտացված պետական և հասարակական կազմակերպությունները պետք է ապրիլի 2-ը նվիրեն այդ հիվանդության վերաբերյալ տեղեկատվության տարածմանը, օրինակ՝ դասախոսություններ անցկացնել կամ բուկլետներ թողարկել:


Աուտիզմը նյարդային համակարգի զարգացման խանգարում է, որն ի հայտ է գալիս կյանքի առաջին երեք տարիների ընթացքում: Այդ հիվանդությունն ախտորոշվում է երեք ախտանիշների առկայության դեպքում՝ սոցիալական փոխազդեցությունների անբավարարություն` խանգարված փոխադարձ կոմունիկացիայի արդյունքում, հետաքրքրությունների սահմանափակում  և վարքագծի կրկնվող ռեպերտուար:


Այդ նշանների նկարագրման օրինակներ կարելի է հանդիպել պատմական աղբյուրներում, որն ավելի վաղուց է առաջացել, քան ինքը «աուտիզմ» տերմինը: Օրինակ Մարտին Լյութերի գրառումներում  կա 12 ամյա տղայի հիշատակում, ով հնարավոր է, որ հիվանդ էր աուտիզմով: Հիվանդության ախտանիշներ են նկատվում նաև «Ավերոնից վայրի տղայի» նկարագրություններում՝ XVIII դարի Մաուգլին, ով ապրել էր ֆրանսիական անտառներում և մարդկանց մոտ է ընկել 12 տարեկան հասակում:


Ինքը «autismus» տերմինը հորինվել է  շվեյցարացի հոգեբույժ Էյգեն Բլեյլերի  կողմից 1910 թ. շիզոֆրենիայի ախտանիշները նկարագրելիս: Այդ նեոլատինիզմի հիմքում, որը նշանակում է «աննորմալ ինքնահիացում», նա դրել է հունական «աուտո» («ինքդ») բառը՝ ձգտելով ընդգծել «հիվանդի հեռանալը  սեփական պատկերացումների աշխարհ ցանկացած արտաքին ազդեցությունից, որն ընկալվում է որպես անտանելի»:


ՄԱԿ-ի  բանաձևում ընդգծվում է, որ իր պատմության ամբողջ ընթացքում կազմակերպությունը հատուկ ուշադրութուն է դարձնում հաշմանդամների բարեկեցության բարելավմանը, այդ թվում զարգացման դժվարություններ ունեցող երեխաների: Այսպես, 2008 թ. ուժի մեջ է մտել Հաշմադամների իրավունքների կոնվենցիան, որը հաստատում է բոլորի համար համընդհանուր իրավունքների հիմնական սկզբունքները:

Սկզբնաղբյուր. calend.ru
Լուսանկարը. joa.schools.smcdsb.on.ca
Թարգմանությունը. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Loading...
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Փետրվարի 4-ը՝ Հայաստանում սիրահարների հովանավոր Սուրբ Սարգսի օրը
Փետրվարի 4-ը՝ Հայաստանում սիրահարների հովանավոր Սուրբ Սարգսի օրը

Սուրբ Սարգիսը Հայաստանի Հանրապետությունում ամեն տարի նշվող ազգային տոն է, որը նշվում է հունվարի վերջին կամ փետրվարի առաջին կեսին...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Փետրվարի 4-ը` Քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային օր
Փետրվարի 4-ը` Քաղցկեղի դեմ պայքարի միջազգային օր

Քաղցկեղային հիվանդությունների դեմ պայքարի միջազգային օրը (World Cancer Day) ամենամյա միջոցառում է, որը կազմակերպվում է Միջազգային հակաքաղցկեղային միության կողմից (International Union Against Cancer, UICC)` սկսած...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 30-ը Ձմեռ Պապիկի և Ձյունանուշիկի օրն է
Հունվարի 30-ը Ձմեռ Պապիկի և Ձյունանուշիկի օրն է

Այս օրերին սովորաբար հեքիաթներ են պատմում Ձմեռ Պապիկի և Ձյունանուշի մասին: Այն մասին, թե ինչպես Ձյունանուշը սիրո աստվածուհի Լելիի քմահաճույքով սիրեց մի մարդու և Գարնան գալստյան պատճառով Հյուսիս չհեռացավ...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
1953 թ. հունվարի 30-ին, հաստատվել է բորոտությամբ հիվանդների օգնության համաշխարհային օրը
1953 թ. հունվարի 30-ին,  հաստատվել է բորոտությամբ հիվանդների օգնության համաշխարհային օրը

Ամեն տարի հունվարի վերջին կիրակին նշվում է բորոտությամբ տառապող հիվանդների օգնության համաշխարհային օրը: Նրա նպատակը ոչ միայն բժշկական, այլև լայն համաշխարհային հասարակայնության, վարչական կառավարման օրգանների, հասարակական...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 29-ը Միջուկային պատերազմի սպառնալիքի դեմ համախմբման օրն է
Հունվարի 29-ը Միջուկային պատերազմի սպառնալիքի դեմ համախմբման օրն է

Միջուկային պատերազմի սպառնալիքի դեմ համախմբման օրն ամբողջ աշխարհում նշվում է Դելիի հռչակագրի ընդունման տարելիցի օրը, որի հիմնական նպատակն է կոչ անել դադարեցնելու միջուկային զենքի մրցավազքը, կրճատելու...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 28-ը՝ Անձնական տվյալների պաշտպանության միջազգային օր
Հունվարի 28-ը՝ Անձնական տվյալների պաշտպանության միջազգային օր

Հունվարի 28-ին նշվում է Անձնական տվյալների պաշտպանության միջազգային օրը (Data Protection Day): Այս տոնը սահմանվել է նրա համար, որ ցանցի օգտատերերը չմոռանան պահպանել ինտերնետում վարքագծի...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 28-ը Հայոց բանակի օրն է
Հունվարի 28-ը Հայոց բանակի օրն է

1991 թ.` Հայաստանի Հանրապետության կառավարության որոշմամբ, Մինիստրների խորհրդում ստեղծվեց Պաշտպանության Պետական Կոմիտե, իսկ հոկտեմբերի 5-ից` ՀՀ նախագահի հրամանով, պաշտպանության նախարար նշանակվեց...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 25 –ը՝ Առանց ինտերնետի միջազգային օր
Հունվարի 25 –ը՝ Առանց ինտերնետի միջազգային օր

Ինչպես հայտնի է, տոնական օրերի շարքում մի այսպիսի տոն կա՝ Ինտերնետի օր, բայց պետք չէ նաև անտեսել ևս մեկ՝ բավականին անսովոր մի տոն. այն է՝ Առանց ինտերնետի միջազգային օրը...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 21-ը Գրկախառնությունների միջազգային օրն է (International Hug Day):
Հունվարի 21-ը Գրկախառնությունների միջազգային օրն է (International Hug Day):

Գրկախառնությունների միջազգային օրը կարելի է ընկերաբար գրկել անգամ անծանոթ  մարդուն: Հունվարի 21-ին ամբողջ աշխարհում նշվում է ամենաանսովոր տոներից մեկը...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 17-ին նշվում է Գյուտարար երեխաների օրը
Հունվարի 17-ին նշվում է Գյուտարար երեխաների օրը

Հունվարի 17-ին ամբողջ աշխարհում նշվում է Մանկական գյուտերի կամ Գյուտարար երեխաների օրը (Kid Inventors’ Day), հայտնում է calend.ru-ն...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հին Նոր տարի
Հին Նոր տարի

Հին Նոր տարին բացառիկ պատմական երևույթ է, լրացուցիչ տոն, որը ստացվել է տարեգրման փոփոխման արդյունքում: Օրացույցների նշյալ բաժանման արդյունքում մենք նշում ենք երկու «Նոր տարի»՝ հին և նոր ոճով...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 11-ը «Շնորհակալության» միջազգային օրն է
Հունվարի 11-ը «Շնորհակալության» միջազգային օրն է

Հունվարի 11-ը, առանց չափազանցման, կարելի է անվանել  «ամենաքաղաքավարի» տարեթվերից մեկը. այսօր նշվում է «Շնորհակալության» միջազգային օրը (International Thank You Day)...

Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Հունվարի 6-ը Քրիստոսի Ծննդյան և Աստվածահայտնության տոնն է Հայաստանում
Հունվարի 6-ը  Քրիստոսի Ծննդյան և Աստվածահայտնության տոնն է Հայաստանում

Հունվարի 6-ին Հայկական Առաքելական եկեղեցին նշում է Աստվածահայտնության և  Հիսուս Քրիստոսի ծննդյան տոները, որոնք սահմանված են ի հիշատակ Հիսուս Քրիստոսի Ծննդյան և Մկրտության իրադարձությունների...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ
Ամանոր
Ամանոր

Տարբեր ժամանակներում հայերն ունեցել են երեք նոր տարի, որոնք կոչվել են Նավասարդ, Ամանոր և Կաղանդ: Այս տոները տարբեր ժամանակներում նշվել են տարբեր օրերի. մարտի 21-ին, օգոստոսի 11-ին, հունվարին...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին
Դեկտեմբերի 25-ը` Լյութերանական Ծնունդ
Դեկտեմբերի 25-ը` Լյութերանական Ծնունդ

Հիսուս Քրիստոսի ծնունդը ամենակարևոր քրիստոնեական տոներից մեկն է: Տոնի հիմքում  Բեթղեհեմ քաղաքում Մարիամ Աստվածածնի կողմից Փրկիչ Հիսուս Քրիստոսի Ծնունդն է: Տոնը նշում են և՛ կաթոլիկները, և՛ ուղղափառները...

Ամեն ինչ տոն օրերի մասին Հիշարժան օրեր, տարեթվեր, տոներ

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ