Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

Ախտորոշիչ մեթոդներ

Էնդոմետրիումի հիպերպլաստիկ պրոցեսների ուլտրաձայնային հետազոտությունը որպես արգանդի մարմնի քաղցկեղի կանխարգելման մեթոդ

Բանալի բառեր: արգանդի մարմնի քաղցկեղ, գերձայնային հետազոտություն, արգանդի խոռոչ, կանխարգելում, էնդոմետրիումի հիպերպլաստիկ փոփոխություններ

 

Ներածություն

Վերջին տարիներին նկատվում է արգանդի մարմնի քաղցկեղով հիվանդացության զգալի աճ: Տնտեսապես զարգացած բազմաթիվ երկրներում կանանց սեռական օրգանների չարորակ նորագոյացությունների ընդհանուր կառուցվածքում արգանդի մարմնի (էնդոմետրիում) քաղցկեղը զբաղեցնում է առաջին տեղը [2]:

 

Թեև էնդոմետրիումի քաղցկեղն ավելի հաճախ հանդիպում է հետդաշտանադադարային կամ նախադաշտանադադարային տարիքի կանանց շրջանում, ներկայումս արձանագրվում է երիտասարդ տարիքի կանանց հիվանդացության ցուցանիշի կայուն աճ: 

 

Էնդոմետրիումի քաղցկեղը բնորոշվում է երկարատև գաղտնի ընթացքով` առանց կլինիկական նշանների դրսևորման: Հիվանդության կլինիկական նշանները (արյունահոսություններ) հաճախ ի հայտ են գալիս հիվանդության արդեն բարձիթողի վիճակներում [4]:

 

Վերջին ժամանակներս հաստատված է, որ արգանդի մարմնի քաղցկեղը զարգանում է այնպիսի նախաքաղցկեղային հիվանդությունների ֆոնի վրա, ինչպիսիք են ատիպիկ հիպերպլազիան, ադենոմատոզ պոլիպները և կիստոզ-գեղձային հիպերպլազիան դաշտանադադարի տարիքում (առավելապես կրկնվող կամ զարգացող նեյրոէնդոկրին փոփոխությունների ֆոնի վրա) [3,5]: Հետևաբար` հատուկ ուշադրության են արժանի նախաքաղցկեղային հիվանդությունների վաղ ախտորոշման և համալիր բուժման հիմնախնդիրները: 

 

Գրականության տվյալների համաձայն` հիպերպլաստիկ փոփոխությունների չարորակացման հաճախականությունը որոշվում է հիվանդությունների պաթոմորֆոլոգիական առանձնահատկություններով, կրկնվելու հաճախականությամբ և կնոջ տարիքով: 

 

Եթե արգանդի մարմնի քաղցկեղի մահացության ցուցանիշի նվազեցման գործում որոշիչ դեր ունի էնդոմետրիումի քաղցկեղի վաղ հայտնաբերումն ու համալիր բուժման ճիշտ կազմակերպումը, ապա հիվանդացության ցուցանիշի նվազեցման մեջ առաջնային դեր է խաղում քաղցկեղի ռիսկի գործոնների զարգացման կանխումը, էնդոմետրիումի հիպերպլաստիկ պրոցեսների հայտնաբերումն ու համալիր բուժումը (առաջնային և երկրորդային կանխարգելում):

 

Կասկածից վեր է, որ արգանդի մարմնի ախտաբանական վիճակների ախտորոշման վճռորոշ եղանակը պաթոմորֆոլոգիական հետազոտությունն է` ասպիրատի բջջաբանական և արգանդի խոռոչի քերուկի հյուսվածաբանական հետազոտությունները:

 

Էնդոմետրիումի վիճակի մասին առավելագույն տեղեկատվություն ստանալու համար միաժամանակ արդիական է սակավ ինվազիվ և ոչ ինվազիվ մեթոդների օպտիմալ համակցումը: Վերջիններիս շարքին առաջին հերթին է դասվում գերձայնային հետազոտությունը: 

 

Գերձայնային հետազոտության մատչելիությունը, ոչ ինվազիվ լինելը, բարձր տեղեկատ-վական արժեքը, ճառագայթային ծանրաբեռնվածության բացակայությունը, կրկնակի հետազոտությունների հնարավորությունը վկայում են մեթոդի լիարժեք առավելության մասին: 

 

Նյութն ու մեթոդները


Նպատակի իրականացման համար ՈՒԱԿ-ի համալիր ախտորոշման բաժանմունքում կատարվել է արգանդի մարմնի ախտաբանություն ունեցող 18-ից մինչև 70 տարեկան 130 կանանց ԳՁՀ, ովքեր գտնվում էին ինչպես հետդաշտանադադարի, այնպես էլ վերարտադրողական և նախադաշտանադադարի տարիքում:

 

Կատարվել է կոնքի օրգանների ուլտրաձայնային հետազոտություն` առաջնահերթ տրանսաբդոմինալ, լցված միզապարկով, այնուհետև, ոչ պարզ պատկերի դեպքում` տրանսվագինալ հետազոտություն: Ռեպրոդուկտիվ տարիքի կանանց հետազոտությունը հնարավորինս իրականացվել է դաշտանային ցիկլի վաղ պրոլիֆերատիվ շրջանում, երբ էնդոմետրիումը դեռ արտահայտված չէ: Ուսումնասիրվել են արգանդի միջային M-արձագանքի (առաջանում է արգանդի խոռոչի պատերից և էնդոմետրիումի կողմից) գերձայնային պատկերի հետևյալ առանձնահատկությունները`

 

  1. առաջահետին չափը, 
  2. եզրագծերի բնույթը, 
  3. ներքին կառուցվածքը,
  4. էխոգենությունը,
  5. հեղուկի և/կամ ներառուկների առկայությունը:

 

Արդյունքներ և քննարկում


Արգանդի մարմնի ախտահարման մասին առաջին հերթին վկայում է M-արձագանքի առաջահետին չափի մեծացումը հետդաշտանադադարի շրջանում, ինչպես նաև դաշտանային ցիկլի որոշակի օրերի ընթացքում: Ընդ որում` վերարտադրողական տարիքում գտնվող կանանց շրջանում նորմայում այն տատանվում է 10-ից մինչև 16 մմ-ի սահմաններում` կախված դաշտանային ցիկլի փուլից,հետդաշտանադադարի շրջանում` մինչև 4 մմ-ի սահմանում:

 

Էխոգրաֆիկ պատկերների հիման վրա կատարված վերլուծությունը ցույց տվեց, որ էնդոմետրիումի հիպերպլաստիկ պրոցեսների գերձայնային պատկերը բոլոր տարիքային խմբերում արտահայտված է պոլիմորֆիզմով: Վերարտադրողական տարիքում գտնվող կանանց էնդոմետրիումի հաստությունը բավական փոփոխական էր: Առավելագույն չափը (16 մմ և ավելի) նկատվում էր էնդոմետրիումի ատիպիկ գեղձային հիպերպլազիաների և քաղցկեղի դեպքում: Վերջինիս դեպքում M-արձագանքը մաքսիմալ էր:

 

Դաշտանադադարի շրջանում գտնվող կանանց էնդոմետրիումի առավելագույն չափը` 4 մմ և ավելի, նկատվում էր գեղձային - ֆիբրոզ պոլիպների և քաղցկեղի ժամանակ: 

 

Տրանսվագինալ հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ էնդոմետրիումը գեղձային- կիստոզ հիպերպլազիաների ժամանակ ունի բարձր էխոգենություն և անհամասեռ սպունգանման կառուցվածք` բազմաթիվ մանր անէխոգեն ներառուկներով և ակուստիկ ուժեղացման էֆեկտով: Էնդոմետրիումի հաստությունը այս դեպքում տատանվում է միջինում 17,00,5մմ-ի սահմաններում: Պոլիպները վիզուալիզացվում են որպես համասեռ կառուցվածքով, հարթ և հստակ եզրագծերով, բարձր էխոգենությամբ օվալաձև կամ կլորավուն գոյացություններ: 

 

Որոշակի դժվարություն էր ներկայացնում պոլիպների և մանր սուբմուկոզ միոմաների տարբերակումը, որոնց պատկերները հաճախ միանման են: Մեր հետազոտությունները ցույց տվեցին, որ ի տարբերություն, օրինակ` գեղձային պոլիպների, միոմաների կառուցվածքում գերակշռում է ֆիբրոզ բաղադրիչը, ինչով պայմանավորված է դրանց էխոկառուցվածքը, որը անկախ չափերից անհամասեռ է` ի հաշիվ բազմաթիվ (կետաձև և գծաձև) էխոպոզիտիվ ներառուկների առկայության: Համապատասխանաբար` ընդհանուր ինտենսիվությունը (ցածր կամ միջին) միշտ ավելի բարձր է պոլիպի (էխոնեգատիվ օջախ) ինտենսիվությունից: Բացի այդ, սուբմուկոզ միոմատոզ հանգույցը սերտ կապված է միոմետրիումի մայրական հյուսվածքի հետ, հրում է էնդոմետրիումի բազալ շերտը դեպի խոռոչ (միոմատոզ հանգույցի ճնշումից արգանդի խոռոչի եզրագծերի դեֆորմացիա): Սակայն էնդոմետրիումի բազալ շերտից սկիզբ առնող պոլիպները երբևիցե չեն դեֆորմացնում լորձաթաղանթի արտաքին շերտը: 

 

Հիպերպլաստիկ պրոցեսների հայտնաբերման գործընթացում կարևոր դեր ունի նաև էնդոմետրիումի կառուցվածքային փոփոխությունների գնահատումը: Բացի M-արձագանքի առաջահետին չափի ցուցանիշից, առավել հաճախ նկատվում է էնդոմետրիումի կառուցվածքի անհամասեռություն, եզրագծերի անհարթություն, սակայն` հստակություն, ինչպես նաև խոռոչում պոլիպաձև գոյացությունների առկայություն: Ընդ որում` քաղցկեղի դեպքում եզրագծերը հստակ չեն, իսկ առավել բարձիթողի վիճակներում նկատվում է ինվազիա հարակից շերտեր (միոմետրիում, սերոզ թաղանթ): 

 

Մեր հետազոտությունների արդյունքների վերլուծությունը ցույց տվեց, որ ժամանակակից ուլտրաձայնային մեթոդների կիրառումը մեծացնում է էնդոմետրիումի հիպերպլաստիկ պրոցեսների ախտորոշման հնարավորությունը մինչև 89,2%, նպաստում է նախաքաղցկեղային վիճակների վաղ հայտնաբերմանը` հնարավորություն տալով ճիշտ կազմակերպել հետագա հսկողությունն ու բուժումը:

 

Գրականությւոն


  1. Бохман Я.В. Руководство по онкогинекологии. Л.: Медицина, 1989, 463 с.
  2. Давыдов М.И. Энциклопедия клинической онкологии, 2004, с.420-427; 2006, с.827-836.
  3. Харитонова Т.В. Рак тела матки. Онкогинекология, 2000, т.2, 2, с. 44-48.
  4. Хачкурузов С.Г. УЗИ в гинекологии. Симптоматика, диагностические трудности и ошибки. 2003, с.543-580.
  5. Чекалова М.А., Миронова Г.Т., Шолохов В.М., Карпов С.А. Возможности ультразвуковой диагностики в гинекологии. Ультразвуковая диагностика в акушерстве, гинекологии и педиатрии. 1993, N4, с. 107-116.

Հեղինակ. Ն.Գ. Կրյուչկյան ՀՀ ԱՆ Վ.Ա. Ֆանարջյանի անվան ուռուցքաբանության ազգային կենտրոն, Երևան УДК - 616-006.6-0,85.277.4
Սկզբնաղբյուր. Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 2.2010 (42)
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Շագանակագեղձի քաղցկեղի հայտնաբերման նպատակով մինիմալ բիոպտատների քանակով բիոպսիայի ընտրության սխեմա

Սկսած այն ժամանակներից, ինչ Հոջը ներդրել է շագանակագեղձի սեկստանտ բիոպսիան, բազմաթիվ հետազոտողներ ցույց են տվել, որ այն զգալի թերագնահատում է քաղցկեղը և առաջարկել են ավելի լայնածավալ`...

Ուրոլոգիա Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 4.2010 (44)
Ծնկահոդի մահիկների վնասման ժամանակ էխոսոնոգրաֆիկ և արթրոսկոպիկ տվյալների համեմատական բնութագիրը

Հոդերի փափուկ հյուսվածքների վնասվածքների ախտորոշման մեջ մեծ նշանակություն ունեն գործիքային հետազոտության տվյալները: Վերջին ժամանակներս մեր պրակտիկայում ներդրվել է խոշոր հոդերի...

Վնասվածքաբանություն և օրթոպեդիա Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3.2010 (43)
Չարորակ նորագոյացություններով հիվանդների ախտահարված մակերեսային ավշային հանգույցների գերձայնային և պաթոմորֆոլոգիական հետազոտությունների զուգահեռները

Բանալի բառեր. կրծքագեղձի քաղցկեղ, կոկորդի քաղցկեղ, քիթ-ըմպանի քաղցկեղ, ավշային հանգույց, մետաստաթիկ ախտահարում, հիպերպլազիա, ճարպային կազմափոխում, բորբոքում, գերձայնային հետազոտություն...

Ուռուցքաբանություն Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 2.2010 (42) Ախտաբանական անատոմիա
Սուր պանկրեատիտի ախտորոշման ժամանակակից հարցերը (գրականության տեսություն)

Ներկայում սուր պանկրեատիտը անհետաձգելի վիրաբուժության ամենակարևոր և հետագա ուսումնասիրություններ պահանջող խնդիրներից մեկն է : Վերջին տարիներին նկատվում է պանկրեատիտով...

Գաստրոէնտերոլոգիա, լյարդաբանություն Վիրաբուժություն
Ստամոքսի եվ 12 մատնյա աղու խոցային հիվանդության վաղաժամ և ակտիվ հայտնաբերումը

Այսօր արդեն ակնհայտ է, որ միայն կլինիկական հետազոտությունների վրա հիմնված պրոֆիլակտիկ քննությունների մակարդակը չի կարող համապատասխանել առողջապահության արդի պահանջներին...

Գաստրոէնտերոլոգիա, լյարդաբանություն Վիրաբուժություն
Սուր պանկրեատիտի ախտորոշման ժամանակակից հարցերը (գրականության տեսություն)

Ներկայում սուր պանկրեատիտը անհետաձգելի վիրաբուժության ամենակարևոր և հետագա ուսումնասիրություններ պահանջող խնդիրներից մեկն է : Վերջին տարիներին նկատվում է պանկրեատիտով հիվանդների քանակի աճի միտում ամբողջ աշխարհում...

Գաստրոէնտերոլոգիա, լյարդաբանություն Գիտական բժշկության հանդես ԱԱԻ 1.2010
Նեյրոբլաստոմային բջիջների մետաբոլիկ փոփոխությունները ալյումինիումի իոնների ազդեցությամբ

Տարբեր ախտաբանական պրոցեսների ժամանակ նեյրոբլաստոմային ծագման բջիջների տրանսկրիպցիոնալ ակտիվության փոփոխությունները վաղուց հայտնի են: Ողնաշարավորների նյարդային համակարգի նորմալ վիճակը բնութագրվում է...

Առողջապահություն 4.2009 Ախտաբանական անատոմիա
IN SITU հիբրիդացման մեթոդի նշանակությունը ուռուցքների ախտորոշման գործում

Բանալի բառեր` in situ հիբրիդացում, FISH, CISH, HER2

Ուռուցքներում առաջացող գենային փոփոխությունները հայտնաբերելու նպատակով ժամանակակից բժշկության մեջ կիրառվում են մի քանի եղանակներ...

Ուռուցքաբանություն Առողջապահություն 4.2009
C- ռեակտիվ սպիտակուցը և սիրտ անոթային համակարգի հիվանդությունների հավանականությունը

Բանալի բառեր. C-ռեակտիվ սպիտակուց (CRP), սրտի իշեմիկ հիվանդություն (ՍԻՀ), սրտամկանի ինֆարկտ

C-ռեակտիվ սպիտակուցը (CRP) հյուսվածքների վնասման, բորբոքման, նեկրոզի, վնասվածքների և ուռուցքների, ինչպես նաև մակաբուծային ինֆեկցիաների ժամանակ հանդիպող ամենազգայուն և ամենաարագ...

Սրտանոթաբանություն Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 4.2009 (40)
Կրծքագեղձի քաղցկեղով հիվանդների ախտահարված ռեգիոնար ավշային հանգույցների գերձայնային հետազոտության հնարավորությունները

Բանալի բառեր. կրծքագեղձի քաղցկեղ, ավշային հանգույց, մետաստաթիկ ախտահարում, հիվանդացության ցուցանիշ, մահացության ցուցանիշ, գերձայնային հետազոտություն, մորֆոլոգիական հետազոտութուն, ավշային հանգույցների կառուցվածքային առանձնահատկություններ...

Ուռուցքաբանություն Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 2.2009 (38)
Լապարասկոպիկ ներվիրահատական ուլտրաձայնային հետազոտության արդյունավետությունը խոլեդոխոլիթիազների ախտորոշման ժամանակ

Ներածություն:

Խոլեդոխոլիթիազով բարդացած խոլեցիստիտների ախտորոշումը և բուժումը մնում է աբդոմինալ վիրա­բուժության արդիական խնդիրներից մեկը: Շատ հաճախ անհրաժեշտություն է առաջանում խոլեդո­խոլի­թիազը ախտորոշել ներվիրահատական մեթոդ­ներով, քանի որ ...

Գաստրոէնտերոլոգիա, լյարդաբանություն Վիրաբուժություն Մեդիցինսկիյ Վեստնիկ Էրեբունի 3.2008 (35)

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ